Vào thứ bảy tuần trước, Tổng thống Mỹ - Donald Trump đã ký sắc lệnh hỗ trợ nền kinh tế vốn đang bị đình trệ, động thái này khiến các nhà lập pháp trở lại bàn đàm phán.

Trump sẽ trợ cấp $300/tuần từ viện trợ liên bang và $100 từ quỹ tiểu bang cho những người thất nghiệp - khoản trợ cấp thất nghiệp này giảm so với $600/tuần trong Đạo luật Hỗ trợ, Cứu trợ và an ninh Kinh tế Coronavirus (CARES Act) đã hết hạn vào cuối tháng Bảy. Số tiền trợ cấp tối đa là 44 tỷ USD, tuy nhiên với mức độ thất nghiệp hiện tại, số tiền này nhiều khả năng sẽ được chi tiêu hết sau một đến hai tháng.

Theo các nhà kinh tế của Goldman Sachs: “Khoản trợ cấp $400 cho thất nghiệp thậm chí có thể chỉ kéo dài một tháng.”

Một động thái khác của Trump có thể có thể gây ra nhiều tác động được kể đến là: hoãn nộp thuế thu nhập cá nhân từ tháng 9 đến cuối năm, áp dụng đối với những lao động có thu nhập lên tới $8.000/tháng, theo đó, nhân viên, người lao động có thể nhận thêm $600 mỗi tháng. Nhà kinh tế Stephen Moore và cũng là người ủng hộ Trump, cho rằng khoản khoản cắt giảm thuế 300 tỷ USD sẽ hỗ trợ kinh tế vĩ mô.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế khác lại đánh giá hành động này nhiều khả năng không hỗ trợ kinh tế như Trump kỳ vọng.

"Mặc dù được hoãn nộp thuế thu nhập đến cuối năm, nhưng người tiêu dùng có thể vẫn do dự trong việc chi tiêu nếu không có bất kỳ sự thay đổi nào trong luật thuế,” theo các nhà kinh tế của Goldman, Alec Phillips và Blake Taylor nhận định.

Các động thái này có thể hỗ trợ phần nào niềm tin người dân nước Mỹ, nhưng quỹ trợ cấp thất nghiệp lại đang bị hạn chế hơn nhiều so với những tháng trước và việc hoãn thuế thu nhập cũng chẳng thể hỗ trợ hàng chục triệu người đã mất việc làm. Ngoài ra, tính hợp pháp của sắc lệnh này cũng không thực sự rõ ràng, và nó cũng không bao gồm việc mở rộng trợ cấp cho các doanh nghiệp nhỏ đang cạn kiệt vốn.

Theo các nhà kinh tế của Goldman: nhìn chung, các động thái điều hành có thể tạo ra một số “deadlines” vào đầu tháng 9. Nếu những chính sách này được thực hiện, chúng có thể khiến Quốc hội phải hành động vào thời điểm đó để tránh những gián đoạn tiếp theo.

Ernie Tedeschi, một nhà kinh tế tại Evercore ISI, cho biết các động thái của Trump “chắc chắn là tốt hơn không làm gì, nhưng đó không phải là một giải pháp tối ưu khi Quốc hội đang đi đến một thỏa thuận rõ ràng hơn về mặt pháp lý trong các cuộc đàm phán tài khóa của họ”.

Tác động của biện pháp hoãn thuế thu nhập phụ thuộc vào việc liệu những người chủ có ngừng giữ lại tiền lương của người lao động Mỹ hay không, theo đó các cử tri đang gây áp lực để Quốc hội thông qua đạo luật xóa bỏ khoản tiền cộng dồn này.

Các khoản thu hồi (Claw back)

Những người sử dụng lao động có thể quyết định đơn giản là không làm gì khi đối mặt với tình trạng bất ổn, với lo sợ rằng nếu Quốc hội không hành động, họ có thể bị mắc kẹt trong nỗ lực thu hồi tiền từ nhân viên của mình để giải quyết các nghĩa vụ với Tổng vụ thu thuế quốc gia.

“Ý tưởng giảm thuế tiền lương cùng kỳ vọng các công ty tuân thủ mệnh lệnh, trong bối cảnh các công ty cần nhân viên sẽ hoàn trả khoản tiền này lại cho công ty, nếu việc cắt giảm thuế không được thực hiện mãi mãi trong tương lai”, theo Diane Swonk, kinh tế trưởng tại Grant Thornton ở Chicago, đánh giá điều này là hoàn toàn không hợp lý. Và vấn đề chủ yếu đến từ những người không được nhận lương, chứ không phải là những người được nhận tiền lương.

Trump đang phê duyệt khoản trợ cấp $400 vì ông cho rằng khoản trợ cấp $600/tuần là quá cao và không khuyến khích người dân quay trở lại làm việc. Theo sắc lệnh, $300 sẽ đến từ chính phủ liên bang, trong khi $100 khác sẽ đến từ các tiểu bang.

Andrew Husby, một nhà kinh tế học của Bloomberg Economics, ước tính khoản tiền trợ cấp mới sẽ lên tới khoảng 30 tỷ USD một tháng, cũng có nghĩa là quỹ tiền trợ cấp tối đa 44 tỷ USD sẽ cạn kiệt trong vòng chưa đầy hai tháng và có thể cần một giải pháp khác từ Quốc hội trước khi bầu cử diễn ra vào tháng 11.

“Mặc dù $400 là một khoản tiền hợp lý, nhưng chắc chắn vẫn sẽ có cắt giảm trong chi tiêu”, theo Husby. Tác động tích cực từ hoãn thuế thu nhập có thể sẽ ít hơn so với ước tính” do các doanh nghiệp không chắc chắn về việc liệu họ có phải trả thuế hay không.

Một trở ngại khác được kể đến là nếu tỷ lệ thất nghiệp bắt đầu tăng trở lại, các quỹ trợ cấp cũng sẽ nhanh chóng được sử dụng, “theo đó, sẽ có nhiều người dân sẽ nhận được ít tiền hơn trong thời gian ngắn hơn,” Joel Naroff, chủ tịch và người sáng lập Naroff Economic Advisors cho biết.