Trái phiếu doanh nghiệp - Bao giờ trở lại "thời hoàng kim"?
Nguyễn Thu Thủy
Junior Analyst
Liệu rằng lợi nhuận từ trái phiếu doanh nghiệp có thể bù đắp được rủi ro vỡ nợ luôn thường trực?
Một tháng trước, các nhà vật lý tại Đại học Copenhagen đã công bố một khám phá có thể thay đổi cục diện vận mệnh của nhân loại. Các chuyên gia đã khám phá ra cách điều khiển hai chùm ánh sáng lượng tử thay vì một. Tại sao điều này lại quan trọng? Bởi vì giờ đây chúng ta có thể tạo ra khớp nối cơ học lượng tử theo ý muốn. Những ánh sáng này có thể ảnh hưởng lẫn nhau ngay lập tức và trên những khoảng cách rộng lớn.
Đây dường như là một vấn đề quan trọng trong thế giới điện toán. Bởi vì các bit lượng tử thu được có thể là cả 1 và 0, nên sẽ có sẵn các bộ xử lý mạnh hơn hàng triệu lần so với hiện nay. Google cũng tuyên bố trong tuần này rằng có thể làm cho chúng ít bị lỗi hơn.
Tôi cũng không có ý kiến gì. Tuy nhiên, nếu bạn tin rằng bạn hiểu vật lý lượng tử, như Richard Feynman hoặc Niels Bohr đã từng tuyên bố, thì bạn đã nhầm. Tuy nhiên, trong lĩnh vực tài chính, tôi biết về một trường hợp đầu tư có thể so sánh được, và cũng bị hiểu lầm tương tự.
Lấy một tiêu đề gần đây của FT: "Các nhà đầu tư đầu tư số tiền chưa từng có vào trái phiếu doanh nghiệp xếp hạng cao". Mặt khác, nếu tiêu đề đó là: "Các nhà đầu tư từ bỏ lượng trái phiếu doanh nghiệp cấp cao kỷ lục" thì vẫn là chính xác. Vậy tại sao 2 mệnh đề trái ngược trên lại có thể xảy ra cùng lúc?
Đó là bởi với mỗi giao dịch trên thị trường thứ cấp đều bao gồm bên mua và bên bán. Và do vậy, với một lượng mua kỷ lục cũng đồng nghĩa với một lượng bán với quy mô tương ứng.
Vậy điều gì sẽ xảy ra khi người mua trở nên phấn khích bởi một loại tài sản cụ thể, chẳng hạn như trái phiếu doanh nghiệp? Các nhà đầu tư có thể chuyển tiền từ quỹ chứng khoán sang quỹ tín dụng. Nếu họ lạc quan, họ sẽ mua trái phiếu với mức giá tăng dần. Mặt khác, ở chiều đối ứng, những người bán sẽ có quan điểm ngược lại. Đó là cách mà thị trường hoạt động. Do đó, số lượng tiền được cho là đang chảy vào trái phiếu doanh nghiệp có thể chỉ đơn thuần do giá trị quy mô thị trường tăng lên.
Tuy nhiên, có một lưu ý: thị trường trái phiếu và cổ phiếu có điểm khác biệt. Trái phiếu có thời gian đáo hạn và có thể được tiếp tục gia hạn. Ví dụ, năm ngoái, lượng tiền mới vào các khoản tín dụng của Hoa Kỳ chiếm tới 1/10 toàn bộ giá trị trái phiếu đã phát hành. Con số này có thể lớn hơn ở các nền kinh tế mới nổi.
Tuy nhiên, dòng tiền vào và ra khỏi cổ phiếu là không đáng kể so với quy mô chung của thị trường chứng khoán. Để so sánh, tại Hoa Kỳ năm ngoái, tổng giá trị phát hành lần đầu ra công chúng và tiếp theo là 0.01% vốn hóa của S&P 500. Quy mô mua lại chiếm 0.03% tổng giá trị.
Bây giờ chúng ta biết rằng tiền không đổ vào trái phiếu doanh nghiệp, mặc dù giá trị ngày càng tăng mà người mua và đại lý sẵn sàng giao dịch. Hoặc ít nhất họ đã giao dịch được. Tháng này, đà tăng bắt đầu từ tháng 10 năm ngoái đã dừng lại. Tín dụng cấp đầu tư tại Hoa Kỳ đã giảm 3%. Một điểm phần trăm bị giảm đối với trái phiếu rủi ro cao châu Âu.
Lý do cho điều này là gì? Và sự suy giảm gần đây có làm thay đổi sự hoài nghi của tôi về loại tài sản này không? Vào tháng 12, tôi đã tuyên bố rằng tài sản có thu nhập cố định ưa thích của tôi là trái phiếu chính phủ hơn là tín dụng.
Để bắt đầu, chúng ta hãy xem xét trái phiếu doanh nghiệp là gì và nguyên nhân khiến chúng dịch chuyển. Tài sản tín dụng là một loại tài trợ cho vay trong đó một doanh nghiệp cung cấp cho bạn một phiếu giảm giá để đổi lấy tiền của bạn trong một khoảng thời gian xác định.
Một loạt các yếu tố ảnh hưởng đến lợi suất. Tỷ lệ vay phi rủi ro (những gì một nhà đầu tư sẽ nhận được nếu họ cho chính phủ vay) và khả năng doanh nghiệp phá sản là hai yếu tố quan trọng nhất. Khoảng thời gian cần thiết để hoàn trả trái phiếu cũng ảnh hưởng đến giá của nó.
Các chuyên gia trái phiếu xuất sắc mà tôi đã làm việc cùng trong nhiều năm dường như không bao giờ có thể dự báo khi nào sự bùng nổ [vỡ nợ tín dụng] sẽ xảy ra.
Thực tế là lợi suất trái phiếu chính phủ đã bắt đầu tăng trở lại kể từ giữa tháng 1 không phải là tín hiệu tốt cho tín dụng (hãy nhớ rằng giá di chuyển theo hướng ngược lại với lợi suất vì trái phiếu trả lãi suất cố định).
Thị trường tín dụng không thích sự mơ hồ. Lợi suất trái phiếu chính phủ gần đây trở nên biến động hơn khi người mua cố gắng xác định liệu lạm phát có duy trì ở đây hay không và mức độ quan tâm của các ngân hàng trung ương.
Không chỉ thành phần phi rủi ro của lãi suất cho vay mới là nguồn gây lo ngại. Một số người mua lo ngại về việc gia tăng vỡ nợ. Ví dụ, tại Hoa Kỳ, các biện pháp kinh doanh như tăng trưởng lợi nhuận phi tài chính trong nước và sử dụng công suất đang giảm nhanh chóng. Theo Deutsche Bank, số lượng thẻ tín dụng và nợ quá hạn cũng gia tăng, cho thấy đợt tăng tín dụng hậu Covid có thể sắp kết thúc.
Điều này đã luôn quấy rầy tôi về trái phiếu doanh nghiệp. Không giống như lợi tức trên cổ phiếu hoặc tỷ suất lợi nhuận, dao động xung quanh giá trị trung bình dài hạn, tỷ lệ vỡ nợ tín dụng dường như luôn biến động như sau: 0, 0, 0, 0, 0, bùng nổ!
Tôi chỉ phóng đại một chút. Tồi tệ hơn, các chuyên gia trái phiếu xuất sắc mà tôi đã làm việc cùng trong nhiều năm dường như không bao giờ có thể dự báo khi nào vụ nổ sẽ xảy ra.
Financial Times