Trump - nhà lãnh đạo táo bạo thích đi ngược những quy chuẩn
Trà Giang
Junior Editor
Trong khi các nhà lãnh đạo phát xít thường mang tham vọng bành trướng lãnh thổ, Donald Trump lại đi ngược xu hướng này. Sức hút của ông với cử tri MAGA chủ yếu đến từ lập trường phản đối các cuộc chiến tranh kéo dài của Mỹ.
Trump thích đấu tranh trên mặt trận thương mại hơn là xung đột quân sự. Đáng chú ý là việc Phó Tổng thống Kamala Harris chọn hợp tác với Liz Cheney - con gái của Dick Cheney và là người ủng hộ đường lối cứng rắn trong chính sách đối ngoại - thay vì với Shawn Fain, lãnh đạo UAW, cho thấy bà đã đánh giá sai tâm lý người dân Mỹ, những người ngày càng mệt mỏi với các can thiệp quân sự.
Cuộc bầu cử ngày 5/11/2024 có thể đánh dấu thời điểm Mỹ từ bỏ trật tự thế giới hậu chiến mà họ đã xây dựng. Tuy nhiên, quá trình này đã manh nha từ lâu, với hai sự kiện quan trọng: Trung Quốc gia nhập WTO năm 2001 và cuộc xâm lược Iraq năm 2003 - cả hai đều không nhận được sự ủng hộ từ công chúng Mỹ.
Trump có cách nhìn đặc biệt về thế giới - ông không quan tâm đến các quy tắc quốc tế, nhân quyền hay dân chủ. Trong vấn đề Trung Đông, ông có thể tạo ra đột phá trong quan hệ Israel-Palestine bằng cách thuyết phục Ả Rập Saudi công nhận Israel. Điều này có thể khiến Israel xem xét lại kế hoạch sáp nhập Gaza và Bờ Tây, vốn có thể dẫn đến việc trục xuất hàng loạt người Palestine. Tuy nhiên, thỏa thuận này cũng mở ra cơ hội kinh tế hấp dẫn cho Ả Rập Saudi.
Chiến thắng của Trump được chào đón ở nhiều nước như vùng Vịnh, Ấn Độ, Hungary, Thổ Nhĩ Kỳ và Israel, nhưng lại khiến Ukraine lo lắng. Năm 2025 được xem là thời điểm quan trọng để Washington thúc đẩy ngừng bắn ở Ukraine, trong bối cảnh Nga vẫn tiến công và chưa rõ Putin có muốn dừng lại hay không.
Trump có nhiều lựa chọn trong chính sách với Nga: từ dỡ bỏ trừng phạt, đến áp dụng chiến lược "leo thang để giảm leo thang" nhằm gây sức ép lên Putin. Khác với Biden, tính khó đoán của Trump có nghĩa là mọi kịch bản đều có thể xảy ra - từ việc Mỹ từ bỏ Ukraine đến một thỏa thuận đột phá với Putin. Cả hai đều có chung sự khinh thường đối với "trật tự quốc tế tự do".
Chiến thắng của Trump sẽ buộc châu Âu phải tự lực cánh sinh hơn, đặc biệt trong lĩnh vực quốc phòng. Quan hệ Mỹ-Trung dưới thời Trump cũng khó lường - có thể dẫn đến chiến tranh thương mại gay gắt hoặc một thỏa thuận bất ngờ.
Đội ngũ của Trump dự kiến gồm phó Tổng thống JD Vance và các đảng viên Cộng hòa truyền thống như Marco Rubio - ứng viên Ngoại trưởng tiềm năng. Bên cạnh đó, ưu tiên hàng đầu của Trump là săn lùng "kẻ thù nội bộ". Số phận của Ukraine, Đài Loan, Gaza và các khu vực khác không phải là mối quan tâm chính của ông. Sự thiếu vắng đạo đức trong chính sách của ông vừa tạo cơ hội vừa đặt ra thách thức cho trật tự thế giới.
Financial Times