Người tiền nhiệm của ông, Joe Biden, trong một trong những hành động cuối cùng trên cương vị tổng thống vào thứ Sáu, đã đề xuất hạn chế "lỗ hổng" này. Vào ngày đầu tiên nhậm chức, Trump đã ám chỉ rằng chính sách De minimis khó có thể tồn tại lâu ở Mỹ, ít nhất là ở trạng thái hiện tại.

De Minimis Là Gì?

De minimis, một thuật ngữ pháp lý mang nghĩa "không đáng kể", là chính sách miễn thuế và thủ tục hải quan của Mỹ đối với các mặt hàng nhập khẩu có giá trị dưới $800, được gửi trực tiếp đến người tiêu dùng.

Đây là một trong những ngưỡng miễn trừ hào phóng nhất thế giới: Ví dụ, EU chỉ áp dụng miễn trừ đối với các mặt hàng trị giá tối đa 150 euro ($156).

Kể từ năm 1938, Mỹ đã áp dụng De minimis nhằm giảm bớt gánh nặng hành chính. Vào thời kỳ Tổng thống Barack Obama, Quốc hội Mỹ đã tăng ngưỡng miễn trừ từ $200 lên $800, tạo điều kiện cho số lượng hàng hóa miễn trừ tăng đột biến. Theo số liệu của Hải quan Mỹ, lượng hàng hóa thuộc diện De minimis đã tăng hơn 600% trong thập kỷ qua, lên hơn 1 tỷ kiện hàng vào năm 2023.

Tại sao chính sách này gây tranh cãi?

Sự tranh cãi xoay quanh các vấn đề như mất cân đối thương mại của Mỹ và vấn nạn opioid tổng hợp fentanyl – nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng nghiện thuốc dẫn đến gần 75,000 ca tử vong tại Mỹ trong năm 2023.

Một cuộc điều tra của Reuters cho thấy các thành phần chính để sản xuất hơn 3 triệu viên fentanyl có thể được nhập khẩu dễ dàng với chi phí chỉ $3.607,18. Các kiện hàng này được dán nhãn sai, ví dụ như thành thiết bị điện tử để qua mặt hải quan.

Ngoài vấn đề thuốc phiện, De minimis còn là tâm điểm tranh cãi về thương mại khi Mỹ phải đối mặt với thâm hụt thương mại song phương lớn nhất với Trung Quốc, đạt $279 tỷ vào năm 2023. Các công ty thương mại điện tử lớn như Shein, Temu (thuộc PDD Holdings), AliExpress (thuộc Alibaba), và thậm chí Amazon đã tận dụng chính sách này để cung cấp hàng hóa giá rẻ, nhập khẩu trực tiếp từ Trung Quốc.

Shein, một trong những công ty hưởng lợi lớn nhất từ de minimis, cho biết vào năm 2023 rằng họ ủng hộ cải cách để tạo ra "một sân chơi minh bạch và công bằng". Temu, AliExpress và Amazon không đưa ra bình luận nào về khả năng thay đổi chính sách.

Các nhà phê bình cho rằng chính sách này cho phép các công ty tránh thuế đối với hàng hóa Trung Quốc và né tránh các kiểm tra hải quan, kể cả đối với những mặt hàng vi phạm luật lao động cưỡng bức.

Điều gì đang diễn ra?

Hôm thứ Hai, chính quyền Trump công bố bản ghi nhớ “Chính sách thương mại nước Mỹ trên hết,” yêu cầu các cơ quan liên quan đánh giá tác động của De minimis đối với doanh thu thuế và nguy cơ nhập khẩu hàng hóa bất hợp pháp như hàng giả và ma túy.

Trump chỉ đạo các cơ quan này đề xuất các điều chỉnh cần thiết để bảo vệ doanh thu quốc gia và sức khỏe cộng đồng, nhưng không đưa ra chi tiết về các thay đổi cụ thể.

Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng hợp tác với Mỹ để "xử lý những khác biệt một cách phù hợp và mở rộng hợp tác đôi bên cùng có lợi".

Trong khi đó, EU đang thảo luận về việc thay đổi ngưỡng de minimis, còn Mexico gần đây đã loại bỏ gần như toàn bộ các miễn trừ đối với hàng hóa nhập khẩu từ các nước ngoài khu vực Bắc Mỹ.

Tác động lên GDP Trung Quốc

Theo ước tính của Nomura, Trung Quốc xuất khẩu khoảng $240 tỷ hàng hóa thông qua de minimis trên toàn cầu trong năm 2023, chiếm 7% tổng kim ngạch xuất khẩu và đóng góp 1.3% GDP.

Nếu Mỹ loại bỏ chính sách này, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc sẽ giảm 1.3%, trong khi GDP giảm 0.2%. Tác động sẽ nghiêm trọng hơn nếu EU và Đông Nam Á cũng thực hiện các biện pháp tương tự.

Các ngành công nghiệp dễ bị ảnh hưởng nhất ở Trung Quốc bao gồm: May mặc - chiếm 35% xuất khẩu trực tiếp đến người tiêu dùng; Điện tử tiêu dùng với 22%; Đồ trang trí nhà cửa 17% và 7% Mỹ phẩm.

(EUR/USD = 1.0411)