Các bệnh viện ở một số vùng của quốc gia này đã trở nên quá tải, và cuộc tranh giành thuốc kháng vi-rút và thuốc giảm đau đang tạo ra tình trạng thiếu hụt trên khắp châu Á. Một số nguồn dự đoán không chính thức đang cho rằng số ca tử vong do quyết định từ bỏ “Zero Covid” của Trung Quốc sẽ rơi vào khoảng 1 triệu người.

Những diễn biến như trên không chỉ làm tổn hại hình ảnh của Tập Cận Bình, nhà lãnh đạo quyền lực nhất của Trung Quốc kể từ thời kì Mao Trạch Đông, mà còn khiến các cơ quan tuyên truyền của Bắc Kinh phải vật lộn để bảo vệ các chính sách sau khi dành ra hai năm để phóng đại số ca tử vong ở phương Tây nhằm làm nổi bật sự quản lý vượt trội của Trung Quốc.

Nhưng đằng sau sự tàn phá đó, trật tự cơ bản đang được thiết lập trong các chính sách kinh tế và đối ngoại của Tập Cận Bình. Theo các quan chức và cố vấn chính phủ Trung Quốc, Bắc Kinh đang tập hợp các chính sách nhằm cải thiện quan hệ ngoại giao vốn đã căng thẳng và thúc đẩy nền kinh tế đang căng thẳng sâu sắc.

Các quan chức và cố vấn cho biết thêm, động lực đằng sau các kế hoạch dự kiến – với tỷ lệ thành công vẫn chưa chắc chắn – xuất phát từ sự kết hợp của các căng thẳng chính sách kinh tế, xã hội và đối ngoại khác nhau đã đạt đến mức nghiêm trọng.

Một số chính sách và kế hoạch mới thể hiện “tinh thần” của Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20 vào tháng 10, sự kiện quan trọng nhất trong lịch trình chính trị Trung Quốc trong 5 năm đã tạo nên tiếng vang cho một loạt của các mục tiêu dài hạn.

Sau nhiều tháng chính trị nội bộ khốc liệt, ông Tập đã giành được nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có với tư cách là người lãnh đạo ĐCSTQ và có thể chọn một bộ chính trị cầm quyền chỉ bao gồm những người trung thành. Với sự ủng hộ của đại hội, chủ tịchTập hiện đang cố gắng điều chỉnh đường lối.

Từ góc độ kinh tế, các mục tiêu chính là khôi phục mức tăng trưởng mạnh mẽ cho nền kinh tế Trung Quốc đang giảm tốc, nhằm cải thiện cuộc sống của hàng trăm triệu lao động nông thôn Trung Quốc, ổn định thị trường bất động sản ốm yếu và khắc phục khủng hoảng ảnh hưởng đến tài chính của nhiều chính quyền địa phương.

Chen Zhiwu, một trong số các nhà kinh tế hàng đầu kỳ vọng Bắc Kinh sẽ thúc đẩy một loạt chính sách hỗ trợ tăng trưởng, cho biết ông hy vọng mục tiêu của năm 2023 sẽ là “6% hoặc cao hơn” – cao hơn nhiều so với dự báo 4.4% của IMF.

Chen, giáo sư tài chính tại Đại học Hồng Kông, cho biết: “Biết rằng chính phủ có thể nhắm đến tốc độ tăng trưởng trung bình là 5% và năm 2022 có khả năng đạt khoảng 3%, họ cần phải đạt được con số như 7% cho năm 2023”. .Một số nhà kinh tế khác đã dự đoán tăng trưởng GDP năm 2023 ở mức trên 5%.

Từ góc độ ngoại giao, mục tiêu chính của Trung Quốc là cải thiện quan hệ với một số quốc gia ở phương Tây, sau một giai đoạn bị cô lập. Trọng tâm hiện tại là mối quan hệ với châu Âu, vốn đã bị tổn hại nặng nề do sự hỗ trợ của Trung Quốc dành cho Nga trong suốt cuộc chiến của Moscow chống lại Ukraine.

“Về mặt ngoại giao, Bắc Kinh hy vọng họ sẽ không trở thành đối thủ của mọi quốc gia ở phương Tây và cũng không muốn bị cô lập tại các diễn đàn đa phương,” Yu Jie, chuyên gia về Trung Quốc tại tổ chức tư vấn Chatham House của Anh, nói. “Cuộc phiêu lưu quân sự đang chững lại của Nga ở Ukraine đã làm giảm đáng kể lợi tức đầu tư của Bắc Kinh trong quan hệ song phương với Moscow”.

Trong khi Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin tháng trước cam kết tăng cường quan hệ song phương, một số quan chức Trung Quốc trong các cuộc trò chuyện riêng với Financial Times đã cố gắng làm sáng tỏ giữa Bắc Kinh và Moscow về vấn đề Ukraine - một thông điệp đã được lặp đi lặp lại với một số nhà ngoại giao châu Âu.

Một số đánh giá gay gắt cho rằng “Putin thật điên rồ,” một quan chức Trung Quốc giấu tên nói. “Quyết định xâm lược được đưa ra bởi một nhóm người thiểu số. Trung Quốc không nên đơn giản làm theo Nga.”

Niềm tin với Moscow đã mất

Điểm khởi đầu cho việc thiết lập lại ngoại giao của Tập Cận Bình là việc đánh giá lại ở Bắc Kinh về lợi ích của mối quan hệ chặt chẽ với Moscow.

Theo các quan chức Trung Quốc, Trung Quốc hiện nhận thấy khả năng Nga sẽ thất bại trước Ukraine và nổi lên từ cuộc xung đột với tư cách là một “siêu cường”, bị suy giảm nhiều về mặt kinh tế và ngoại giao trên trường thế giới.

Ngoài ra, đối với tất cả những tuyên bố công khai về tình hữu nghị song phương, trong đời tư, một số quan chức Trung Quốc bày tỏ ít nhất một mức độ ngờ vực đối với chính Putin.

Năm quan chức cấp cao của Trung Quốc có hiểu biết về vấn đề này đã nói với FT vào những thời điểm khác nhau trong 9 tháng qua rằng Moscow đã không thông báo cho Bắc Kinh về ý định tiến hành một cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine trước khi Putin ra lệnh tấn công.

Những quan điểm như vậy trái ngược với ấn tượng được đưa ra bởi một tuyên bố chung do Trung Quốc và Nga đưa ra vào ngày 4 tháng 2 sau cuộc gặp giữa Tập và Putin ở Bắc Kinh - chỉ 20 ngày trước khi Nga tấn công Ukraine. Nó tuyên bố rằng “không có giới hạn nào đối với sự hợp tác Trung-Nga , cũng như việc không có vùng cấm”.

Không có bản ghi nào về cuộc trò chuyện của họ được công khai, vì vậy chính xác những gì được thông qua giữa Xi và Putin là không rõ ràng. Tuy nhiên, một quan chức nói với FT rằng điều gần nhất mà Putin có thể thông báo cho ông Tập là nói rằng Nga “sẽ không loại trừ việc thực hiện bất kỳ biện pháp nào có thể nếu lực lượng ly khai miền đông Ukraine tấn công lãnh thổ Nga và gây ra thảm họa nhân đạo”.

Quan chức này cho biết phía Trung Quốc cho rằng đường này báo hiệu khả năng xảy ra một số can dự quân sự hạn chế, chứ không phải một cuộc xâm lược quy mô lớn như Putin đã phát động.

Theo các quan chức Trung Quốc, bằng chứng chứng minh cho những thất bại trong hiểu biết của Trung Quốc là việc cách chức vào tháng 6 của Le Yucheng, người vào thời điểm xảy ra cuộc xâm lược là Thứ trưởng Bộ Ngoại giao và là chuyên gia hàng đầu về Nga của Bộ. Lê đã được nhắc đến rộng rãi trong giới quan chức Trung Quốc với tư cách là bộ trưởng ngoại giao tiếp theo. Ông hiện giữ chức vụ phó giám đốc Cơ quan Quản lý Phát thanh và Truyền hình Quốc gia.

“Lê đã bị hạ hai bậc thâm niên,” một người quen thuộc với vấn đề này cho biết. “Ông ấy phải chịu trách nhiệm về thất bại tình báo trong cuộc xâm lược của Nga.”

Bất kể bản chất chính xác của những gì Putin nói với Tập, các nhà ngoại giao Trung Quốc đang tìm cách khôi phục vị thế của Trung Quốc ở châu Âu đã khẳng định trong các cuộc trò chuyện riêng rằng Bắc Kinh không biết về ý định tiến hành một cuộc xâm lược toàn diện của Moscow, các quan chức Trung Quốc và các nhà ngoại giao châu Âu cho biết.

Nước đi này chỉ là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn nhằm giảm bớt cảm giác bị cô lập của Trung Quốc và ngăn châu Âu trở nên gần gũi hơn với Mỹ. Mưu đồ chính của Bắc Kinh là cố gắng trấn an các đối tác châu Âu rằng họ sẵn sàng sử dụng mối quan hệ thân thiết với Moscow để kiềm chế Putin sử dụng vũ khí hạt nhân, các quan chức Trung Quốc và châu Âu cho biết.

Các quan chức Trung Quốc cho biết, một khía cạnh khác trong chiến lược của Bắc Kinh là định vị mình không chỉ là một nhà kiến tạo hòa bình tiềm năng mà còn là một bên sẵn sàng trong bất kỳ nỗ lực nào sau chiến tranh nhằm giúp tái thiết Ukraine.

Bản thân ông Tập đã cố gắng thể hiện mình là người đứng về phía hòa bình trong những nhận xét mà ông đưa ra với ông Putin vào cuối tháng trước.

Ông Tập nói: “Con đường dẫn đến các cuộc đàm phán hòa bình sẽ không suôn sẻ, nhưng miễn là các nỗ lực không được từ bỏ, triển vọng hòa bình sẽ luôn tồn tại”. “Trung Quốc sẽ tiếp tục duy trì lập trường khách quan và công bằng, làm việc để gắn kết cộng đồng quốc tế và đóng vai trò xây dựng trong việc giải quyết hòa bình cuộc khủng hoảng Ukraine.”

Trong một dấu hiệu khác cho thấy Trung Quốc đang tìm cách giảm bớt sự đối kháng của mình đối với phương Tây, họ đã gạt Zhao Lijian, một trong những nhà ngoại giao “chiến binh sói” nổi tiếng nhất của mình sang một bên. Từng là phát ngôn viên chính thức của bộ ngoại giao, Zhao hiện được liệt kê là một trong ba phó giám đốc phụ trách các vấn đề biên giới và đại dương, một bộ phận tương đối ít người biết đến.

Zhao, người có 1,9 triệu người theo dõi trên Twitter, thường xuyên sử dụng tài khoản của mình để đả kích phương Tây. Vào năm 2019, Susan Rice, người từng là cố vấn an ninh quốc gia của Barack Obama, đã gán cho Zhao là "sự ô nhục phân biệt chủng tộc" sau khi anh ta gửi một dòng tweet khiêu khích về quan hệ chủng tộc ở Washington DC.

Khi tìm cách hàn gắn mối quan hệ với các cường quốc châu Âu, Bắc Kinh đang nhấn mạnh rằng các đối tác châu Âu của họ đồng ý lặp lại câu thần chú “không tách rời” – đánh dấu sự khác biệt rõ ràng với Washington, nước đang tìm cách hạn chế quan hệ thương mại của Mỹ với Trung Quốc trong một số lĩnh vực nhất định, đặc biệt là với liên quan đến các công nghệ nhạy cảm.

Jean-Pierre Cabestan, một chuyên gia về Trung Quốc tại Đại học Baptist Hồng Kông, cho biết: “Trung Quốc đã nhận ra rằng họ đã gây thù địch với quá nhiều quốc gia cùng một lúc, đặc biệt là trong số các nước phát triển mà ngày nay vẫn là đối tác kinh tế và thương mại chính của họ.

“Vì vậy, Mỹ đang rất cố gắng tiếp cận với EU và các quốc gia chủ chốt của châu Âu - Đức, Pháp, Ý và Tây Ban Nha - cũng như các đồng minh châu Á của Mỹ, chẳng hạn như Nhật Bản và Hàn Quốc và các đối tác của Mỹ như Việt Nam."

EU là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc và Bắc Kinh có thặng dư thương mại lớn với khối này. Tương tự, một số công ty hàng đầu của châu Âu được xếp hạng trong số các nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của Trung Quốc.

Mong muốn thiết lập lại quan hệ ngoại giao với châu Âu của Trung Quốc dường như đang mang lại những kết quả đáng kể. Chuyến thăm Bắc Kinh vào tháng 11 của thủ tướng Đức Olaf Scholz và chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel sẽ được nối tiếp vào đầu năm nay bởi tổng thống Pháp Emmanuel Macron và thủ tướng Ý Giorgia Meloni.

Macron được cho là sẽ tiếp bước Scholz khi lên tiếng phản đối việc “tách rời” khỏi Trung Quốc, qua đó nhường lại cho Bắc Kinh một số nền tảng trong chiến lược lâu dài nhằm gieo rắc sự chia rẽ giữa các cường quốc châu Âu và Mỹ.

Mặc dù cũng đã nói về việc giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc, nhưng Scholz đã nói rõ trong chuyến thăm này rằng Berlin không chỉ phản đối việc “tách rời” mà còn coi Trung Quốc là một “đối tác kinh tế và thương mại quan trọng”. “Macron, giống như Scholz, phản đối việc tách rời. Ông ấy vẫn đang thúc đẩy sự tham gia,” Cabestan nói. “Trung Quốc sẽ cố gắng tận dụng tham vọng tự trị chiến lược của Macron để chia rẽ châu Âu và Mỹ.” Các quan chức và nhà phân tích châu Âu cho biết, hy vọng rằng Trung Quốc có thể giúp kiềm chế Moscow sử dụng vũ khí hạt nhân là một động lực mạnh mẽ ở các thủ đô châu Âu. Susan Shirk, chủ tịch Trung tâm Trung Quốc thế kỷ 21 tại Đại học California ở San Diego, nói: “Trung Quốc luôn phản đối việc sử dụng vũ khí hạt nhân. “Nhưng khi Tập Cận Bình nói những điều như vậy với các nhà lãnh đạo châu Âu, ông ấy muốn nhấn mạnh một khoảng cách nhất định với Nga.” Có những dấu hiệu cho thấy cách tiếp cận này đang có lợi cho Bắc Kinh. Ding Chun, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Châu Âu tại Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải, cho biết: “Mối quan hệ Trung Quốc-châu Âu đã tăng lên đáng kể vì châu Âu không ủng hộ việc tách khỏi Trung Quốc và đòi hỏi sự độc lập chiến lược”. “Châu Âu cũng phải đối mặt với một loạt vấn đề như khủng hoảng năng lượng và áp lực phục hồi kinh tế,” Ding nói thêm. “Các mối quan hệ chắc chắn đang phục hồi nhưng chúng có thể đi bao xa, chúng ta không nên kỳ vọng quá cao.”

Bất chấp những phản đối của Bắc Kinh rằng họ không được Moscow báo trước, vẫn có sự hoài nghi đáng kể về những nỗ lực của Trung Quốc nhằm hàn gắn quan hệ với châu Âu.

Các quan chức EU và chính phủ các quốc gia thành viên đã liên tục phàn nàn về sự ủng hộ của Trung Quốc đối với cuộc chiến của Putin và việc Tập Cận Bình không thể gây áp lực buộc ông phải chấm dứt nó. Ngoài ra, chiến tranh phơi bày rõ ràng sự phụ thuộc của EU vào năng lượng của Nga đã thúc đẩy nỗ lực giảm bớt sự phụ thuộc tương tự vào Trung Quốc đối với một số khoáng sản thô và hàng hóa công nghệ quan trọng.

Cơ quan đối ngoại của EU vào tháng 10 đã sử dụng một bài báo riêng để thúc giục các thủ đô của EU có thái độ cứng rắn hơn đối với Trung Quốc, theo điều mà một quan chức cấp cao của Brussels nói với FT là “chuyển sang logic cạnh tranh toàn diện [với Bắc Kinh], về kinh tế nhưng cũng về mặt chính trị”.

Trong khi dự định thiết lập lại ngoại giao của Trung Quốc đang bắt đầu tạo ra làn sóng trên khắp thế giới, thì chiến lược thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong nước của nước này được coi là có tầm quan trọng lớn hơn ở Bắc Kinh. Giả định chưa được kiểm chứng đằng sau chiến lược hỗ trợ tăng trưởng đang hình thành là Trung Quốc sẽ thoát khỏi tình trạng bất ổn kinh tế do Covid-19 gây ra trong vài tháng tới.

Han Wenxiu, một quan chức hàng đầu trong Ủy ban Kinh tế và Tài chính Trung ương có ảnh hưởng, cho biết vào tháng 12 rằng quý đầu tiên của năm tới có thể sẽ bị gián đoạn đáng kể nhưng quý thứ hai dự kiến sẽ chứng kiến sự cải thiện kinh tế với “tốc độ nhanh hơn”. .

“Chúng tôi có niềm tin, điều kiện và năng lực để biến nền kinh tế Trung Quốc trở nên tốt đẹp hơn nói chung,” ông Han nói.

Lời nói của ông được cho là có trọng lượng hơn vì ủy ban mà ông làm việc do Tập chủ trì.

Han chỉ ra bất động sản và chi tiêu của người tiêu dùng là hai lĩnh vực cần chú ý. Trong trường hợp của thị trường bất động sản - vốn là động lực chính của tăng trưởng GDP trong hai thập kỷ qua - Han tuyên bố rằng “ngăn chặn và giải quyết các rủi ro . . . là ưu tiên hàng đầu”.

Các nhà phân tích giải thích lời nói của ông có nghĩa là Bắc Kinh có kế hoạch ổn định thị trường - vốn đã bị sụt giảm doanh số 28,4% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 11 - vào một thời điểm nào đó trong năm nay. Ngoài sự hỗ trợ bằng lời nói của Han, Trung Quốc đã công bố 16 biện pháp hỗ trợ cho thị trường bất động sản, trong khi các ngân hàng nhà nước đã cam kết khoản tín dụng tiềm năng ước tính trị giá 256 tỷ đô la cho các nhà phát triển cụ thể.

“Chúng tôi có niềm tin, điều kiện và năng lực để biến nền kinh tế Trung Quốc trở nên tốt đẹp hơn nói chung.

Thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng cũng là một trọng tâm nổi bật tại Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương, diễn ra vào giữa tháng 12. Hội nghị thường niên này được coi là đặc biệt quan trọng vì nó diễn ra ngay sau đại hội đảng lần thứ 20 và do đó có thể được coi là một tuyên bố về ý định của chính quyền mới của ông Tập.

Các cố vấn của chính phủ cho biết về lâu dài, Bắc Kinh dự định hiện thực hóa mục tiêu “thịnh vượng chung” bằng cách tăng đáng kể số lượng người trong nhóm “thu nhập trung bình”. Nhưng trong ngắn hạn, một số nhà phân tích đang mong đợi một “làn sóng cứu trợ” chi tiêu sau khi sự gián đoạn của Covid kết thúc.

Andy Rothman, chiến lược gia đầu tư tại quỹ Matthews Asia, nói rằng một khoản tiết kiệm khổng lồ của các hộ gia đình có thể thúc đẩy chi tiêu một cách phung phí sau khi thoát khỏi tình trạng phong tỏa do Covid đạt được. Ông lưu ý rằng số dư ngân hàng của gia đình đã tăng 42%, tương đương 4,8 nghìn tỷ đô la, kể từ đầu năm 2020 - một số tiền lớn hơn GDP của Vương quốc Anh.

Rothman nhận thấy sự quay trở lại của “chủ nghĩa thực dụng” trong quá trình hoạch định chính sách kinh tế của Bắc Kinh sau sự sa sút của các nhà thống kê trong những năm gần đây, viện dẫn những cam kết của Tập Cận Bình tại đại hội đảng là “nâng thu nhập bình quân đầu người lên tầm cao mới” và “cung cấp một môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân”.

Các nhà đầu tư danh mục đầu tư dường như đã sẵn sàng đón nhận ý tưởng rằng nền kinh tế Trung Quốc đang trên đà hồi phục. Chỉ số Hang Seng của Hồng Kông, một thước đo tâm lý đối với vận may của Trung Quốc, đã phục hồi mạnh mẽ từ mức thấp nhất gần đây vào tháng 10 năm ngoái.

Nhưng một số nhà phân tích vẫn do dự hơn, chỉ ra sự nổi lên hỗn loạn của Trung Quốc sau lệnh phong tỏa.

“Với việc không còn Covid-19 trong gương chiếu hậu, thị trường mong đợi một sự phục hồi mạnh mẽ vào năm 2023. Derek Scissors, nhà kinh tế trưởng của Beige Book, một công ty nghiên cứu, cho biết điều đó cuối cùng sẽ đúng. “Tuy nhiên, với làn sóng Covid đang diễn ra, đầu tư trượt xuống mức thấp nhất trong 10 quý và các đơn đặt hàng mới tiếp tục bị phá vỡ, thì sự phục hồi có ý nghĩa của Q1 ngày càng trở nên phi thực tế.”