2022 - Năm lạm phát thay đổi mọi thứ
Lê Hải Linh
Junior Analyst
Đây là năm mà giá cả tăng vọt đã thay đổi mọi thứ - từ tâm trạng dân tình đến thị trường tài chính.
Để hiểu được những gì đã xảy ra với nền kinh tế và tài chính cá nhân, chúng ta chỉ cần nhìn vào phản ứng của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ với CPI tăng nhanh chóng. Lạm phát đạt đỉnh 9.1% vào mùa hè, mức cao nhất kể từ năm 1981 - và hiện đã giảm về 6.5%.
Việc tăng lãi suất một cách cực đoan của Fed nhằm hạ nhiệt nền kinh tế và siết cầu đã làm cả thị trường dậy sóng dậy sóng và phương thức đầu tư từ cuộc khủng hoảng tài chính đã không còn có lợi.
- Lãi suất gần 0 kể từ năm 2008 đã khiến giới đầu tư sẵn sàng chịu nhiều rủi ro hơn
- Mặt khác, việc tăng lãi suất giống như việc bạn đang ngủ, rồi ai đó đột nhiên bật đèn sáng trưng, và bạn cay quá, phải chuyển sang chỗ khác
- Đối với người Mỹ, hầu hết trong số họ chưa bao giờ trải qua thời kỳ lạm phát cao, đã trải qua một thời kì bất ổn giống như trong cuộc khủng hoảng Covid.
Và mọi thứ chịu ảnh hưởng cùng một lúc:
- Bất động sản: Vào tháng 12 năm 2021, lãi suất thế chấp 30 năm là 3%, bây giờ là hơn 6%. Cơn sốt nhà ở nổ bụp một cái, mọi thứ đều loạn lên, các công ty phải sa thải nhân viên, trong khi thị trường vẫn đang dò đáy
- Cổ phiếu: S&P 500 giảm gần 20% trong năm, vì môi trường lãi suất cao hơn đã thay đổi định giá của các nhà đầu tư.
- Trái phiếu: Thông thường khi giá cổ phiếu giảm, các nhà đầu tư chuyển sang trái phiếu, nhưng năm nay không như vậy. Với lãi suất trái phiếu mới được phát hành tăng cao hơn, các nhà đầu tư bán tháo trái phiếu cũ. Đợt bán tháo này nếu không phải tệ nhất trong lịch sử, cũng phải tệ nhất trong nhiều thập kỷ.
- Crypto: Một số người coi crypto là tài sản phòng hộ lạm phát. Nhưng khi lạm phát tăng và Fed bắt đầu thắt chặt chính sách tiền tệ, crypto cũng chịu chung cảnh ngộ với các loại tài sản rủi ro nào khác, gây hiệu ứng domino khiến nhiều công ty crypto phá sản
Nhìn rộng hơn, tất cả những điều trên đều có ảnh hưởng thực lên người dân Mỹ, những người đã và đang chịu sức ép bởi giá năng lượng và thực phẩm tăng cao cùng với sự ví tiền dần thu hẹp.
- Người tiêu dùng đang bắt đầu tiêu đến các khoản tiết kiệm từ đại dịch, và dư nợ tín dụng đang tăng trở lại
- Tâm lý cả nước Mỹ cũng đã xấu đi, bất chấp tỷ lệ thất nghiệp thấp. Có một công việc là điều tuyệt vời, nhưng khi lạm phát ăn vào lương của bạn, thì cũng chả tuyệt mấy.
Kết luận: Biết lạm phát qua sách vở khác hoàn toàn với việc thực sự trải nghiệm thời kỳ lạm phát cao, theo Ulrike Malmendier, chuyên gia kinh tế tại Đại học Berkeley.
- Sống qua thời kì lạm phát có thể thay đổi cách bạn nhìn nhận thế giới, cách bạn nghĩ về sự nghiệp, việc mua sắm và tiết kiệm - giống như sống qua suy thoái kinh tế.
- Việc nó thay đổi chúng ta thế nào phụ thuộc vào thời gian lạm phát kéo dài, Malmendier, người lớn lên ở Đức, một quốc gia từng thay đổi vĩnh viễn bởi lạm phát sau Thế chiến thứ I, cho biết – điều này cực đoan hơn bất cứ điều gì chúng ta đã thấy trong năm nay.
- "Những trải nghiệm kinh tế khắc nghiệt này sẽ còn ám ảnh ta trong nhiều thập kỷ nữa."
Axios