Bài phát biểu của Powell ở Jackson Hole đã đến sớm 3 năm
Đỗ Duy Đạt
Associate Manager, FX G7
Đôi khi, lịch sử đã được tạo nên tại Jackson Hole, khi các thành viên ngân hàng trung ương khắp thế giới nhìn vào những chiếc Tetons phủ đầy tuyết, trên tay những tách cà phê, để thảo luận về những vấn đề kinh tế cấp bách nhất trong ngày. Đó là nơi Alan Greenspan có bài phát biểu nổi tiếng giải thích lý do tại sao không nên sử dụng chính sách tiền tệ để “chọc thủng” bong bóng thị trường chứng khoán và nơi, khoảng một thập kỷ sau, Ben Bernanke đã đặt nền móng cho một quá trình nới lỏng định lượng mới.
Tuy nhiên, một vài lần khác, hội nghị này là một cuộc diễn thuyết về những ý tưởng thiếu sáng suốt mà không bao giờ thực sự gây được tiếng vang trong các cuộc trò chuyện công khai. Công bằng mà nói, bài phát biểu năm 2018 của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell, lần đầu tiên ông đảm nhận vai trò này, thuộc thể loại thứ hai này. Nó không nên diễn ra như vậy. Vào thời điểm đó, ông lập luận rằng các nhà hoạch định chính sách không nên cảm thấy bắt buộc phải tăng tốc thắt chặt chỉ vì đó là việc thường thấy do những lo ngại xung quanh lạm phát. Powell đã ca ngợi những ưu điểm của quản lý rủi ro được Greenspan ủng hộ.
Thông điệp này thể hiện rõ ràng hơn ở thời điểm hiện tại và Powell sẽ làm rất tốt nếu lặp lại nó. Bài phát biểu của ông vào thứ Sáu tuần này, được diễn ra trực tuyến, xảy ra vào thời điểm khi lạm phát đang leo thang và biến thể Delta đang hoành hành. Nếu tốc độ tăng giá cả thực sự là "nhất thời", như Fed khẳng định, ngân hàng trung ương nên dành thêm thời gian cân nhắc trước khi công bố việc thắt chặt các biện pháp kích thích lớn. Với biến thể Delta cắt giảm các dự báo tăng trưởng trên khắp thế giới và mở rộng sự khác biệt giữa các nền kinh tế tiên tiến và các thị trường mới nổi, sự trì hoãn thậm chí có thể là điều cần thiết. Dù muốn hay không, Fed là ngân hàng trung ương của thế giới.
Rủi ro hiện tại là về việc làm một cái gì đó, trái ngược với không làm gì cả. Chỉ cần hỏi New Zealand, nơi mà một ca nhiễm duy nhất của Covid đã đặt toàn bộ đất nước vào tình trạng phong tỏa, buộc ngân hàng trung ương phải trì hoãn một đợt tăng lãi suất được dự đoán rộng rãi. Ngân hàng Dự trữ Úc đang chịu áp lực để đảo ngược việc giảm QE gần đây của mình. Indonesia đang mở rộng tiền tệ hóa từ nợ (debt monetization), mua thêm trái phiếu trực tiếp từ chính phủ. Trung Quốc đã thông báo về một đợt cắt giảm khác đối với số tiền mà các bên cho vay phải dự trữ. Nếu Bắc Kinh đang trở nên căng thẳng, Fed cần phải chú ý.
Vấn đề đối với Powell vào tháng 8 năm 2018 là liệu Fed có nên kiên trì với việc tăng dần lãi suất 0.25% sau mỗi vài tháng, hay liệu các tình huống có đòi hỏi sự quyết liệt hơn hay không. Nền kinh tế dường như đang trên đà suy yếu: Tỷ lệ thất nghiệp dưới 4% và thước đo lạm phát ưa thích của Fed đã vi phạm mục tiêu 2%. Powell đang bảo vệ chủ nghĩa thắt chặt dần dần. Còn cách nào tốt hơn để làm điều đó hơn là cách tiếp cận như Greenspan của những năm 1990? Ông ấy nói:
“Ủy ban đã bàn luận về một chiến lược quản lý rủi ro có thể được đúc kết thành một yêu cầu đơn giản: ‘Hãy đợi một cuộc họp nữa’; Nếu có những dấu hiệu rõ ràng hơn về lạm phát, chúng tôi sẽ bắt đầu thắt chặt.” Họp hết cuộc họp này đến cuộc họp khác, ủy ban trì hoãn việc tăng lãi suất trong khi tin rằng các dấu hiệu của lạm phát gia tăng sẽ sớm xuất hiện. Và hết lần này đến lần khác, lạm phát giảm dần.”
Đúng, đây là trước Covid. Nhưng ý tưởng thắt chặt chậm rãi đã có tiếng vang ngày nay. Sự phục hồi toàn cầu vẫn chưa kết thúc, nhưng tốc độ của nó có thể đã tạo đỉnh. Có rất ít sự khác biệt đáng kể giữa việc phát đi tín hiệu - hoặc thậm chí là rõ ràng - rằng thời điểm thắt chặt đã đến khi Powell phát biểu vào thứ Sáu và làm như vậy sau cuộc họp tháng 9 hoặc tháng 11 của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang. Điều đó vẫn sẽ giữ quá trình thắt chặt bắt đầu vào tháng 12 hoặc tháng 1, nhìn chung là mốc thời gian mà nhiều nhà kinh tế và nhà đầu tư đã dự đoán trong nhiều tháng.
Nếu Powell cần một lời nhắc nhở rằng biến thể Delta có thể làm xáo trộn những kế hoạch đó, thì ông ấy chỉ cần nhìn vào chính Jackson Hole. Không có hoạt động chụp ảnh sáng thứ Sáu đẹp đẽ nào, với các Thống đốc Ngân hàng trung ương tụ tập ngẫu nhiên bên hàng rào gỗ mộc mạc, thường bắt đầu ngày đầu tiên của Hội nghị. Không có gì thể hiện sự thận trọng giống như việc trình bày một bài phát biểu đã được chuẩn bị sẵn từ sự thoải mái trên bàn làm việc của chính bạn.
Daniel Moss, Bloomberg