Bầu cử Mỹ 2024: Donald Trump nhận được sự hỗ trợ đặc biệt từ Elon Musk
Nguyễn Tuấn Đạt
Junior Analyst
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 đang nóng lên với cuộc đối đầu giữa Donald Trump và Kamala Harris. Trump giữ nguyên đội ngũ chiến dịch và nhận sự hỗ trợ từ tỷ phú Elon Musk, trong khi tiếp tục các phát ngôn gây tranh cãi và chiến lược công kích cá nhân. Liệu chiến lược này sẽ giúp ông thắng cử hay gây phản tác dụng trong mắt cử tri?
Sau khi Harris tham gia cuộc đua tổng thống, đã có những suy đoán rằng Donald Trump có thể sẽ thay đổi đội ngũ nhân viên chiến dịch hàng đầu của mình, giống như cách ông từng làm trong những thời điểm khó khăn ở các cuộc tranh cử trước đây. Tuy nhiên, Trump đã quyết định giữ lại Susie Wiles và Chris LaCivita, hai chiến lược gia chính trị đang quản lý chiến dịch của ông. Quyết định này nhằm giúp ông vượt qua giai đoạn mà họ gọi là “tuần trăng mật” của Harris, ám chỉ sự gia tăng ủng hộ và sự chú ý tích cực mà bà nhận được ngay sau khi tham gia cuộc đua. Điều này cho thấy Trump tin tưởng vào đội ngũ của mình và chọn sự ổn định thay vì thay đổi chiến thuật.
Trong giai đoạn đầu của chiến dịch tranh cử, Trump đã cố gắng mô tả Kamala Harris như một người có tư tưởng xã hội chủ nghĩa cực tả nhằm làm mất lòng tin của cử tri vào bà. Tuy nhiên, khi Harris điều chỉnh các quan điểm và thông điệp của mình để chuyển sang các vị trí trung dung hơn, Trump đã thay đổi chiến lược của mình. Thay vì chỉ nhắm vào chính sách, ông chuyển sang tấn công cá nhân, nhằm làm giảm phẩm chất, trí tuệ và tính cách của bà trong mắt cử tri. Trump đã đưa ra những lời chế giễu nhằm vào Kamala Harris liên quan đến danh tính chủng tộc của bà tại một hội nghị của các nhà báo da đen ở Chicago vào cuối tháng 7. Harris, với gốc gác là con của những người nhập cư từ Jamaica và Ấn Độ, đã bị Trump chỉ trích bằng một phát ngôn mỉa mai về việc bà tự nhận là người da màu. Câu nói của Trump ám chỉ sự mập mờ và công kích việc bà xác định bản sắc chủng tộc của mình. Đây là một phần trong chiến lược của Trump nhằm làm giảm uy tín của Harris, bằng cách đặt ra nghi vấn về danh tính của bà để làm giảm lòng tin của cử tri vào khả năng và sự chân thực của bà.
Việc công kích cá nhân đã trở thành một chiến lược thường xuyên trong các cuộc vận động tranh cử của ông, đặc biệt là trong giai đoạn cuối của cuộc đua. Mặc dù chiến lược này tiếp tục được thực hiện, Harris vẫn được các quan sát viên nhận định là đã giành chiến thắng áp đảo trong cuộc tranh luận tổng thống duy nhất giữa hai ứng viên vào ngày 10 tháng 9 ở Philadelphia.
Nếu Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử, sự công kích dành cho Kamala Harris sẽ có thể được coi là chính xác và có tầm nhìn xa. Tuy nhiên, nếu Trump thua, những đánh giá đó sẽ bị coi là biểu hiện của sự ngạo mạn và tự tin quá mức, cho thấy rằng đội ngũ của ông đã quá chủ quan và đánh giá sai về tình hình trong giai đoạn cuối cùng của cuộc đua tại trụ sở chiến dịch của mình ở Florida.
Trump đã hứa hẹn giải quyết các vấn đề lớn, bao gồm cải thiện kinh tế với lạm phát thấp hơn, giảm tỷ lệ tội phạm và làm trung gian cho các giải pháp hòa bình đối với các xung đột trên khắp thế giới, bao gồm cả Gaza và Ukraine.
Tuy nhiên, ông thường có xu hướng đưa ra những nhận xét kích động trong các bài phát biểu và phỏng vấn của mình. Những phát ngôn này đôi khi làm suy yếu các thông điệp quan trọng mà ông muốn truyền tải, chẳng hạn như các cam kết về kinh tế, an ninh hay chính sách đối ngoại. Thậm chí, trong một số trường hợp, những lời lẽ của ông còn làm dấy lên mối lo ngại mới về khả năng có khuynh hướng độc tài. Cụ thể, Trump đã nói trên Fox News rằng có “những người rất xấu” và “những kẻ cuồng cực tả”, và để xử lý tình huống này, ông nhấn mạnh việc sử dụng Vệ binh Quốc gia hoặc thậm chí quân đội nếu cần thiết. Cách diễn đạt này có thể khiến nhiều người lo lắng rằng ông sẵn sàng áp dụng các biện pháp mạnh và có khả năng độc đoán để đối phó với các đối thủ hoặc bất ổn trong nước.
Tại một buổi vận động ở Arizona, Trump đã đưa ra một phát ngôn gây tranh cãi nhắm vào Liz Cheney, một thành viên Đảng Cộng hòa nổi tiếng và là người chỉ trích Trump mạnh mẽ. Ông gọi bà là “kẻ hiếu chiến cực đoan” và đưa ra một hình ảnh đầy tính đe dọa khi nói rằng bà nên bị đặt trong tình huống có một khẩu súng chĩa vào mặt. Lời lẽ này mang tính khiêu khích và có thể bị coi là ám chỉ bạo lực, điều này gây lo ngại cho nhiều người vì nó có thể làm leo thang căng thẳng chính trị và gây chia rẽ trong nội bộ Đảng Cộng hòa cũng như trên toàn bộ nền chính trị Mỹ.
Elaine Kamarck, một chuyên viên cao cấp về nghiên cứu quản trị tại Viện Brookings và cựu quan chức chính quyền Clinton, tin rằng những lời lẽ của Trump trong những tuần gần đây đã làm tổn hại đến cơ hội thắng cử của ông.
“Tôi nghĩ rằng những gì ông ấy nói là điều khó hiểu nhất mà tôi từng thấy. Ông ấy không tập trung vào thông điệp chính, chẳng hạn như chủ đề "bạn có tốt hơn so với bốn năm trước không?". Điều này khiến nhiều người lo ngại vì nó làm dấy lên câu hỏi về khả năng tập trung và sự ổn định của ông, điều quan trọng đối với một người có thể trở thành tổng thống." Theo Kamarck, điều này có thể gây bất lợi cho Trump trong giai đoạn cuối của cuộc đua vì cử tri có thể mất niềm tin vào sự tập trung và khả năng lãnh đạo của ông.
Trong những ngày cuối cùng của cuộc bầu cử năm 2024, đội ngũ của Donald Trump đã gần như loại bỏ sự liên hệ với các chính trị gia và lãnh đạo doanh nghiệp truyền thống trong Đảng Cộng hòa. Thay vào đó, họ lựa chọn dựa vào những người ủng hộ trung thành, những người kiên quyết ủng hộ và bảo vệ chương trình nghị sự của Trump trước mọi chỉ trích.
Người ủng hộ đáng chú ý nhất của ông là Elon Musk, nhà tỷ phú đứng sau Tesla và SpaceX, Mush đã đóng góp ít nhất 119 triệu USD để hỗ trợ chiến dịch và các ứng viên Đảng Cộng hòa khác và đã phát động chiến dịch riêng của mình để hỗ trợ công tác vận động của Trump, đặc biệt là tại Pennsylvania.
Donald Trump và Elon Musk có một mối liên hệ trực tiếp, và Trump thường xuyên khen ngợi Musk vì sự ủng hộ của ông. Trump bày tỏ sự vui mừng khi biết rằng những chiếc mũ Maga màu đen, được Musk đội, đang trở nên phổ biến trong số những người ủng hộ Trump. Việc này khiến Trump rất hài lòng đến mức ông đã gọi điện cảm ơn Musk và đề cập điều này trong một buổi vận động tranh cử. Trump cũng nhấn mạnh sự thành công của chiếc mũ với cụm từ “Dark Maga”, thể hiện sự kết nối giữa phong trào của ông với hình ảnh và sức ảnh hưởng của Musk. Điều này không chỉ cho thấy tầm ảnh hưởng của Musk trong chiến dịch mà còn phản ánh cách Trump tận dụng các biểu tượng và sự ủng hộ của những nhân vật nổi bật để củng cố sức mạnh và sự hấp dẫn của mình đối với cử tri.
Julian Zelizer, giáo sư lịch sử chính trị tại Đại học Princeton, nhận định rằng Elon Musk đã trở thành một nhân vật có tầm ảnh hưởng đáng kể trong chiến dịch của Donald Trump, đến mức gần như là một phó tổng thống khác.
“Không chỉ vì Musk là một nhân vật văn hóa đối với nhiều người Mỹ, mà ông ấy còn sở hữu một nền tảng truyền thông lớn và đang sử dụng nó. Đây không chỉ là một liên minh mới mà còn là một nền tảng mới cho ảnh hưởng của Trump,” ông nói.
Howard Lutnick, giám đốc điều hành của Cantor Fitzgerald, công ty dịch vụ tài chính, đã nổi lên như một đồng minh thân cận nhất của Trump ở Phố Wall và là đồng chủ tịch nhóm chuyển giao của ông. Tại cuộc vận động ở Madison Square Garden, Lutnick cho rằng các chính sách này mang tính chất dân túy và nhấn mạnh sự thay đổi từ chủ nghĩa bảo thủ thị trường tự do truyền thống sang một mô hình mới mẻ hơn, mang nét tương tự như thời kỳ đầu thế kỷ 20 khi nước Mỹ chỉ dựa vào thuế quan thay vì thuế thu nhập.
Ngoài việc ủng hộ chính sách kinh tế của Trump, Lutnick còn mở rộng quan điểm sang các lĩnh vực khác, bao gồm cả an ninh quốc gia và y tế. Ông cho rằng Trump cần được bầu để đối phó với các mối đe dọa từ chủ nghĩa cực đoan. Lutnick cũng nhắc đến các cuộc trò chuyện của ông với Robert F. Kennedy Jr. về việc hạn chế sử dụng vaccine, cho thấy khả năng một chính sách hạn chế vaccine có thể được xem xét nếu Trump thắng nhiệm kỳ thứ hai. Tuy nhiên, những người thân cận với chiến dịch tranh cử nhấn mạnh rằng Trump có phần mê tín và không hứa hẹn các vị trí trong nội các vào thời điểm này, mặc dù các ứng viên tiềm năng vẫn thường xuyên xuất hiện tại các sự kiện của ông.
Tại một nông trại ở Pennsylvania vào tháng trước, Ric Grenell, cựu đại sứ Mỹ tại Đức và là ứng viên có thể giữ chức ngoại trưởng, đã xuất hiện để nói về việc Trung Quốc mua đất nông nghiệp Mỹ. Ở Allentown tuần trước, Marco Rubio, thượng nghị sĩ bang Florida, đã vận động cho Trump để củng cố vị thế của ông với cộng đồng Latino. Các nhà quản lý quỹ đầu cơ tỷ phú Scott Bessent và John Paulson được coi là ứng viên có nhiều khả năng nhất để được bổ nhiệm làm bộ trưởng tài chính, và họ đang đầy hào hứng. “Chúng tôi rất phấn khích. Trump sẽ là một lựa chọn tuyệt vời cho nền kinh tế và cho người dân Mỹ chăm chỉ,” Paulson viết trong một email gửi đến tờ FT.
Một trong những màn trình diễn kỳ lạ nhất của Trump trong chiến dịch tranh cử là vào giữa tháng 10, một trường hợp cấp cứu y tế trong đám đông khiến cựu tổng thống phải ngắt lời và bật một số bài hát yêu thích của mình.
Trong hơn 30 phút, Trump đã tạm ngừng phát biểu trong hơn 30 phút và chỉ lắc lư theo âm nhạc, điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi về sự tập trung tinh thần của ông. Đảng Dân chủ nhanh chóng nắm bắt cơ hội để chỉ trích điều này, với Kamala Harris viết trên mạng xã hội X rằng bà “hy vọng ông ấy ổn”. Đối với một số người quan sát, việc Trump thường xuyên tổ chức các sự kiện tranh cử kéo dài hơn một giờ với những lời phát biểu dài dòng và không mạch lạc là dấu hiệu cho thấy sự suy giảm trí tuệ hoặc khả năng tập trung của ông.
Khi Trump gần như vấp ngã khi cố gắng mở cửa xe tải rác mà ông trèo lên để thực hiện một màn trình diễn chính trị ở Wisconsin tuần trước, Tim Walz đã công khai chế giễu ông. “Người đàn ông này gần 80 tuổi, ông ấy suýt tự giết mình khi leo lên xe rác,” Walz nói ở Pennsylvania vào thứ Năm. “Bạn nghĩ đấy, sau hơn 80 năm, ông ấy hẳn là phải hiểu rõ cách thuế quan hoạt động,” ông nói thêm.
Trong số những người ủng hộ Trump, cố vấn của Palantir, Jacob Helberg, người đã tham dự buổi vận động tại MSG và đã quyên góp hơn 2 triệu USD để thúc đẩy Trump và đảng Cộng hòa, nói rằng ông “cảm thấy cực kỳ lạc quan” bất chấp các cuộc tấn công mới nhất chống lại Trump.
“Tôi nghĩ lý do Trump khó bị ảnh hưởng là vì điều này không liên quan đến ông ấy — mà liên quan đến các vấn đề,” Helberg nói. “Mọi người muốn có giải pháp cho lạm phát. Họ muốn giải pháp cho an ninh quốc gia. Họ muốn giải pháp cho tội phạm — và Trump đang đưa ra các giải pháp tốt hơn.”
“Ông ấy là một thiên tài,” thêm vào đó là Kandiss Taylor, một người dẫn chương trình bảo thủ theo đạo Cơ Đốc, người đã tham dự một buổi vận động của Trump ở Savannah, Georgia, vào tháng trước. Bà nói rằng bà sẽ không bao giờ bỏ phiếu cho Harris hoặc bất kỳ nữ tổng thống nào — một niềm tin vẫn tồn tại trong số những người hâm mộ trung thành nhất của Trump.
Financial Times