Các phương pháp kiểm soát cảm xúc khi giao dịch.
Anh Tùng, CFA
Senior Analyst
Biết cách kiểm soát cảm xúc trong giao dịch là sự khác biệt giữa thành công và thất bại. Trạng thái tinh thần của bạn có tác động đáng kể đến các quyết định bạn đưa ra, đặc biệt nếu bạn mới bắt đầu giao dịch. Trong bài viết này, tôi sẽ trình bày tầm quan trọng của tâm lý giao dịch, đối với cả những nhà giao dịch mới bắt đầu và nhiều kinh nghiệm, đồng thời đưa ra một số gợi ý về cách “giao dịch không cảm xúc”.
Tầm quan trọng của việc kiểm soát cảm xúc khi giao dịch
Không thể phủ nhận tầm quan trọng của việc kiểm soát cảm xúc nếu bạn là một nhà giao dịch theo trường phái “day trading”.
Hãy tưởng tượng bạn vừa thực hiện một giao dịch trước thời điểm Bảng lương phi nông nghiệp (NFP) được công bố, với kỳ vọng rằng nếu con số được công bố cao hơn dự báo, bạn sẽ thấy tỷ giá EUR/USD tăng nhanh chóng, cho phép bạn kiếm một khoản tiền khổng lồ trên một lệnh ngắn hạn.
NFP xuất hiện và đúng như bạn đã hy vọng, con số này sẽ đánh bại các dự báo. Nhưng vì một số lý do, giá đi xuống!
Bạn nghĩ lại tất cả các phân tích bạn đã thực hiện, tất cả các lý do mà EUR/USD nên tăng, và bạn càng nghĩ, giá càng giảm.
Khi bạn nhìn thấy màu đỏ bao trùm cửa sổ lệnh của bạn, cảm xúc bắt đầu khỏa lấp lý trí. Điều đó có thể ngăn các nhà giao dịch hoàn thành mục tiêu của mình và đối với họ, cảm xúc là thứ rất khó khăn để kiểm soát, thường dẫn đến những quyết định thiếu chính xác vội vàng, hay được gọi là “phản xạ co đầu gối”.
Các nhà giao dịch chuyên nghiệp không bao giờ muốn một quyết định hấp tấp sẽ làm hỏng tài khoản của họ - họ muốn đảm bảo rằng một “phản xạ co đầu gối” không hủy hoại toàn bộ sự nghiệp của họ. Có thể cần rất nhiều thực hành và nhiều giao dịch để học cách giảm thiểu giao dịch theo cảm tính.
3 cảm xúc trader hay gặp nhất
Sợ hãi, lo lắng
Nguyên nhân phổ biến của nỗi sợ hãi là giao dịch với khối lượng lệnh quá lớn. Giao dịch với khối lượng không phù hợp sẽ làm phóng đại độ biến động không cần thiết và khiến bạn mất những khoản tiền mà bình thường bạn sẽ không thể mất nếu bạn không phải chịu áp lực về rủi ro thua lỗ lớn hơn bình thường.
Một thủ phạm khác gây ra sự sợ hãi (hoặc lo lắng) là bạn không tuân theo kỷ luật, dẫn đến vi phạm chiến lược giao dịch của bạn.
Niềm tin, sự phấn khích
Niềm tin và sự phấn khích là những cảm xúc chính mà bạn muốn có được và bạn nên cảm nhận những cảm xúc này trong mỗi giao dịch bạn tham gia. Niềm tin là mảnh ghép cuối cùng của bất kỳ sự giao dịch tốt nào và nếu bạn không có sự phấn khích hoặc niềm tin thì rất có thể bạn không ở trong giao dịch “đúng” với mình.
"Đúng” có nghĩa là giao dịch chính xác theo kế hoạch giao dịch của bạn. Giao dịch tốt có thể thua cũng như giao dịch dở có thể là chiến thắng. Tuy vậy về lâu dài, bạn hãy chỉ thắng và thua trên các giao dịch tốt. Đảm bảo niềm tin vào giao dịch sẽ giúp bạn chiến thắng trong dài hạn
Tham lam, quá tự tin
Nếu bạn thấy mình chỉ muốn thực hiện các giao dịch mà bạn cho là có thể thắng lớn, bạn có thể trở nên tham lam. Lòng tham của bạn có thể cho kết quả tốt, nhưng nếu bạn không cẩn thận, bạn có thể thất bại.
Luôn kiểm tra xem bạn có đang sử dụng cơ chế giao dịch phù hợp hay không (ví dụ xác định điểm dừng lỗ, chốt lời, quản lý rủi ro tốt, thiết lập giao dịch tốt). Giao dịch cẩu thả do quá tự tin có thể khiến nỗ lực của bạn đổ bể.
Mẹo để kiểm soát cảm xúc khi giao dịch
Lập kế hoạch cho cách tiếp cận của bạn là chìa khóa nếu bạn muốn ngăn chặn những cảm xúc tiêu cực trong giao dịch của mình. Câu châm ngôn “Không lập kế hoạch là lập ra kế hoạch để thất bại” thực sự là đúng trong thị trường tài chính.
Là nhà giao dịch, không chỉ có mỗi một cách để kiếm lợi nhuận. Có nhiều chiến lược và cách tiếp cận có thể giúp các nhà giao dịch hoàn thành mục tiêu của họ. Nhưng những điều mang lại hiệu quả cho nhà giao dịch phải là một cách tiếp cận có hệ thống; chứ không phải dựa trên “linh cảm”.
Dưới đây là năm cách để kiểm soát cảm xúc của bạn nhiều hơn trong khi giao dịch.
Tạo ra quy tắc cho chính bản thân
Đặt ra các quy tắc của riêng bạn để tuân theo khi bạn giao dịch có thể giúp bạn kiểm soát cảm xúc của mình. Các quy tắc của bạn có thể bao gồm việc thiết lập tỷ lệ R:R khi vào lệnh, thông qua mục tiêu lợi nhuận và cắt lỗ.
Giao dịch đúng điều kiện thị trường
Tránh xa các điều kiện thị trường không lý tưởng cũng là điều bạn cần chú ý. Không giao dịch khi bạn không cảm nhận được thị trường. Đừng nhìn vào thị trường để làm cho bạn cảm thấy tốt hơn; nếu bạn không muốn giao dịch, giải pháp đơn giản nhất là bỏ qua nó.
Giảm khối lượng giao dịch của bạn
Một trong những cách dễ nhất để giảm tác động cảm xúc của các giao dịch là giảm kích thước lệnh giao dịch của bạn.
Đây là một ví dụ. Hãy tưởng tượng một nhà giao dịch mở một tài khoản với 10,000 USD. Nhà giao dịch của chúng ta vào lệnh 0.1 lot đối với EUR/USD
Khi giá di chuyển 1 pip, tương đương với lệnh của nhà giao dịch này tăng thêm hoặc giảm đi $1, đó là những biến động vừa phải trong tài khoản. Một số tiền $320 đã được sử dụng để ký quỹ và số dư khả dụng là $9,680, anh ta có thể thoải mái giữ lệnh khi giá di chuyển 1 USD tương đương 1 pip.
Bây giờ hãy tưởng tượng rằng cùng tài khoản này, một nhà giao dịch khác “all in” với 3 lot EUR/USD. Nhà giao dịch của chúng ta phải sử dụng $9,600 để ký quỹ - khiến họ chỉ có $400 số dư khả dụng, và bây giờ, 1 pip tương đương $30. Khi đó, nếu lệnh bị âm 14 pip, nhà giao dịch này sẽ bị call margin và trạng thái sẽ bị đóng ngay lập tức. Nhà giao dịch buộc phải lỗ; họ thậm chí không có cơ hội thấy giá đảo chiều trở lại và kéo giao dịch vào trạng trái có lời.
Trong trường hợp này, nhà giao dịch chỉ đơn giản là đặt mình vào một vị trí mà khả năng thành công không có lợi cho họ. Giảm đòn bẩy có thể giúp giảm thiểu rủi ro của những sự kiện như vậy xảy ra trong tương lai.
Thiết lập kế hoạch giao dịch và nhật ký giao dịch
Về các yếu tố phân tích cơ bản, lập kế hoạch cho các kịch bản khác nhau trước khi các sự kiện tin tức quan trọng xảy ra là điều bạn nên làm.
Kết quả giữa những người giao dịch sử dụng kế hoạch giao dịch và những người không sử dụng khác nhau rất đáng kể. Soạn một kế hoạch giao dịch là bước đầu tiên để chiến thắng cảm xúc giao dịch, nhưng tiếc là kế hoạch giao dịch sẽ không hoàn toàn loại bỏ được những tác động của những cảm xúc này. Viết ra một nhật ký giao dịch có thể sẽ rất hữu ích.
Thư giãn!
Hãy trang bị một tinh thần thư giãn. Nếu bạn thoải mái và thích giao dịch, bạn sẽ có những phản ứng tốt hơn trong mọi điều kiện thị trường.