Chi tiêu hộ gia đình kéo tăng trưởng kinh tế Hoa Kỳ như thế nào?
Nguyễn Ngọc Mai
Analyst
Việc người tiêu dùng chi tiêu phóng khoáng đã luôn là động lực tăng trưởng ưu tiên hàng đầu của nền kinh tế Mỹ. Mặc dù hoạt động kinh tế trong tương lai tới có thể giảm sút nhưng người tiêu dùng Hoa Kỳ được dự đoán rằng sẽ phần nào giữ cho đợt suy thoái tới chỉ ở mức độ nhẹ.
Chi tiêu hộ gia đình chiếm hơn 2/3 mức GDP của Mỹ, khiến người tiêu dùng trở thành trụ cột của nền kinh tế Mỹ. Do đó, không có gì đáng ngạc nhiên khi khu vực hộ gia đình đã giữ cho nền kinh tế phát triển vào năm 2023 - ngay cả trong bối cảnh kinh tế vĩ mô bất ổn.
Cho dù đó là chiến tranh ở Ukraine, lạm phát cao, lãi suất tăng hay bất ổn ngân hàng, không gì có thể lật ngược được con tàu kinh tế - chủ yếu là do các hộ gia đình vẫn tiếp tục chi tiêu.
Làm thế nào họ có thể vượt qua được và chúng ta có nên mong đợi điều này tiếp tục không?
Giải phóng lượng tiền tích lũy từ giai đoạn Covid-19
Cho đến nay, nguồn tài chính của các hộ gia đình vẫn vững mạnh sau đại dịch kết hợp với thị trường lao động mạnh mẽ trong đợt mở rộng sau đó đã giúp các hộ gia đình thoát khỏi giai đoạn tồi tệ nhất của cuộc suy thoái kinh tế.
Trong thời kỳ đại dịch COVID-19 bùng phát, sự kết hợp giữa các gói kích thích của chính phủ Hoa Kỳ và tiết kiệm bắt buộc đã đẩy giá trị tài sản lưu động của hộ gia đình (chủ yếu là tài khoản séc và tiền gửi có kỳ hạn) cao hơn nhiều so với dài hạn.
Thị trường cổ phiếu có màn tăng trưởng thần tốc và giá nhà tăng cũng góp phần củng cố tài chính của người tiêu dùng. Kết quả cuối cùng: một nguồn tài chính khá lớn để khai thác khi mà Hoa Kỳ thoát khỏi đại dịch.
Thị trường lao động mạnh mẽ của Hoa Kỳ cũng đóng một vai trò quan trọng, làm đảo lộn mọi kỳ vọng rằng thị trường này sẽ trở nên suy yếu khi việc tăng lãi suất bắt đầu có tác dụng.
Thay vào đó, các công ty Mỹ tiếp tục tuyển dụng công nhân với mức trung bình hơn 200.000 người mỗi tháng không tính các công việc nông nghiệp. Tiền lương tiếp tục tăng, dễ dàng vượt xa mức chuẩn của lịch sử.
Kết quả là, ngay cả sau khi điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát cao, mức tăng trưởng chung về sức mua của thu nhập hộ gia đình vẫn tương đối bình thường trong vài năm qua.
Chi tiêu các hộ gia đình có khả năng bị thu hẹp phần nào
Với các số liệu tiết kiệm và thu nhập vững chắc,, không có gì ngạc nhiên khi các hộ gia đình có thể tiếp tục chi tiêu trong vài quý vừa qua mà không thực sự lỡ nhịp. Tuy nhiên, có một số lý do khiến điều này kỳ vọng sẽ thay đổi.
Thứ nhất, chúng ta đang thấy những dấu hiệu cho thấy thị trường lao động cuối cùng đã bắt đầu dịu lại. Tăng trưởng tiền lương đã bắt đầu chậm lại và tốc độ tuyển dụng đang giảm dần - những xu hướng mà chúng tôi kỳ vọng sẽ tiếp tục.
Chúng tôi cũng tin rằng các hộ gia đình đã sử dụng hết phần lớn số tiền tiết kiệm dư thừa mà họ tích lũy được trong thời kỳ đại dịch: số dư tài sản lưu động gần như đã giảm trở lại xu hướng dài hạn.
Thậm chí ngoài những điều cơ bản, các yếu tố khác có thể sẽ ảnh hưởng đến mức tiêu thụ trong tương lai. Việc hoàn trả khoản vay dành cho sinh viên, bị đình chỉ trong khoảng ba năm, sẽ được tiếp tục đối với hầu hết người vay vào đầu tháng 10.
Và sau khi bị trì hoãn do các hiện tượng thời tiết trong mùa đông và mùa xuân, thuế hộ gia đình và thuế kinh doanh đối với cư dân California sẽ đến hạn vào ngày 16 tháng 10. Điều đó sẽ gây thêm tổn thất cho tài chính hộ gia đình.
Không có yếu tố nào trong số này gợi ý rằng chúng ta mong đợi sự sụt giảm tiêu dùng sắp xảy ra. Nhưng chi tiêu hộ gia định được dự đoán sẽ thu hẹp nhẹ trong tương lai, khi sức mạnh của bảng cân đối kế toán chung của họ bắt đầu suy yếu.
Mô hình chi tiêu có xu hướng giữ nguyên và thay thế bởi những mặt hàng có giá thấp hơn
Chúng ta đã nhìn thấy những dấu hiệu ban đầu của quá trình chuyển đổi này, với mức chi tiêu tổng thể hầu như không thay đổi gần đây. Bên dưới xu hướng này là sự thay đổi trong hoạt động mua sắm: mua hàng hóa đang quay trở lại mức trước đại dịch trong khi chi tiêu dịch vụ vẫn ở mức cao.
Các thiết bị gia dụng và lò nướng có thể đã thống trị thị trường gia dụng; ngày nay, chúng đang dần nhường chỗ cho vé máy bay và khách sạn.
Người tiêu dùng cũng bắt đầu “đánh đổi”, lựa chọn những mặt hàng thay thế ít tốn kém hơn trong quyết định mua hàng của họ. Điều này có nghĩa rằng họ dùng bữa tại các nhà hàng ăn nhanh thay vì các nhà hàng cao cấp.
Hoặc sử dụng các hàng hóa được đóng gói đại trà tại các cửa hiệu thay vì các vật phẩm cao cấp khác. Tất cả những điều này chỉ ra rằng người tiêu dùng đang ngày càng quan tâm nhiều hơn đến giá cả và chi tiêu.
Xét trên mọi khía cạnh, môi trường này có thể đóng vai trò như một yếu tố thúc đẩy không đáng kể tới các rủi ro của nền kinh tế, chẳng hạn như nợ thẻ tín dụng và nợ quá hạn. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng người tiêu dùng vẫn còn đủ sức để đảm bảo rằng đợt suy thoái sắp tới sẽ ở mức độ nhẹ chứ không quá nghiêm trọng.
Biến số quan trọng cần theo dõi là thị trường lao động: lịch sử đã chứng minh: người dân Mỹ nghiện mua sắm. Bất cứ khi nào họ vẫn còn được trả lương hậu hĩnh, nhu cầu chi tiêu vẫn ở mức cao.
Seeking Alpha