Chứng khoán Trung Quốc bùng nổ: Cơ hội đầu tư thực sự hay chỉ là hồi phục nhất thời?

Trà Giang
Junior Editor
Khi nhìn lại một thập kỷ biến động của thị trường chứng khoán Trung Quốc, việc quy kết đây là một thị trường "không thể đầu tư" đã bộc lộ những thiếu sót trong phân tích.

Mặc dù đối mặt với các thách thức mang tính cấu trúc - từ quả bom nhân khẩu học đến áp lực nợ địa phương ngày càng trầm trọng - nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vẫn còn nhiều điểm sáng đáng chú ý, đặc biệt khi xét đến mức định giá đang ở vùng hấp dẫn chưa từng thấy trong lịch sử.
Điều đáng chú ý không nằm ở những con số vĩ mô, mà là sự chuyển biến trong tâm lý thị trường. Sự xuất hiện của DeepSeek - một startup AI với công nghệ nền tảng có khả năng cạnh tranh ngang ngửa với các đối thủ Mỹ - đã tạo ra làn sóng đánh giá lại tiềm năng công nghệ Trung Quốc. Điều này phản ánh khả năng đổi mới sáng tạo vẫn đang tiếp diễn mạnh mẽ, bất chấp những lo ngại về môi trường kinh doanh và quy định pháp lý.
Dù vẫn tồn tại những rủi ro đặc thù, quy mô và tầm ảnh hưởng của nền kinh tế Trung Quốc khiến các nhà đầu tư không thể phớt lờ. Ngay cả trong bối cảnh tăng trưởng GDP chững lại ở mức 4-5%, nhiều ngành công nghiệp vẫn đang hưởng lợi từ chính sách hỗ trợ của chính phủ và xu hướng chuyển đổi số, từ chip bán dẫn cho đến xe điện và robot công nghiệp.
Phân tích sâu hơn về định giá cho thấy những cơ hội hiếm có. Bước vào năm 2025, thị trường Trung Quốc đang giao dịch ở mức P/E thấp kỷ lục, chỉ bằng 50% so với chỉ số S&P 500 của Mỹ - một mức chiết khấu vượt xa dữ liệu lịch sử. Đặc biệt, hơn 250 doanh nghiệp có vốn hóa trên 1 tỷ USD đang ghi nhận tỷ suất dòng tiền tự do vượt 10%, cao hơn đáng kể so với mặt bằng chung của thị trường Mỹ. Điều đáng chú ý là phần lớn những cổ phiếu này không tập trung vào lĩnh vực công nghệ mà phân bổ đều trong các ngành công nghiệp nền tảng và hàng tiêu dùng không thiết yếu - phản ánh sự đa dạng trong cơ hội đầu tư và tiềm năng tăng trưởng bền vững của nền kinh tế.
Những lo ngại về kịch bản Trung Quốc tự cô lập theo mô hình Nga đã dần lắng xuống khi xét đến vị thế đặc biệt của Bắc Kinh trong nền kinh tế toàn cầu. Không giống Moscow với nền kinh tế chủ yếu dựa vào tài nguyên, Trung Quốc đã trở thành mắt xích không thể thay thế trong chuỗi sản xuất của hầu hết các ngành công nghiệp - từ điện tử tiêu dùng đến dược phẩm. Sự phụ thuộc lẫn nhau này tạo ra một "lá chắn kinh tế" giúp giảm thiểu rủi ro địa chính trị.
Diễn biến chính trị tại Mỹ đang tạo ra một nghịch lý thú vị: Khả năng Donald Trump tái đắc cử - vốn được xem là yếu tố bất lợi cho quan hệ Mỹ-Trung - lại đang thúc đẩy những cải cách tích cực từ phía Bắc Kinh. Phát biểu gần đây của Chủ tịch Tập Cận Bình về việc "khuyến khích làm giàu chính đáng" đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong chính sách, phản ánh nỗ lực xoa dịu khu vực tư nhân và thu hút vốn ngoại trong bối cảnh mới.
Một khía cạnh thường bị bỏ qua trong phân tích thị trường Trung Quốc là tính cạnh tranh cao của nhiều ngành. Trong số 11 lĩnh vực kinh tế chủ chốt, có tới 7 lĩnh vực thể hiện mức độ phân tán cao hơn so với Mỹ - nơi các "gã khổng lồ" công nghệ thường nắm giữ thị phần áp đảo. Cấu trúc thị trường này không chỉ tạo môi trường thuận lợi cho sự đổi mới sáng tạo mà còn mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp cỡ vừa và nhỏ tăng trưởng đột phá, đặc biệt trong các ngành mới nổi như trí tuệ nhân tạo và năng lượng sạch.
Tuy nhiên, điều quan trọng là phải nhìn nhận thị trường Trung Quốc với góc độ thực tế. Sự can thiệp của chính phủ vẫn là một yếu tố rủi ro đáng kể, và đây chính là lý do thị trường này thường giao dịch ở mức chiết khấu so với các thị trường phát triển. Nhưng khi mức chiết khấu đã vượt xa dữ liệu lịch sử, cùng với những tín hiệu tích cực về cải cách chính sách và đổi mới sáng tạo, có thể đây là thời điểm để đánh giá lại cơ hội đầu tư tại thị trường này với một lăng kính mới.
Financial Times