Đi tìm lời giải đáp cho sự "mất liên lạc" giữa thị trường chứng khoán và nền kinh tế Mỹ

Đi tìm lời giải đáp cho sự "mất liên lạc" giữa thị trường chứng khoán và nền kinh tế Mỹ

Tú Đỗ

Tú Đỗ

Senior Economic Analyst

20:31 09/10/2020

Tại sao thị trường chứng khoán Phố Wall tiếp tục tăng cao bất chấp nền kinh tế vẫn đang trong trạng thái mong manh?

Tại sao thị trường chứng khoán tiếp tục tăng cao bất chấp nền kinh tế vẫn đang trong trạng thái mong manh? Một nguyên nhân đang ngày một rõ ràng hơn đó là cuộc khủng hoảng hiện nay đã tác động nặng nề hơn lên các doanh nghiệp nhỏ và những người lao động dịch vụ thu nhập thấp. Họ có thể rất thiết yếu trong nền kinh tế thực, nhưng không hẳn đối với thị trường chứng khoán.

Những lời giải thích ban đầu

Lý do đầu tiên đó là thị trường chứng khoán thường nhìn về tương lai, và mức giá hiện tại của thị trường chứng khoán có thể đang phản ánh kỳ vọng lạc quan vào loại vắc-xin Covid-19 sắp tới cũng như mở rộng các biện pháp xét nghiệm và chữa trị. Viễn cảnh trên có thể là hợp lý, hoặc có thể thị trường đang đánh giá thấp khả năng bùng phát trở lại của dịch bệnh vào mùa đông tới, và đánh giá quá cao hiệu quả của loại vắc-xin thế hệ đầu tiên.

Lý do thứ hai có vẻ thuyết phục hơn đó là do các NHTW đã hạ lãi suất xuống sát mức 0. Việc thị trường tin rằng lãi suất sẽ duy trì ở mức thấp trong tương lai khiến giá của các tài sản dài hạn như nhà đất, vàng hay thậm chí là Bitcoin đều tăng lên. Và với việc doanh thu thường đến từ tương lai, các công ty công nghệ đã hưởng lợi nhiều hơn từ mức lãi suất thấp hiện tại. Tuy vậy, không chắc liệu mức lãi suất thấp hiện tại sẽ được kéo dài tới khi nào. Sau cùng, tác động tiêu cực lên nguồn cung trong dài hạn, cụ thể là do quá trình đảo ngược toàn cầu hóa, sẽ còn kéo dài dai dẳng sau khi nhu cầu toàn cầu phục hồi.

Lời giải thích thứ 3 đó là bên cạnh mức lãi suất cực thấp, các NHTW đã trực tiếp "chống lưng" cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp - điển hình là động thái can thiệp chưa từng có tiền lệ của Fed. Động thái trên trên không nên chỉ được xem chỉ là công cụ chính sách tiền tệ thông thường. Thay vào đó, chúng có nét tương đồng với chính sách tài khóa khi các NHTW đóng vai trò thay mặt cho Bộ Tài chính để hỗ trợ cho thị trường trong các giai đoạn khẩn cấp.

Bởi vậy, biện pháp can thiệp trên nhiều khả năng sẽ chỉ là tạm thời, dẫu cho các NHTW vẫn chưa thể truyền tải thành công thông điệp này tới thị trường. Bất chấp bất ổn kinh tế vĩ mô ngày càng gia tăng và nguồn cung trái phiếu doanh nghiệp tăng lên, chênh lệch lãi suất của các khoản nợ chính phủ đã thu hẹp ở nhiều quốc gia, và số lượng các doanh nghiệp lớn phá sản tới lúc này vẫn duy trì ở mức rất thấp nếu so với mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng lần này.

Sẽ tới lúc mà thị trường sẽ nhận ra rằng hầu bao của những người đóng thuế không phải là vô đáy. Dư địa của các NHTW cũng sẽ dần cạn kiệt, đặc biệt nếu như làn sóng thứ 2 của dịch bệnh bùng phát trong mùa đông năm nay.

Đâu là mảnh ghép còn thiếu?

Mặc dù những lời giải thích trên đã mang tới một số góc nhìn về xu hướng di chuyển ngược chiều của thị trường chứng khoán và nền kinh tế, chúng vẫn còn thiếu một mảnh ghép lớn: Những tổn thương kinh tế bởi Covid-19 không phải chịu đựng bởi các doanh nghiệp đại chúng lớn, mà đè nặng lên các doanh nghiệp nhỏ và những người cung cấp dịch vụ - từ giặt là cho tới nhà hàng hay các nhà cung cấp dịch vụ giải trí - không có tên trên thị trường chứng khoán.

Những đối tượng trên đơn giản là không có đủ số vốn cần thiết để tồn tại qua cuộc khủng hoảng lần này. Các chương trình hỗ trợ của chính phủ cũng dần kết thúc, gia tăng rủi ro về một sự sụp đổ dây chuyền nếu dịch bệnh bùng phát trở lại. 

Một số sự sụp đổ sẽ chỉ đơn giản là hệ quả của quá trình tái cấu trúc nền kinh tế sau dịch bệnh. Tuy nhiên có rất nhiều những doanh nghiệp triển vọng khác có thể cũng sẽ biến mất, khiến cho vị thế thị trường của các doanh nghiệp lớn thậm chí còn tốt hơn so với trước khủng hoảng. Trên thực tế, đó cũng là một lý do cho diễn biến của thị trường hiện tại. 

Doanh thu thuế của các chính phủ đã không sụt giảm như kỳ vọng bất chấp mức độ nghiêm trọng của khủng hoảng và mức thất nghiệp kỷ lục. Lý do tất nhiên là do việc làm mất đi chủ yếu tập trung ở nhóm những người thu nhập thấp với mức thuế đóng thấp hơn.

Hãy cảnh giác với "đòn phản công" sắp tới

Rủi ro đối với thị trường chứng khoán hiện tại không chỉ đến từ kinh tế mà còn là khả năng về một cuộc khủng hoảng chính trị chưa từng có sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới. Sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008, đã có nhiều sự chỉ trích về các chính sách ưu tiên các ông lớn tại Phố Wall so với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (Main Street). Ở lần này, Phố Wall vẫn sẽ chịu sự chỉ trích, tuy nhiên mũi rìu dư luận cũng sẽ hướng tới các doanh nghiệp tại Silicon Valley.

Một khả năng có thể xảy ra, đặc biệt nếu như quá trình đảo ngược toàn cầu hóa gây khó khăn cho các doanh nghiệp chuyển hoạt động ra nước ngoài, có thể khiến xu hướng giảm của lãi suất thuế doanh nghiệp đảo chiều. Đây là viễn cảnh không thuận lợi đối với thị trường chứng khoán.

Cho tới khi việc định giá của giá chứng khoán gắn chặt hơn với quá trình phục hồi y tế và kinh tế, các nhà đầu tư không nên quá tự mãn với khoản lợi nhuận kếch xù đã đạt được. Thị trường hoàn toàn có thể lấy lại hết những gì bạn đang có bất cứ lúc nào.

Broker listing

Cùng chuyên mục

Trump 2.0: Điều gì đang chờ đợi Đông Nam Á?
Thái Linh

Thái Linh

Junior Editor

Trump 2.0: Điều gì đang chờ đợi Đông Nam Á?

Đông Nam Á có thể sẽ không phải là ưu tiên trong chương trình nghị sự đối ngoại của ông Trump, nhưng khu vực này cần phải có chiến lược đối phó với các lập trường về thương mại và an ninh của Tổng thống đắc cử, cũng như cách tiếp cận mang tính giao dịch của ông.
Nhịp đập kinh tế Trung Quốc: Con đường phục hồi chông gai và những thách thức còn bỏ ngỏ
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Nhịp đập kinh tế Trung Quốc: Con đường phục hồi chông gai và những thách thức còn bỏ ngỏ

Báo cáo kinh tế vĩ mô tháng 10 của Trung Quốc cho thấy bức tranh tương đối phức tạp. Điểm sáng đến từ tăng trưởng doanh số bán lẻ vượt kỳ vọng, trong khi đó sản xuất công nghiệp và đầu tư bất động sản lại có dấu hiệu chậm lại. Đáng chú ý, tốc độ tăng trưởng đầu tư tài sản cố định (tính từ đầu năm) duy trì ổn định so với tháng trước.
Kinh tế Châu Âu tăng trưởng chậm lại, ECB tiếp tục cắt giảm lãi suất
Thái Linh

Thái Linh

Junior Editor

Kinh tế Châu Âu tăng trưởng chậm lại, ECB tiếp tục cắt giảm lãi suất

Chỉ số PMI, một chỉ báo kinh tế quan trọng của khu vực eurozone, đang tiến gần ngưỡng suy thoái trong tháng thứ hai liên tiếp. Do đó, chúng tôi đã hạ dự báo tăng trưởng cho nửa cuối mùa đông. Thêm vào đó, do lạm phát có khả năng giảm nhờ giá năng lượng thấp hơn, chúng tôi dự kiến ECB sẽ có thêm 5 đợt cắt giảm lãi suất (lãi suất tiền gửi giữa năm 2025: 2.0%). Trong khi đó, kinh tế Mỹ vẫn duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ.
Donald Trump là tâm điểm trong Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC tuần qua
Kiều Hồng Minh

Kiều Hồng Minh

Junior Analyst

Donald Trump là tâm điểm trong Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC tuần qua

Donald Trump đang ở cách đó 4,345 km tại Palm Beach, Florida, nhưng sự trở lại của ông vào Nhà Trắng và các chính sách mà chính quyền của ông sẽ thực hiện đã lan tỏa khắp Hội nghị thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC, nơi quy tụ một số tên tuổi lớn nhất trong giới chính trị và kinh doanh.
Làn sóng “Trump Trade” liệu có thể tiếp tục kéo dài?
Kiều Hồng Minh

Kiều Hồng Minh

Junior Analyst

Làn sóng “Trump Trade” liệu có thể tiếp tục kéo dài?

"Trump Trade" được dự đoán sẽ tiếp tục chi phối thị trường, với các chính sách trong nhiệm kỳ tới dự kiến sẽ gây ra nhiều tranh cãi về thuế quan và luật pháp, gây ra nhiều biến động trên thị trường toàn cầu. Sự biến động có thể trở nên ngày càng mạnh mẽ hơn khi Trump tìm cách phá vỡ các chuẩn mực trong vấn đề thương mại tự do và thậm chí là sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang (Fed).
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ