Ngay sau khi kết quả kiểm phiếu gọi tên Joe Biden là người chiến thắng trong cuộc bầu cử năm nay, hàng triệu người ủng hộ đảng Dân chủ đã đổ ra đường để ăn mừng. Dĩ nhiên những đám đông trên không thể hiện quan điểm của toàn bộ người dân Mỹ đối với kết quả trên, tuy nhiên điều bất ngờ ở đây đó là thị trường chứng khoán toàn cầu dường như lại đồng thuận về quan điểm tích cực với kết quả bầu cử lần này. Tại thời điểm hiện tại, diễn biến của chỉ số chứng khoán Mỹ S&P 500 cho thấy việc đạt được mức đỉnh mọi thời đại là hoàn toàn khả thi. Thị trường thực sự đã tăng trưởng mạnh mẽ trở lại.

Tới lúc này, câu chuyện đã được làm sáng tỏ khi kết quả chia rẽ trong chính quyền, giữa một vị Tổng thống ôn hòa của đảng Dân chủ và đa số ghế tại Thượng viện thuộc về đảng Cộng hòa, có vẻ là điều kiện có lợi đối với thị trường. (Mặc dù vẫn có khả năng đảng Dân chủ giành được Thượng viện nếu có được cả 2 ghế tại bang Georgia vào đầu tháng Một tới). Điều này có thể đã bổ sung thêm vào lượng cầu của thị trường vốn đã dồn nén từ trước đó. Ngoài ra, tâm lý rủi ro gia tăng cũng khiến cho đồng USD suy yếu do nhu cầu tài sản trú ẩn an toàn giảm sút, và qua đó thúc đẩy sự tăng giá của thị trường chứng khoán.

Thị trường luôn luôn có rất nhiều lý do khác ngoài chính trị để quyết định mua hay bán các cổ phiếu. Tuy nhiên, có một vài diễn biến quan trọng đã thay đổi trong tuần vừa qua, cùng với đó là rất nhiều những ẩn số đã được dỡ bỏ. Vậy những thay đổi trên đã tác động thế nào tới quan điểm của chúng ta đối với kịch bản của thị trường chứng khoán dưới nhiệm kỳ của ông Biden?

Kịch bản tăng giá

Dưới cương vị Tổng thống, ông Biden sẽ có tiếng nói quyết định tới chính sách thương mại của Mỹ, giống như cách mà ông Trump đã làm. Ông chắc chắn sẽ không muốn tiếp tục kéo dài cuộc chiến thương mại với Trung Quốc khi cơ hội chiến thắng là không hề chắc chắn và những số liệu mới nhất từ phía Bắc Kinh cho thấy những căng thẳng vừa qua chỉ có tác động rất nhỏ tới hoạt động xuất khẩu của quốc gia này.

Điều mà thị trường e ngại nhất trong nhiệm kỳ của Tổng thống Trump đó chính là chính sách thương mại và sự khó đoán định của ông. Hãy nhìn vào diễn biến đồng nội tệ của Trung Quốc, đồng Nhân dân tệ đang có giá trị cao nhất so với đồng USD kể từ khi ông Trump bắt đầu phát động cuộc thương chiến với Trung Quốc vào mùa hè năm 2018.

Việc Biden bước vào Nhà Trắng cũng có thể sẽ đảo ngược phần lớn các chính sách của ông Trump về vấn đề môi trường. Đây sẽ là một tin vui đối với những người ủng hộ năng lượng thay thế. Đối với những lo ngại về quan điểm của nhà cầm quyền mới đối với hoạt động khai thác dầu mỏ, mức giá hiện tại của dầu thô, ở quanh mức 40 USD/Thùng, đủ khiến những lo lắng trên trở nên vô ích. Mức giá trên là rất xấu đối với ngành công nghiệp dầu mỏ của Mỹ bất chấp Tổng thống có là ai chăng nữa. Màn thể hiện xuất sắc của các quỹ ETFs về năng lượng gió và mặt trời so với dầu mỏ cho thấy những thông tin tích cực đã được phản ánh vào mức giá hiện tại.

Điều quan trọng nhất có lẽ đó là những động thái gần như bất lực của ông Trump trong việc đối phó với dịch bệnh. Sự kiên định và kỷ luật là điều rất cần thiết trước khi vắc-xin được công bố cũng như được đảm bảo sẽ được phân phát nhanh chóng tới người dân. Ông Biden đã tuyên bố tập hợp được một đội ngũ các nhà tư vấn uy tín cho kế hoạch kiểm soát dịch bệnh Covid-19 của mình. Một sự chuẩn bị kỹ càng có thể không loại bỏ được hoàn toàn rủi ro, tuy nhiên cũng sẽ ít nhiều làm yên lòng hơn tâm lý thị trường.

Một điểm cuối cùng đó là Biden nhiều khả năng sẽ bổ nhiệm một Bộ trưởng Tài chính mới mà thị trường cảm thấy thoải mái hơn, đồng thời không có quan điểm quá cực đoan. Nếu đúng như kỳ vọng, chiếc ghế trên sẽ thuộc về Lael Brainard, hiện đang là một thống đốc của Fed. Chính sách tiền tệ và tài khóa khi đó có thể sẽ hòa hợp trở lại, điều rất quan trọng nếu như một làn sóng mới của dịch bệnh tác động tiêu cực tới nền kinh tế một lần nữa. 

Kịch bản giảm giá

Tuy nhiên, đà tăng hiện tại có thể sẽ chỉ là nhất thời bởi những lý do sau:

• Mặc dù ông Trump không còn nắm quyền lực trong vòng 4 năm tới, ông vẫn sẽ giữ được tầm ảnh hưởng chính trị của mình, và sẽ không ngần ngại để sử dụng nó. Ông được dự kiến tiếp tục đi đầu trong các quan điểm đối lập trong tương lai.
• Với tuổi tác cao, Biden nhiều khả năng sẽ chỉ đảm đương vị trí trong 1 nhiệm kỳ. Các hoạt động chuẩn bị để thay thế ông hiện đã bắt đầu được tính tới.
• Đảng Cộng hòa đang có cơ hội lớn để giành lại quyền kiểm soát Hạ viện trong 2 năm tới khi các vị Tổng thống thường phải chứng kiến sự thay đổi cán cân quyền lực trong các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
• Cuộc đua vào Thượng viện có thể sẽ nóng trở lại vào năm 2024 khi các thượng nghị sỹ Cộng hòa tại North Carolina và Pennsylvania dự kiến sẽ nghỉ hưu trong khi người chiến thắng tại Georgia vào đầu tháng Một tới cũng sẽ phải bảo vệ chiếc ghế của mình. Các vị trí của đảng Cộng hòa tại Wisconsin và Florid cũng sẽ sẵn sàng để tranh cử.
• Sự mâu thuẫn trong nội bộ đảng Dân chủ có thể sẽ xảy ra khi một số nghị sỹ theo quan điểm cấp tiến sẽ trúng cử để thay thế cho những người có thiên hướng ôn hòa hơn.
• Tòa án Tối cao có thể gây áp lực lên vấn đề chăm sóc sức khỏe, nơi có rất ít khả năng Tổng thống và Thượng viện tìm được tiếng nói chung, nếu như cơ quan này cho rằng đạo luật Obamacare là vi hiến. Ngoài việc gây ra sự lộn xộn lớn đối với chính trường, các vấn đề kinh tế cũng có thể phát sinh khi người dân mất đi những khoản bảo hiểm y tế hiện tại.

Và quan trọng hơn hết, ông Biden vẫn sẽ phải đối mặt với dịch bệnh hiện tại. Nếu như virus biến thể hay dịch bệnh bùng phát trở lại vào mùa đông, ông sẽ không có đủ khả năng để giải quyết các vấn đề dài hạn khác của nước Mỹ.

Cuối cùng, mặc dù việc chính quyền được chia đều cho 2 đảng có thể có những ích lợi nhất định, điều quan trọng nhất lúc này đó là cần thông qua một kế hoạch chi tiêu tài khóa rạch ròi. Tốc độ phục hồi  là điều thị trường quan tâm lúc này, và mặc dù kinh tế Mỹ vẫn đang được cải thiện nhưng vẫn ở mức chậm chạp khi tỷ lệ thất nghiệp thấp hơn rất nhiều so với mức cùng kỳ năm trước.