Nhiều nhà quan sát dự đoán Fed sẽ chuyển sang kiểm soát đường cong lợi suất vào tháng 9. Khi sử dụng công cụ này, Fed sẽ đặt mức trần lợi suất cho một số kỳ hạn nhất định – thường chủ yếu là các kỳ hạn ngắn trước - và mua vào trái phiếu đến khi đủ để giữ lợi suất không tăng quá giới hạn đã đề ra.

Ed Al-Hussainy, chuyên gia phân tích lãi suất và tiền tệ cấp cao Quỹ đầu tư Columbia Threadneedle Investments cho biết: “Tôi hy vọng việc kiểm soát đường cong lợi suất sẽ là một phần tích cực của bộ công cụ Fed trên hai mặt trận. Đầu tiên, như một cách để củng cố việc định hướng thị trường tiền  tệ đối với các kỳ hạn ngắn của đường cong và tạo ra cho Kho bạc một động lực để phát hành tập trung hơn về tín phiếu và các trái phiếu ngắn, tài trợ cho các khoản thâm hụt giai đoạn 2020-2021, và thứ hai, như một phương án để chặn trần các kỳ hạn dài trong trường hợp đường cong dốc lên một cách không kiểm soát.

Việc kiểm soát đường cong lợi suất đang được thảo luận bởi lãi suất điều hành rất có thể sẽ tiếp tục giảm và Fed không hề muốn phải dùng đến lãi suất âm. Khi mục tiêu lãi suất liên ngân hàng qua đêm không phải một lựa chọn hay, chỉ còn lại định hướng thị trường và nới lỏng định lượng là công cụ khả thi nhất trong tương lai, trừ khi chúng ta chuyển sang điều kiện lạm phát cao, ông Al Hussainy nói. Sự dịch chuyển như vậy khó có thể xảy ra trong vòng 2 đến 3 năm tới.

Trong khi Fed cho biết họ đã thảo luận về kiểm soát đường cong lợi suất, Steve Skancke, cố vấn kinh tế trưởng tại Keel Point, lưu ý rằng: “Với lợi suất trên khắp các kỳ hạn của đường cong duy trì ở mức thấp và nằm trong phạm vi mục tiêu của FOMC, việc sử dụng một công cụ điều hành FOMC khác là không cần thiết trong thời điểm hiện tại.”

Hơn nữa khi mà FOMC rất hài lòng bởi “các công cụ hiện có đang hoạt động rất tốt”, việc đưa vào một công cụ mới vào thời điểm này sẽ làm nảy sinh những nghi ngời về tính hiệu quả thật sự của các công cụ FOMC. “Hóa ra, việc điều chỉnh lại dự báo tăng trường GDP và tỷ lệ thất nghiệp dường như đã báo động thị trường, cùng với những con số về dịch COVID-19 và thất nghiệp mới, đủ để khiến thị trường chứng khoán bán tháo”, ông nói thêm.

“Chúng ta còn có thể nhìn nhận công cụ Kiểm soát đường cong lợi suất như một phiên bản khác của Nới lỏng định lượng (QE) – một chương trình mua tài sản với mục tiêu giảm lãi suất các kỳ hạn dài trong khi mục tiêu lãi suất điều hành được giới hạn bởi mức đáy bằng 0”, chia sẻ từ Peter Ireland, giáo sư kinh tế học tại đại học Boston, và là thành viên của Ủy ban Thị trường mở Shadow (SOMC) – một tổ chức độc lập đc thành lập để đánh giá các chính sách và hành động của FOMC.

“Kiểm soát đường cong lợi suất khác biệt so với công cụ nới lỏng định lượng bởi với QE, Fed cam kết sẽ bơm một lượng tiền nhất định ra nền kinh tế bằng cách mua lại trái phiếu, trong khi sử dụng kiểm soát đường cong lợi suất, Fed cam kết cố gắng duy trì lợi suất trái phiểu ở một mức nhất định, bằng cách mua trái phiếu đến bao giờ đủ để đưa lợi suất xuống mức mục tiêu được đề ra”, trích lời Gary Zimmerman, Tổng Giám đốc của MaxMyInterest.

Nếu thị trường tin rằng Fed sẽ tiếp tục sử dụng biện pháp kiểm soát đường cong lợi suất, “nó cũng cho thị trường khả năng giữ lợi suất ở mức thấp hơn trong khoảng thời gian dài hơn mà Fed không nhất thiết phải phình to bảng cân đối một cách đáng kể, vì khả năng Fed mua lại trái phiếu ở một mức giá nhất định có thể sẽ khuyến khích các bên tham gia thị trường không bán trái phiếu ở các mức giá thấp (hay mức lợi suất cao hơn)

Những người ủng hộ nói rằng kiểm soát đường cong lợi suất có lẽ là một công cụ tốt hơn QE, ông Ireland của đại học Boston bình luận: “Bởi thay vì xác định chỉ tiêu khối lượng chứng khoán mua lại, phương pháp này nêu rõ rằng lượng mua sẽ làm sao đủ để đáp ứng mục tiêu lãi suất. Và vì lãi suất là vấn đề quan trọng đối với hoạt động kinh doanh, quyết định chi tiêu nhà ở, công cụ này dường như hiệu quả hơn bởi nó trực tiếp ngắm vào việc hạ mặt bằng lãi suất.”

Nếu Fed kiểm soát đường cong lợi suất trong và sau Thế chiến thứ 2 để “giữ lãi suất Kho bạc cho vay ở mức thấp nhằm hỗ trợ các hoạt động trong chiến tranh”, thì giò đây mục đích của công cụ này sẽ là “kích thích cung tiền hơn nữa trong bối cảnh lãi suất điều hành đang ở trong khoảng gần với 0%.”

Trong một bài báo được xuất bản trên trang The American Economic Review năm 2014, chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang của thành phố New York ông John Williams và nhà kinh tế học Eric Swanson cùng đưa ra các bằng chứng cho thấy Fed đã kích thích thêm nên kinh tế vào năm 2008-2010 bằng sự hiệu quả của các chính sách đối với trái phiếu kho bạc kỳ hạn 1 và 2 năm. “Điều này cho thấy kiểm soát đường cong lợi suất là một chiến lược hiệu quả, để thay thế hoặc hỗ trợ công cụ định hướng thị trường bằng cách nhắm vào các kỳ hạn ngắn đó”, theo Ireland. Và một khi lợi suất các kỳ hạn 1 và 2 năm về mức 0%, công cụ kiểm soát đường cong lợi suất sẽ hướng tới các kỳ hạn dài hơn.

Tất nhiên kiểm soát đường cong lợi suất không phải là một công cụ hoàn hảo.Giáo sư Ireland chia sẻ: “Tôi nghĩ vấn đề chính nằm ở chỗ, khi mở rộng việc mua tài sản để đạt mục tiêu về lợi suất, Fed sẽ can thiệp quá sâu vào một thị trường riêng vốn luôn tự vận động và vì thế làm biến dạng những gì được coi là tín hiệu có giá trị của thị trường.”

Và câu hỏi vẫn còn ở đó về việc liệu nó có thật sự cần thiết ở thời điểm hiện tại. “Lợi suất kỳ hạn 2 năm đang ở dưới mức 0.25% vì tất cả mọi người vốn đã kỳ vọng FOMC sẽ giữ mức lãi suất chính sách ở mức 0% cho tới vài năm nữa, vì thế kiểm soát đường cong lợi suất có vẻ thừa thãi”, ông nói tiếp.

Nếu lợi suất kho bạc có tăng lên, đây sẽ là một cách khác để Fed có thể ra tay mạnh hơn nữa. Nhưng nếu coi báo cáo việc làm mới nhất là một chỉ báo thì nên kinh tế có thể “vận hành khá sát với phong độ bình thường tới cuối năm” thì nó sẽ đặt ra một dấu hỏi lớn là thực sự Fed có cần phải can thiệp hơn nữa hay không. Lon Erickson, một nhà quản lý danh mục tại Thornburg Investment Management bình luận: “Fed còn rất nhiều quân bài có thể tung ra nếu họ muốn làm kinh ngạc nền kinh tế hơn nữa.”

Tại buổi họp báo của mình, ông Powell đã làm cánh báo giới choáng ngợp khi chủ động thảo luận về những biện pháp khả thi mà Fed có thể thực hiện. Trong khi nhắc tới việc định hướng thị trường, mua tài sản và kiểm soát đường cong lợi suất vẫn đang là câu hỏi mở, Powell lưu ý rằng họ chưa hề đề cập đến mục tiêu lãi suất âm.

Erickson bình luận: “Tôi tự tin khẳng định rằng FOMC đã một lần nữa bàn luận về lãi suất âm, mặc dù Powell gần đây đã tuyên bố lãi suất âm có lịch sử về sự hiệu quả khá lẫn lộn.” Ông nói thêm “Đây là điều các nhà đầu tư có thể trông cậy vào trong ngắn hạn: “Kiểm soát đường cong lợi suất trong khi lãi suất đang âm sẽ chưa cần dùng đến.”

Tuy vậy, một lần nữa, câu hỏi vẫn là kiểm soát đường cong lợi suất có cần thiết không. Jack McIntyre, giám đốc quản lý danh mục của Brandywine Global cho biết: “Ngay cả khi Fed không theo đuổi việc kiểm soát đường cong lợi suất, tôi không nghĩ rằng lợi suất sẽ tăng cao hơn đáng kể. Chúng ta đang chồng chất rất nhiều khoản nợ, vốn đã làm kinh tế giảm phát.”

Việc Fed cố gắng kiểm suát kỳ hạn nào cũng rất quan trọng. “Tôi không nghĩ rằng họ sẽ nỗ lực kiểm soát hoặc giới hạn lợi suất 10 năm ở mức 0.50%. Chắc hẳn họ có thể muốn làm giữ một mức gần với 1.00% hoặc 0.90%. Điều này sẽ tiết kiệm cho Fed nhiều hỏa lực về mặt mua tài sản để giữ lợi suất loanh quanh gần mức đó. Rõ ràng Fed sẽ phải tính toán kỹ càng một chút về mặt bằng lợi suất mà họ muốn kiểm soát ổn định."