Sau cơn ác mộng năm 2022, các nhà đầu tư chắc hẳn sẽ cần thời gian để bình tâm trở lại. Các nhà quản lý quỹ chuyên nghiệp phải đối mặt với thách thức lớn hơn trong việc tìm cách trấn an khách hàng của mình. Thế nhưng câu hỏi quan trọng nhất cần trả lời lúc này đó là: Liệu điều tồi tệ nhất đã đi qua hay chưa?

Về mặt kinh tế, câu trả lời rất rõ ràng: năm nay sẽ ảm đạm. Kristalina Georgieva của IMF đã cảnh báo vào ngày 1 tháng 1 rằng một phần ba nền kinh tế toàn cầu có thể sẽ rơi vào suy thoái trong năm 2023. Suy thoái rất có thể đã bắt đầu ở khu vực đồng euro và Vương quốc Anh. Theo một cuộc thăm dò gần đây của các nhà kinh tế do Đại học Chicago và Financial Times thực hiện, 85% tin rằng nước Mỹ sẽ tiếp bước suy thoái trước khi hết năm.

Điều này không hẳn sẽ gây ra một đợt bán tháo trong thời gian tới mà có thể diễn biến hoàn toàn ngược lại. Về nguyên tắc, thị trường luôn hướng tới tương lai và trong suốt phần lớn thời gian của năm 2022 thế giới bị ảnh hưởng bởi những lo ngại về suy thoái kinh tế. Sự đồng thuận rộng rãi này hoàn toàn có thể đã được phản ánh vào mặt bằng giá hiện tại, điều này đồng nghĩa chỉ cần có một chút triển vọng được cải thiện cũng sẽ thúc đẩy giá tăng lên. Thật vậy, các chuyên gia tại JPMorgan Asset Management cho rằng giá cổ phiếu kết thúc vào năm 2023 sẽ cao hơn so với thời điểm đầu năm. Họ không phải những người duy nhất có quan điểm lạc quan. Theo các nhà phân tích của Goldman Sachs, giá cổ phiếu sẽ giảm trong ngắn hạn nhưng sẽ tăng trở lại vào cuối năm nay. Theo dự báo lạc quan của Deutsche Bank, chỉ số S&P 500 của các tập đoàn lớn tại Mỹ sẽ kết thúc ở mức cao hơn 17% vào cuối năm so với mức hiện tại.

Năm nay sẽ là một năm đầy bất thường nếu lặp lại diễn biến như năm 2022, với những tổn thất nặng nề cho cả cổ phiếu và trái phiếu. Trong phần lớn thời gian, giá cổ phiếu hầu như tăng. Đặc biệt giá cổ phiếu hiếm khi trải qua một sự suy giảm trong hai năm liên tiếp. Lần cuối cùng S&P 500 trải qua điều này là trong thời kỳ bong bóng dotcom sụp đổ cách đây hai thập kỷ. Đợt bán tháo trái phiếu năm ngoái là do Cục Dự trữ Liên bang tăng lãi suất với tốc độ nhanh nhất kể từ những năm 1980, bởi vậy mà điều này khó có thể xảy ra lần nữa.

Tuy vậy, vẫn có lý do để cho rằng nhiều rủi ro vẫn đang tiềm ẩn ở phía trước. Đầu tiên là giá cổ phiếu vẫn khá đắt theo nếu so sánh với dữ liệu lịch sử. Bất chấp sự sụt giảm của năm ngoái, tỷ lệ giá trên lợi nhuận của các cổ phiếu "tăng trưởng" hoặc các công ty có tiềm năng đạt lợi nhuận cao hầu như không quay trở lại mức cũ vào năm 2019. Đây là mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-2009, sau một thị trường giá lên kéo dài một thập kỷ. Các cổ phiếu "giá trị" thực sự, hoặc những cổ phiếu có giá rẻ hơn so với tài sản sổ sách của công ty dường như hấp dẫn hơn. Tuy nhiên, khi một cuộc suy thoái đến gần, cả hai loại này đều có thể bị hạ thấp lợi nhuận, tuy nhiên điều này vẫn chưa xảy ra.

Hơn nữa, giá cả ngày hôm nay là kết quả của một khoảng thời gian chưa từng có khi các ngân hàng trung ương bơm thanh khoản không giới hạn vào thị trường thông qua nới lỏng định lượng (QE). Fed và các tổ chức khác đã hạ lãi suất trái phiếu chính phủ bằng cách mua chúng bằng tiền mới phát hành, khiến các nhà đầu tư chuyển sang tìm kiếm lợi nhuận từ các tài sản rủi ro hơn như cổ phiếu. Các chính sách QE này hiện đang bị đảo ngược. Kết quả là, các chính phủ sẽ ngày càng dựa vào các nhà đầu tư tư nhân để nắm giữ khoản nợ của họ. Kho bạc Hoa Kỳ có thể cần vay gần gấp đôi số tiền từ các nhà đầu tư trong năm tài chính 2022-2023 so với mỗi hai năm trước khi xảy ra dịch covid-19 và gấp bốn lần mức trung bình trong 5 năm trước đó.

Điều lo ngại cuối cùng là sự đối lập giữa các nhà kinh tế và nhà đầu tư. Mặc dù các chuyên gia dự đoán về suy thoái kinh tế, nhiều nhà giao dịch kỳ vọng thu được lợi nhuận nhanh chóng vẫn lạc quan rằng có thể tránh được suy thoái kinh tế. Các thị trường dự đoán rằng lãi suất cơ bản của Fed sẽ đạt mức tối đa là 5% trong nửa đầu năm nay trước khi giảm xuống. Các thống đốc của ngân hàng trung ương không đồng tình. Họ kỳ vọng lãi suất sẽ cao hơn 5% vào cuối năm.

Do đó, các nhà đầu tư đang đánh cược rằng hoặc lạm phát sẽ giảm xuống mức mục tiêu nhanh hơn dự đoán của Fed, hoặc nhà điều hành sẽ không thể chấp nhận hy sinh tăng trưởng để kiềm chế lạm phát. Hoàn toàn có khả năng rằng thị trường đang dự báo đúng. Tuy nhiên, thị trường đã đánh giá thấp khả năng thắt chặt của Fed trong năm 2022, và điều này tiếp tục lặp lại thì 2023 có thể sẽ tiếp tục là một năm kinh tế buồn đối với các nhà đầu tư.