Lý thuyết con gián và lý do tại sao Bitcoin tăng gần 150% trong năm nay
Nguyễn Thu Thủy
Junior Analyst
Lí thuyết con gián là một lí thuyết không dựa vào khoa học, mà dựa trên ý tưởng rằng vận may của công ty phụ thuộc vào cả ngoại tác và nội tác và có thể không bị ảnh hưởng bởi một tin xấu. Tin xấu không thể tránh khỏi và chắc chắn xảy ra, bất kể công ty hay ngành công nghiệp nào. Do đó, khả năng vượt qua tin xấu để tiến tới tương lai là điều kiện cần của những trường hợp thành công.
Gián có thể sống trong khoảng một tuần mà không cần phần đầu. Đập chúng cũng không có tác dụng: bộ xương ngoài của chúng đủ linh hoạt để chịu được trọng lượng gấp 900 lần trọng lượng cơ thể của chúng. Xả chúng xuống bồn cầu cũng không phải là một giải pháp: một số loài có thể nín thở tới 30 phút. Gián là mối phiền toái khó chịu đối với hầu hết mọi người. Sự tồn tại của chúng càng trở nên đáng sợ hơn bởi thực tế là chúng rất khó bị tiêu diệt.
Một vấn đề đặt ra là liệu có bao nhiêu chuyên gia tài chính và cơ quản quản lý hiểu rõ tính chất của ngành tiền điện tử. Tội phạm sử dụng tiền điện tử để rửa tiền. Những kẻ khủng bố sử dụng chúng để thanh toán. Tin tặc đòi tiền chuộc bằng Bitcoin. Nhiều đồng tiền điện tử được tạo ra đơn giản để người tạo ra chúng có thể kiếm tiền.
Ngành tiền điện tử này dường như cũng không thể bị phá hủy. Giá tiền điện tử bị ảnh hưởng bởi lãi suất cao hơn vào năm 2022. Những nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn trong giới tiền điện tử như CZ và Sam Bankman-Fried, những người sáng lập sàn giao dịch tiền kỹ thuật số lớn nhất và lớn thứ hai thế giới, hiện đang chờ hình phạt vì tội phạm tài chính (vi phạm quy định chống rửa tiền và gian lận). Các cơ quan quản lý đang đẩy mạnh việc thực thi pháp luật. Tuy nhiên, tiền điện tử không chỉ tồn tại mà còn một lần nữa tăng vọt: Bitcoin đã chạm tới ngưỡng cao nhất trong hai năm khoảng 45,000 USD vào ngày 11/12, mà đã tăng từ mức 16,600 USD vào đầu năm.
Chuyện gì đang xảy ra vậy? Có một điều, tính không thể phá hủy được tích hợp vào công nghệ. Bitcoin, Ether và các đồng tiền khác không phải là doanh nghiệp, do đó không thể bị phá sản hay ngừng hoạt động. Chúng sử dụng blockchain (chuỗi khối) để duy trì cơ sở dữ liệu về các giao dịch. Danh sách của chúng được xác minh bởi một mạng lưới máy tính phi tập trung được khuyến khích duy trì bằng cách cập nhật các mã token mới. Chỉ khi các mã token giảm về 0 thì toàn bộ hệ thống mới sụp đổ. Và có rất nhiều lý do để tin rằng tiền điện tử có giá trị.
Đầu tiên là việc nắm giữ tiền điện tử là đặt cược vào một tương lai trong đó việc sử dụng công nghệ này trở nên phổ biến. Người dân ở các quốc gia chuyên chế đã sử dụng Bitcoin và stablecoin (mã token gắn với một loại tiền tệ như đồng đô la) để lưu trữ tiền tiết kiệm và đôi khi để thực hiện thanh toán. Chúng có thể được sử dụng rộng rãi hơn. Các nghệ sĩ và viện bảo tàng vẫn đang sáng tạo hoặc thu thập các mã token không thể thay thế (NFT). Cũng như những người đang tìm cách đánh lừa một hình ảnh. Donald Trump đang bán bức ảnh của mình với giá 99 USD một bức; ông ta dự định cắt bộ đồ mà ông ta đã đặt thành từng mảnh, làm thành thẻ và đưa cho những người đánh cược mua với giá ít nhất 47 NFT trong một giao dịch.
Trong thời kỳ bùng nổ, ngành công nghiệp tiền điện tử đã huy động được rất nhiều tiền và thuê rất nhiều nhà phát triển thông minh. Những người còn lại đang nghiên cứu những ứng dụng mới, như ứng dụng truyền thông xã hội hoặc trò chơi mà người chơi có thể kiếm tiền. Có lẽ những điều này sẽ không bao giờ được áp dụng rộng rãi. Nhưng ngay cả khi có rất ít cơ hội mà họ vẫn thành công thì vẫn là một thành tích đáng khích lệ.
Lý do thứ hai là, với mỗi chu kỳ bùng nổ, người ta thấy rõ hơn rằng tiền điện tử không phải là một bong bóng như cơn sốt hoa tulip vào những năm 1630 hay cơn sốt Beanie Babies vào những năm 1990. Mặc dù Bitcoin là một tài sản dễ biến động, nhưng lịch sử giá của nó trông giống như một dãy núi hơn là một đỉnh núi duy nhất, và nó có vẻ tương quan chặt chẽ với cổ phiếu công nghệ. Tuy nhiên, tiền điện tử chỉ tương quan vừa phải với thị trường chung. Một loại tài sản biến động lên xuống và không song hành với những thứ khác (mà mọi người có thể thêm trong danh mục đầu tư), có thể là một công cụ đa dạng hóa hữu ích.
Bitcoin đó đã tự khẳng định mình là một tài sản quan trọng dường như là nguồn gốc của đợt tăng giá mới nhất. Vào tháng 8, một tòa án Mỹ đã ra phán quyết rằng: Ủy ban chứng khoán và sàn giao dịch, cơ quan quản lý thị trường chính của Mỹ, đã “tùy tiện và thất thường” khi từ chối nỗ lực của Grayscale nhằm chuyển đổi quỹ tín thác trị giá 17 tỷ USD đầu tư hoàn toàn vào Bitcoin thành quỹ giao dịch trao đổi (ETF). Làm như vậy sẽ giúp việc đầu tư vào bitcoin trở nên dễ dàng hơn đối với người đánh cược ở mức trung bình.
Vào tháng 10, tòa án đã giữ nguyên phán quyết của mình, buộc chính quyền phải nhượng bộ. Các nhà quản lý quỹ lớn nhất, bao gồm BlackRock và Fidelity, cũng đã tìm cách tạo ra ETF. Với lợi nhuận mà Bitcoin đã mang lại trong quá khứ và mối tương quan của nó với các tài sản khác, kết quả là dòng tiền có thể đổ xô vào Bitcoin. Vì ngay cả các nhà đầu tư nhạy cảm cũng cân nhắc đưa một phần nhỏ quỹ lương hưu hoặc danh mục của họ vào tiền điện tử để đa dạng hóa.
Nhiều người sẽ tránh xa một con gián theo bản năng. Nhưng bên cạnh những tác hại, loài côn trùng này vẫn mang lại một số lợi ích nhất định. Chúng biến vật chất đang phân huỷ thành chất dinh dưỡng, ăn các loài gây hại khác như muỗi. Tiền điện tử cũng vậy, chúng có những công dụng riêng, chẳng hạn như đa dạng hoá danh mục đầu tư. Và như đã chỉ ra ở trên, tiền điện tử không thể bị phá huỷ hoàn toàn.
The Economist