Bắc Kinh nhận định bong bóng nợ này là một mối đe dọa tiềm tàng đến ổn định kinh tế và gần đây tìm cách giảm phụ thuộc vào nợ để tăng trưởng. Nỗ lực hạ đòn bẩy năm ngoái phải tạm dừng do đại dịch Covid-19, đẩy tỷ lệ nợ/GDP lên cao kỷ lục.

Đại dịch Covid-19 năm 2020 ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc và khiến nhà chức trách nước này phải hỗ trợ, cho phép các công ty vay vốn dễ dàng hơn. Hệ quả, nợ của Trung Quốc – tương quan với quy mô nền kinh tế – lên cao kỷ lục năm ngoái.

Nợ cao kỷ lục

Nợ Trung Quốc tăng nhanh từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2007 và 2008, khi nhà chức trách triển khai gói hỗ trợ kinh tế khổng lồ, chủ yếu thông qua các khoản vay ngân hàng.

Tỷ lệ nợ của Trung Quốc giữ ổn định vài năm trước khi tăng trở lại lên đỉnh lịch sử, gần 290% GDP trong quý III/2020, theo số liệu từ Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS).

Tuy nhiên, Trung Quốc không phải quốc gia duy nhất có nợ tăng kỷ lục năm 2020.

Các nền kinh tế lớn khác như Mỹ, Nhật Bản hoặc ở châu Âu cũng ghi nhận xu hướng tương tự, BIS cho biết. Tình trạng này xảy ra khi các chính phủ trên thế giới tăng chi tiêu để giúp doanh nghiệp, hộ gia đình vượt qua thách thức Covid-19.

Bên trong nợ của Trung Quốc

Cấu trúc nợ của Trung Quốc không giống như Mỹ và Nhật Bản

Lĩnh vực doanh nghiệp Trung Quốc chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nợ tương đương hơn 160% GDP, theo số liệu từ BIS. Trong khi đó, nợ chính phủ chiếm tỷ trọng lớn nhất tại cả Mỹ và Nhật Bản.

Với nền kinh tế đang phục hồi từ đại dịch, Trung Quốc những tháng gần đây đang nối lại nỗ lực nhiều năm trước đó về kiểm soát nợ - sau khi dừng triển khai trong hầu hết năm 2020.

Nỗ lực này đã mang lại một số kết quả. Tổng số dư tài trợ xã hội, thước đo bao quát về tín dụng và thanh khoản trong nền kinh tế, tăng 11% tính đến cuối tháng 5 – giảm so với mức tăng 11,7% của tháng trước đó.

Các chuyên gia kinh tế tại ngân hàng Anh Barclays dự báo tăng trưởng tín dụng tại Trung Quốc trong khoảng 10 – 10,5% vào cuối năm nay so với mức 13,3% cuối năm 2020.

Sự trỗi dậy kinh tế của Trung Quốc

Đà bùng nổ kinh tế nhờ nợ sau khủng hoảng tài chính giúp Trung Quốc vượt Nhật Bản thành nền kinh tế số hai thế giới – theo các số liệu danh nghĩa – vào năm 2010. Trung Quốc vẫn giữ vị trí này, chỉ xếp sau Mỹ.

Trung Quốc giờ đặt mục tiêu trở thành quốc gia phát triển. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tháng 11 nói có thể tăng gấp đôi quy mô nền kinh tế và thu nhập theo đầu người vào năm 2035, hãng thông tấn quốc gia Xinhua đưa tin.

Một số nhà quan sát nhận định Bắc Kinh có thể không đạt được các mục tiêu kinh tế bởi chiến lược trấn áp nợ sẽ ảnh hưởng đến triển vọng trong những năm tới. Ngoài ra, kế hoạch chuyển đổi sang lấy tiêu dùng làm động lực tăng trưởng không có nhiều kết quả.

Số khác cho rằng những trở ngại đó sẽ làm chậm đáng kể – nhưng không làm chệch hướng – đà phát triển chung của Trung Quốc. Họ lập luận rằng Trung Quốc vượt Mỹ thành nền kinh tế lớn nhất thế giới chỉ còn là vấn đề thời gian. 

Link gốc tại đây.