Vào khoảng thời gian này, 4 năm về trước, ngày 28/10/2016, giám đốc FBI lúc đó là James Corney, phát hiện ra các email mới liên quan tới cuộc điều tra về bà Hillary Clinton. Thời điểm đó Hillary cũng đang dẫn trước trong các cuộc thăm dò tương đương với vị trí của ông Joe Biden hiện tại. 12 ngày sau, bà Hillary đưa ra một bài phát biểu mang tính chất nhượng bộ. Ngày bầu cử của năm nay gần hơn so với thời điểm ông Corney can thiệp 4 năm về trước – thời gian bầu cử năm nay là 03/11 chú không phải 08/11. Vì vậy ông Trump không còn nhiều thời gian để bắt kịp. Tuy nhiên, tiền lệ khiến những người Mỹ tự hỏi liệu họ có bỏ sót điều gì trong lần bầu cử này.

Ông Biden đang dẫn trước trong các cuộc thăm dò: Dự báo của the Economist mang lại cho ông 92% cơ hội chiến thắng. Trong số 8% chiến thắng còn lại theo giả định của chúng tôi, vị tổng thống đương nhiệm sẽ giành chiến thắng bằng những lá phiếu đại cử tri đoàn, tương tự như cách mà ông đã làm vào năm 2016. Nếu Trump giành chiến thắng tại bang Florida quê hương của mình, ông cũng dễ dàng giành lợi thế ở các bang như Arizona, Georgia, Iowa, North Carolina và Texas – tiếp đó là Pennsylvania và cả Michigan hoặc Wisconsin, những bang mà ông đã từng giành chiến thắng, sẽ đưa ông lên vị trí đẫn đầu. Các cuộc thăm dò cho thấy kịch bản này ít có khả năng xảy ra, nhưng chúng đã từng đánh giá thấp sức ảnh hưởng của ông Trump tại các bang chiến trường trong quá khứ.

Sự dẫn trước của ông Biden rất ổn định, ít khi giảm từ 5 – 10 điểm. Nhưng cuộc bầu cử này đang diễn ra giữa đại dịch, và điều này thay đổi cách người dân bỏ phiếu. Chỉ còn chưa đầy 2 tuần trước khi các cuộc thăm dò đóng lại, những điều bất định của cuộc chạy đua là gì?

Thứ nhất, liệu Đảng Cộng hòa có những cử tri đăng ký tại các bang quan trọng? Trong thời gian đại dịch, các đảng viên Đảng Cộng hòa thường vận động bỏ phiếu trực tiếp nhiều hơn phe Dân chủ, rất nhiều địa điểm của họ là những nơi đăng ký truyền thống, như trường đại học và nhà thờ, đã bị đóng cửa hoặc hạn chế ở hầu hết các đất nước. Ở cả Florida và Pennsylvania, đảng Cộng hòa đã đăng ký nhiều hơn 100,000 cử tri so với đảng Dân chủ kể từ tháng Ba. Lợi thế của đảng Cộng hòa ở Arizona kể từ giữa tháng 8 vượt quá 30,000 cử tri.

Thông thường, việc đăng ký theo đảng phái và việc bỏ phiếu không có mối tương quan chặt chẽ. Kentucky và West Virginia đều có nhiều cử tri đảng Dân chủ hơn đảng Cộng hòa, nhưng tất cả đều ủng hộ cho ông Trump. Chúng tôi đã tính toán mối quan hệ giữa những thay đổi trong số cử tri đăng ký của đảng Dân chủ và tỷ lệ phiếu bầu tại bang Florida giai đoạn từ 2004 – 2016 và nhận ra rằng không có mối liên hệ nào.

Một yếu tố nữa khiến cho dự báo năm 2016 bị sai lệch là do nhiều cử tri còn phân vân và bỏ phiếu muộn cho ông Trump. Liệu điều đó sẽ lăp lại? Có thể. Tuy nhiên năm nay số lượng cử tri phân vân đã giảm rõ rệt: chỉ còn 6% theo khảo sát Economist/YouGov, so với 14% trong năm 2016. Khả năng cao họ sẽ  ủng hộ ông Biden, vì họ trẻ hơn và ít người da trắng hơn so với số các cử tri đã quyết định bỏ phiếu. Và dường như họ không có thiện cảm với tổng thống đương nhiệm. Chỉ có 31% trong số nhóm phân vân ủng hộ cho ông Trump.

Một điều bất định nữa đó chính là ngày bỏ phiếu. Ông Trump đã thúc giục những cử tri ủng hộ “hãy tập trung vào các cuộc thăm dò và theo dõi cẩn thận”. Nhưng lời kêu gọi này không đáng báo động. Những người theo dõi các cuộc thăm dò (poll – watchers) xuất hiện thường xuyên trong các cuộc bầu cử. Cả 2 đảng phái đều đào tạo và triển khai hàng nghìn người. Các bang đều có những quy tắc khác nhau nhưng nhìn chung các đảng phái hoặc chiến dịch có thể chỉ định, đăng ký và đào tạo các cử tri để theo dõi những lá phiếu bất thường.

Tuy nhiên người theo dõi không có trách nhiệm tương tác với cử tri. Nếu họ tin rằng một cử tri không hợp lệ, họ cần báo với các nhân viên khảo sát (poll-worker) (những cử tri bị thách thức vẫn có thể bỏ phiếu tạm thời, và sẽ được tính sau khi họ chứng minh được tư cách của bản thân), và những thách thức này dựa trên những yêu cầu hợp lý – không phải chủng tộc hay tuổi tác.

Nhưng nhiều người cho rằng lời kêu gọi của ông Trump như một sự đe dọa cử tri. Trong cuộc tranh luận đầu tiên, tổng thống bác tố cáo về những người theo chủ nghĩa thượng tôn da trắng, kêu gọi Proud Boys, một nhóm có lịch sử bạo lực, "lùi lại và chờ đợi". Devin Burghart, người đứng đầu Viện Nghiên cứu và Giáo dục Nhân quyền, nói rằng các nhóm có vũ trang ở Georgia, Michigan, Pennsylvania và Wisconsin đã thảo luận về việc đi đến các điểm bỏ phiếu. “Họ xuất hiện với áo giáp và những khẩu AR-15s”, ông cảnh báo. 

Tuy nhiên, chỉ có khoảng 40% cử tri dự định bỏ phiếu trực tiếp vào ngày bầu cử, mức thấp kỷ lục. Trong số các cuộc bỏ phiếu sớm của nước Mỹ, chỉ có hai cuộc bỏ phiếu nhỏ tại các trang web bỏ phiếu. Một nhóm người ủng hộ Trump đang hô hào ở Virginia đã xếp thành hàng khiến cử tri phải đi vòng qua hàng người, và một phụ nữ tự xưng là người theo dõi cuộc thăm dò cho chiến dịch tranh cử của Trump đã cố gắng vào văn phòng bầu cử (không phải là địa điểm bỏ phiếu). Nếu đây là một nỗ lực phối hợp, thì thật là thảm hại. Hơn nữa, các quan chức bầu cử và cảnh sát nói rằng họ đã chuẩn bị cho kịch bản xấu.

Sự bất ổn cuối cùng liên quan tới việc chấp thuận và kiểm phiếu. Nhiều cử tri lo sợ rằng các phiếu bầu qua thư sẽ có khả năng bị từ chối cao hơn so với những lá phiếu trực tiếp. Bởi vì đảng Dân chủ có vẻ thích bỏ phiếu qua đường bưu điện hơn đảng Cộng hòa trong năm nay — và vì việc sửa một lá phiếu bị từ chối qua bưu điện khó hơn làm điều đó trực tiếp – việc từ chối các lá phiếu có thể giúp ông Trump.

Cho đến nay, bằng chứng về các lá phiếu bị hủy là rất ít. Ở North Carolina, 1.3% số phiếu bầu qua đường bưu điện đã bị từ chối, giảm so với 2.6% trong năm 2016 - mặc dù trong một cuộc bầu cử có số cử tri đi bầu cao, một điểm phần trăm duy nhất có nghĩa là hàng trăm nghìn phiếu bầu. Tỷ lệ từ chối cao hơn đối với người Mỹ gốc Phi: năm nay người da đen ở North Carolina đã bỏ 17% số phiếu bầu qua bưu điện, nhưng chiếm 42% số từ chối.

Về việc kiểm đếm, một cuộc thăm dò được thực hiện vào tháng 9 cho thấy rằng 2/3 người Mỹ không đoán biết được người chiến thắng vào đêm bầu cử — một dấu hiệu cho thấy dự báo về kết quả bị trì hoãn. Nhưng sự chậm trễ không giống nhau ở tất cả các bang. Florida chắc sẽ có kết quả vào ngày 3/11. Nhưng cả Wisconsin và Pennsylvania đều không bắt đầu kiểm phiếu qua bưu điện trước ngày bầu cử. Và Tòa án Tối cao đã để nguyên quyết định do tòa án bang Pennsylvania đưa ra, yêu cầu các lá phiếu qua bưu điện nhận được trong vòng ba ngày sau khi các cuộc thăm dò kết thúc được tính. Nếu một lần nữa khoảng cách tại vùng trung-tây đóng vai trò then chốt, thì người Mỹ vẫn sẽ chưa thể rõ tổng thống tiếp theo của họ là ai.