• Xung đột sắc tộc, đại dịch toàn cầu và thị trường chứng khoán tăng là những điểm chung giữa năm 2020 và 1968
• Thị trường hiện tại đang ngày càng bị chi phối bởi những chiếc máy tính chạy trên các thuật toán vô cảm và các nhà đầu tư về lý thuyết vẫn luôn nhìn về phía trước.
• “Lịch sử cho thấy thị trường luôn có tầm nhìn vượt qua khỏi nhiều loại sự kiện hỗn loạn và đã làm như vậy trong nhiều thập kỷ”, Nicholas, nhà đồng sáng lập của DataTrek Research cho hay.

Mặc dù vậy, có lẽ cũng không nên tỏ ra bất ngờ như vậy. Trong một thị trường ngày càng bị thúc đẩy bởi các giao dịch thuật toán của máy tính và các nhà đầu tư ít nhất về lý thuyết luôn nhìn về phía trước, xu hướng nhìn xa hơn tin tức thời điểm hiện tại luôn luôn tồn tại.

“Các thị trường luôn có vẻ vô tâm, không có cảm xúc, hay bất cứ sự đồng cảm nào. Nhưng đó là bản chất của thị trường”, bà Quincy Krosby, chiến lược gia trưởng thị trường tại Prudential Financial cho biết. “Các thuật toán gần như chắc chắn không có sự đồng cảm. Đó là thứ không được phép tồn tại”. Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận, thị trường thường sẽ bật tăng hoặc sụt giảm dựa trên một mẩu tiêu đề, cho dù nó liên quan trực tiếp đến thị trường, hay là một dữ liệu kinh tế hoặc một số phát triển địa chính trị.

Thời gian gần đây, tin tức về các phương pháp điều trị và vắc-xin tiềm năng cho Covid-19 đã khiến thị trường tăng mạnh khi các nhà đầu tư xem đây như là dấu hiệu của hy vọng rằng đại dịch có thể được ngăn chặn. Ngược lại, thị trường có xu hướng phản ứng tiêu cực trước những dữ liệu tệ hại về việc làm, doanh số bán lẻ hay thu nhập của doanh nghiệp.

Mặc dù có vẻ hợp lý khi cho rằng các cuộc biểu tình và bạo loạn trong những ngày gần đây xuất phát từ cái chết của George Floyd ở Minneapolis sẽ có một số tác động nhất định đến thị trường, tuy nhiên thực tế, các chỉ số chứng khoán chính vẫn cứ đi lên miệt mài trong tuần này, giữa thời điểm nước Mỹ cố gắng dọn dẹp mớ hỗn độn sau tình trạng bạo loạn.

“Có rất nhiều lý do hợp lý để tỏ ra bi quan đối với triển vọng các tài sản rủi ro như cổ phiếu hoặc nợ doanh nghiệp, nhưng lịch sử cho thấy thị trường luôn có xu hướng nhìn xa hơn nhiều loại sự kiện hỗn loạn và thực tế đã làm như vậy trong nhiều thập kỷ”, Nicholas Colas, đồng sáng lập DataTrek Research cho biết. Điều đó có vẻ phản trực giác, và thậm chí phần nào đó vô lý, nhưng nó thật sự lại rất đúng.

Một trong những ví dụ rõ ràng nhất đến từ năm 1968.

Cái chết, sự hủy diệt và bệnh tật

Mục sư Martin Luther King và tổng thống Mỹ Robert F. Kennedy đều bị ám sát. Cuộc tranh cử tổng thống năm 1968 chứng kiến sự chia rẽ sâu sắc của cử tri đối với 2 ứng viên Hubert Humphrey và Richard Nixon. Các cuộc biểu tình nổ ra trên toàn quốc và thế giới, với hành động giơ nắm đấm ăn mừng đáng nhớ từ John Carlos và Tommie Smith trên bục huy chương tại thế vận hội Olympic mùa hè. Và, tất nhiên, cũng có đại dịch cúm H3N2, hay cúm Hồng Kông, giết chết gần 100.000 người Mỹ và hàng triệu người trên toàn cầu, và vẫn tiếp tục giết chết hàng chục ngàn người mỗi năm. Và, kết quả cuối cùng cho thị trường chứng khoán trong năm đó: Sau khi giảm 9% từ tháng 1 đến tháng 3, chỉ só S&P500 đã vụt tăng 24% và kết thúc năm với mức tăng 7,6%. Cho đến thời điểm này của năm 2020, chỉ số trên vẫn chứng kiến sự sụt giảm khoảng 5,7% so với đầu năm, nhưng mức tăng 36% so với mức thấp của tháng 3 có thể khiến các nhà đầu tư nghĩ rằng một kết quả tích cực bất chấp mọi dòng tin tức có thể sẽ xảy ra.

“Năm 1968 là năm mà nước Mỹ đã rung chuyển với vô vàn những sự kiện hỗn loạn và bạo lực. Và mặc dù vậy, thị trường chứng khoán vẫn cho thấy sự khởi sắc một cách vững chắc”, Tom Lee, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại Fundstrat Global Advisors, viết. “Năm 1968 là một lời nhắc nhở rằng chứng khoán và các sự kiện thế giới không phải lúc nào cũng có sự liên quan chặt chẽ với nhau”.

Tuy nhiên, cũng nên lưu ý rằng, với những sự hỗn loạn như hiện nay, luôn tồn tại những rủi ro thị trường có thể chuyển biến xấu đi trong phút chốc.

Bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nền kinh tế sẽ không hồi phục nhanh như thị trường đang kỳ vọng, hoặc các vấn đề địa chính trị và các cuộc biểu tình xã hội có thể gây ra những bất ổn nghiêm trọng hơn hơn, có thể làm tổn thương một thị trường vốn dĩ đang được thúc đẩy bởi hy vọng của những sự phục hồi thần tốc, trên cơ sở những chính sách hỗ trợ với quy mô lớn, chưa từng có tiền lệ trong lịch sử.

Colas lưu ý rằng thị trường đã vượt qua những thời kỳ khó khăn trước đó, như năm 1998-99 khi Tổng thống Bill Clinton khi đó bị luận tội và năm 2011 khi các cuộc biểu tình Chiếm Phố Wall đang thịnh hành. Nhưng thị trường sẽ phải chịu khuất phục lần này nếu có dấu hiệu cho thấy những thiệt hại nghiêm trọng hơn đã xảy ra.

“Điều quan trọng đối với các thị trường ngay bây giờ là làm thế nào/khi nào nền kinh tế Mỹ sẽ mở cửa trở lại sau cuộc khủng hoảng COVID”, ông Colas viết. Nếu các cuộc biểu tình hoặc sự đổ vỡ chính trị bắt đầu làm tổn thương niềm tin của người tiêu dùng, chúng ta có thể chứng kiến giá cổ phiếu giảm trong thời gian dài hơn một hoặc hai tuần.