Tâm lý kinh doanh: Mất đà tăng trưởng nhưng chưa chuyển hướng
Tạ Thị Giang
Junior Analyst
Chỉ số PMI sản xuất tháng 6/2024 cho thấy hoạt động kinh tế tại nhiều quốc gia có dấu hiệu chững lại nhưng vẫn duy trì mức tăng trưởng.
Các cuộc khảo sát PMI của S&P Global là thông tin đầu vào quan trọng để đánh giá môi trường theo chu kỳ. Xét theo PMI sản xuất, nhiều quốc gia đã chứng kiến đà tăng trưởng suy yếu trong quý 2 năm 2024 so với quý 1. Tuy nhiên, đối với hầu hết các quốc gia, mức PMI trong tháng 6 vẫn cao hơn so với tháng 12 năm 2023. Hơn nữa, 17 trong số 31 quốc gia vẫn có PMI từ 50 trở lên, phản ánh hoạt động kinh tế đang tiếp tục tăng trưởng. Đối với Khu vực đồng Euro, sử dụng chỉ số PMI tổng hợp để tính đến vai trò quan trọng của dịch vụ, thật đáng an tâm khi thấy rằng trong tháng 6, mặc dù đã giảm từ mức 52.2 được ghi nhận vào tháng 5 nhưng chỉ số PMI tổng hợp vẫn nằm trong “vùng tăng trưởng GDP thực” ở mức 50.9. Mức giảm xuống dưới 50 có thể làm dấy lên lo ngại về tốc độ tăng trưởng chậm, đi kèm với rủi ro gia tăng các số liệu hàng quý âm. Tuy nhiên, kết hợp với tình trạng giảm phát đang diễn ra, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất và các nhu cầu đầu tư cơ cấu - chuyển đổi xanh và kỹ thuật số - củng cố niềm tin sự mất đà gần đây của dữ liệu khảo sát không đại diện cho sự thay đổi hướng của chu kỳ kinh doanh Khu vực đồng Euro.
Trong việc đánh giá môi trường theo chu kỳ, các cuộc khảo sát kinh doanh đóng vai trò quan trọng. Đầu vào quan trọng là các cuộc khảo sát PMI của S&P Global do chúng có phạm vi bao phủ rộng, tính thời sự và mối tương quan chặt chẽ với tăng trưởng GDP thực tế.
Biểu đồ 1 so sánh đà tăng trưởng của dữ liệu PMI sản xuất trong quý 2 năm nay với quý 1. Hầu hết các quốc gia đều nằm trên đường chéo, cho thấy đà tăng trưởng của quý 2 chậm lại so với quý 1. Đây có phải là một điều đáng lo ngại? Trước khi trả lời câu hỏi này, hãy nhớ rằng bảng câu hỏi PMI yêu cầu đánh giá về sản lượng, liệu người tham gia khảo sát có mức sản xuất cao hơn, không đổi hay thấp hơn so với tháng trước.
PMI SẢN XUẤT S&P GLOBAL
Do đó, sự suy giảm đà tăng trưởng ngầm cho thấy môi trường kinh doanh đang kém sôi động hơn, tức là tỷ lệ các công ty báo cáo sản lượng cao hơn đã giảm. Tuy nhiên, trước khi đưa ra bất kỳ kết luận chắc chắn nào, cần phải kiểm tra xem thước đo đà tăng trưởng gần đây có còn tích cực hay thậm chí đã chuyển sang tiêu cực, và thứ hai, cần xem xét các con số PMI mới nhất để đánh giá toàn cảnh tình hình.
PMI SẢN XUẤT S&P GLOBAL: XẾP HẠNG QUỐC GIA
Điểm đầu tiên, bắt đầu từ góc phần tư phía trên bên trái và di chuyển theo chiều kim đồng hồ, một số quốc gia có đà tăng trưởng mạnh mẽ trong quý 1 đã chứng kiến sự đảo chiều một phần trong quý 2 (ví dụ như Italy, Hy Lạp, Hoa Kỳ). Khu vực đồng Eurozone, sau thành tích ấn tượng đầu năm, tâm lý kinh doanh sản xuất đã rơi vào trạng thái trì trệ. Mặc dù vậy, nhiều quốc gia khác vẫn được hưởng lợi từ đà tăng trưởng tích cực trong quý 1 và quý 2. Điều này cũng tương tự với chỉ số PMI sản xuất toàn cầu. Pháp đã có thành tích ấn tượng trong quý 1 nhưng gần như không đạt được tiến triển nào trong quý 2. Hà Lan, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh đạt được kết quả khả quan trong cả hai quý. Tại Ai Cập và Nhật Bản, đà tăng trưởng khiêm tốn trong quý 1 đã được tiếp nối bởi diễn biến tích cực trong quý 2. Cuối cùng, ba quốc gia ghi nhận đà giảm trong cả quý 1 và quý 2 là Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Mexico và Saudi Arabia.
KHU VỰC ĐỒNG EURO: PMI TỔNG HỢP S&P GLOBAL VÀ TĂNG TRƯỞNG GDP THỰC
Điểm thứ hai, Bảng 1 so sánh Chỉ số PMI sản xuất tháng 12 năm 2023 với chỉ số tháng 6 năm 2024. Trong tháng 12 năm 2023, chỉ có 10 trong tổng 31 số liệu quan sát (gồm 30 quốc gia và chỉ số toàn cầu) đạt mức 50.0 trở lên, với chỉ số toàn cầu là 49. Tính đến tháng 6 năm 2024, đã có 17 quốc gia đạt 50.0 trở lên, chỉ số toàn cầu là 50.9 và 70% quốc gia có chỉ số PMI Sản xuất cao hơn so với tháng 12 năm 2023.
TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ PMI TỔNG HỢP KHU VỰC ĐỒNG EURO
Chỉ số PMI rất quan trọng khi xem xét mối tương quan của nó với tăng trưởng GDP thực. Biểu đồ 2 minh họa điều này cho Khu vực đồng Euro. Do lĩnh vực dịch vụ đóng vai trò quan trọng, nên chỉ số PMI tổng hợp được sử dụng vì nó phản ánh hoạt động kinh tế chính xác hơn.[3] Rõ ràng, việc chỉ số PMI tổng hợp vượt qua hay thấp hơn 50 là rất đáng chú ý.
Theo lịch sử, khi PMI tổng hợp của Khu vực đồng Euro xuống dưới 50, thì thường đi kèm với tăng trưởng GDP thực tế thấp hơn, thậm chí là âm. Ngược lại, khi PMI tổng hợp trên 50, thì tăng trưởng GDP thực tế thường cao hơn và chưa từng ghi nhận trường hợp giá trị âm. Thật vậy, kể từ quý 3 năm 1998 – khi chỉ số PMI tổng hợp của Khu vực đồng Euro lần đầu tiên được công bố – các quý có mức tăng trưởng GDP thực tế âm, tương ứng với chỉ số PMI tổng hợp dưới 50. Do đó, việc chỉ số PMI tổng hợp vẫn ở mức 50.9 trong tháng 6 (tức là vẫn nằm trong “phạm vi tăng trưởng GDP thực tế”) là một tín hiệu tích cực.
Mặc dù vậy, sau khi tăng từ 49.2 trong tháng 2 lên 50.3 vào tháng 3 và 51.7 vào tháng 4, Chỉ số PMI tổng hợp đã đạt đỉnh ở mức 52.2 vào tháng 5. Mức giảm xuống dưới 50 có thể làm dấy lên lo ngại về tình trạng tăng trưởng chậm lại, đi kèm với rủi ro gia tăng các con số tăng trưởng GDP âm theo quý. Tuy nhiên, kết hợp với tình trạng giảm phát đang diễn ra, ECB bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất và các nhu cầu đầu tư cơ cấu - chuyển đổi xanh và kỹ thuật số - củng cố niềm tin sự mất đà gần đây của dữ liệu khảo sát không đại diện cho sự thay đổi hướng của chu kỳ kinh doanh Khu vực đồng Euro.
BNP Paribas