Thủ tướng Liz Truss cố gắng trấn an dư luận về kế hoạch tài khóa trước cuộc họp của Đảng Bảo thủ
Nguyễn Thanh Thùy Dung
Junior Analyst
Thủ tướng Anh Liz Truss cố gắng trấn an Đảng bảo thủ và công chúng vào hôm 2/10 bằng cách chia sẻ rằng bà đáng lẽ phải tích cực hành động để "đặt nền móng" cho một kế hoạch kinh tế mà đã làm cho đồng bảng Anh giảm xuống mức thấp kỷ lục và nợ công tăng cao.
Trong phiên họp đầu tiên của hội nghị thường niên của Đảng Bảo thủ do bà cầm quyền, dù mới nhậm chức chưa đầy một tháng nhưng bà Truss đã chịu áp lực nặng nề, bà đã nói rằng sẽ hỗ trợ công chúng suốt mùa đông khó khăn và hơn thế nữa. Bà bảo vệ "kế hoạch tăng trưởng" của mình bằng một loạt các biện pháp cắt giảm thuế mà các nhà đầu tư và nhiều nhà kinh tế đã chỉ trích vì đã tiêu tốn hàng tỷ GBP trong khi lại chỉ đưa ra một số lợi ích quốc gia nhận được trong ngắn hạn.
Truss cho rằng đó là hướng đi đúng đắn, và không giải thích thêm cho các nhà phê bình về chiều sâu của các vấn đề ở nước Anh và nhu cầu cấp thiết của một kế hoạch triệt để. Các nhà giao dịch và nhà đầu tư đã phản đối lập luận của bà, khiến GBP giảm và chi phí vay nợ tăng trong tuần trước.
Dù một số nhà lập pháp Bảo thủ lo lắng vấn đề này sẽ làm tổn hại đến triển vọng của họ tại cuộc bầu cử diễn ra vào năm 2024, Truss cũng không phủ nhận rằng kế hoạch sẽ yêu cầu cắt giảm chi tiêu cho các dịch vụ công và từ chối cam kết tăng phúc lợi phù hợp với lạm phát, đồng thời chấp thuận cắt giảm thuế cho những người giàu có nhất.
Liz Truss đã chia sẻ với BBC khi được hỏi về biện pháp để giảm bớt lo ngại về tác động của kế hoạch kinh tế ở Anh đối với các khoản thế chấp, cho vay và chi phí thuê nhà: "Tôi hiểu những lo lắng của người dân về những gì đã xảy ra trong tuần này. Tôi thực sự ủng hộ các gói cứu trợ mà chúng tôi đã đưa ra, và muốn công bố nó nhanh chóng bởi vì chúng tôi phải hành động ngay, nhưng tôi cũng phải thú nhận rằng đáng lẽ chúng tôi nên xây dựng hướng đi tốt hơn từ đầu"
Jake Berry, Chủ tịch Đảng Bảo thủ, cho rằng thị trường có thể đã phản ứng quá mức, "Hãy xem thị trường đang ở đâu trong thời gian sáu tháng tới",ông nói với Sky News.
Những khó khăn nào đang chờ đợi phía trước?
Truss nhậm chức vào ngày 6/9/2022, Nữ hoàng Elizabeth đã qua đời hai ngày sau đó, vì vậy những ngày đầu tiên của nhiệm kỳ Thủ tướng phần lớn là thời kỳ quốc tang và trì hoãn chính trị.
Bà Truss đưa ra kế hoạch kinh tế hai tuần sau khi nhậm chức và quy mô của các đợt cắt giảm thuế đã khiến thị trường rơi vào khủng hoảng. Sau đợt bán tháo lớn, GBP đã phục hồi sau khi BoE vào cuộc, nhưng chi phí vay nợ chính phủ vẫn tăng mạnh mẽ. Các nhà đầu tư cho rằng chính phủ sẽ phải mất nhiều thời gian để khôi phục niềm tin người dân và đợt mua trái phiếu khẩn cấp của BoE sẽ chỉ diễn ra cho đến ngày 14/10. Đó không phải là viễn cảnh mà bà mong muốn trong hội nghị đảng đầu tiên của mình với tư cách là thủ tướng. Chỉ có một nửa số người tham gia cuộc họp do vụ đình công tàu hỏa vào cuối tuần và sự phản đối về chiến lược của bà.
Một số người trong đảng lo sợ sự phản đối kịch liệt từ người dân nếu cắt giảm thuế thu nhập của những người giàu nhất trong khi chưa làm gì để cải thiện cuộc sống của những người nghèo. Bộ trưởng kinh doanh Jacob Rees-Mogg đã phải nhờ đến sự bảo vệ từ cảnh sát vì người dân phản kháng gay gắt. Cựu bộ trưởng Michael Gove đã phủ nhận kế hoạch của đảng, thậm chí có thể tham gia bỏ phiếu để bãi bỏ mức thuế thu nhập cao nhất 45%. Andy Street, thị trưởng đảng Bảo thủ của Birmingham, cho biết ông sẽ đã không thực hiện chính sách này.Gove phát biểu tại hội nghị: “Sẽ rất rất khó để giảm chi trả phúc lợi nếu cắt giảm thuế cho những người giàu nhất”.
Truss cho rằng động thái này là một phần của việc đơn giản hóa hệ thống thuế, và quyết định về mức thuế cao nhất đã được đưa ra bởi Bộ trưởng tài chính Kwasi Kwarteng. Bà cũng cho rằng các chính trị gia đã dành quá nhiều thời gian để lo lắng về việc các chính sách của họ được công chúng đón nhận như thế nào, đồng thời cho rằng bà đang tập trung vào việc thúc đẩy tăng trưởng.
Nhưng bà đã phải vật lộn khi bị ép phải trả lời rằng liệu việc loại bỏ một số loại thuế sẽ cắt giảm các dịch vụ công hay không. Thay vì phủ nhận điều này, bà chia sẻ rằng bà sẽ tạo ra những dịch vụ tốt nhất có thể, mang lại giá trị đồng tiền cho người đóng thuế.
Investing.com