Tình thế tiến thoái lưỡng nan, ECB sẽ tiếp tục tăng lãi suất hay tạm dừng vào tối nay?
Thảo Nguyên
Junior Analyst
Dự kiến lần cắt giảm lãi suất đầu tiên trong năm tới sẽ diễn ra vào tháng 3. Giới phân tích nhận định đây có thể là lần tăng lãi suất cuối cùng của ECB để kiềm chế lạm phát, tuy nhiên khó có thể đoán được thời điểm chính xác. Theo như khảo sát của Bloomberg, tỷ lệ các nhà kinh tế dự đoán lãi suất sẽ tăng lần thứ 10 liên tiếp và thứ Năm tới và tỷ lệ dự đoán ECB sẽ tạm dừng việc tăng lãi suất trước khi lãi suất tiền gửi đạt mức kỷ lục 4% vào tháng 10. Những thành viên tham gia khảo sát cho rằng ECB xác nhận vào tháng 12 rằng chi phí đi vay đang ở mức cao nhất. ECB đang dự kiến cắt giảm lãi suất 3 lần, lần đầu tiên vào tháng 3 năm 2024, quá muộn so với thời điểm đề xuất của các quan chức ECB.
Biểu đồ 1: Quan điểm về lãi suất của ECB năm 2024 khác biệt rõ rệt.
Kỳ vọng của các nhà kinh tế giống như đặt cược vào thị trường tài chính. Các nhà giao dịch dự kiến 40% tuần tới sẽ xảy ra biến động và 70% thành hiện thực vào cuối năm.
Kết quả cuộc khảo sát phản ánh những quan điểm khác nhau về Hội đồng Điều hành khi chu kỳ thắt thắt chặt tiền tệ kéo dài nhất của ECB sắp kết thúc. Có rất nhiều ý kiến được đưa ra, Ông Peter Kazimir từ Slovakia muốn đợt tăng lãi suất cuối cùng sẽ diễn ra trong tháng này để đảm bảo lạm phát quay trở lại mục tiêu 2%, Mario Centeno từ Bồ Đào Nha lại lo lắng về hậu quả của việc tăng lãi suất quá nhiều khi nền kinh tế Châu Âu chao đảo.
Các nhà hoạch định chính sách cũng đang để mắt đến cuộc họp tuần tới của FED với dự kiến giữ nguyên lãi suất.
Carsten Brzeski, người đứng đầu bộ phận vĩ mô của ING, cho biết ECB sẽ phải cân bằng giữa việc tăng hoặc giảm lãi suất, điều này không hề dễ dàng. Việc tạm dừng vòng lặp tăng lãi suất là lựa chọn tốt nhất. Tuy nhiên rủi ro cao đây sẽ là điểm dừng cuối cùng, trường phái diều hâu của ECB có thể sẽ đấu tranh cho một đợt tăng lãi suất cuối cùng.
Theo Bloomberg, việc tăng lãi suất tiếp không hẳn là một quyết định có sức thuyết phục. Suy thoái kinh tế, lạm phát biến động, khả năng kết thúc chu kỳ tăng lãi suất ở Mỹ và lo ngại về khả năng phục hồi của Trung Quốc vân có thể thuyết phục ECB tạm dừng và xem xét lại.
Dù quyết định thế nào đi nữa, những người tham gia khảo sát cho biết Chủ tịch Christine Lagarde và các đồng nghiệp của bà sẽ đưa ra chính sách tiền tệ phù hợp, 80% cho rằng ECB sẽ không tạm dừng việc tăng lãi suất quá sớm hoặc bắt đầu thắt chặt quá muộn.
Biểu đồ 2: Lạm phát vẫn là rủi ro lớn nhất đối với nền kinh tế khu vực đồng Euro
Vào tháng 6, dự báo kinh tế cho thấy lạm phát trung bình là 2,2% vào năm 2025, vừa vượt mục tiêu của ECB, với thước đo không bao gồm các mặt hàng như thực phẩm và năng lượng vẫn cao hơn.
Bảng 1: Các nhà kinh tế nghi ngờ triển vọng lạm phát của ECB đã được cải thiện
Nguồn: Bloomberg survey
Piet Christiansen của Danske Bank cho rằng ECB sợ lạm phát không quay trở lại mục tiêu kịp thời hơn là lo lắng nền kinh tế sẽ rơi vào suy thoái. Ông không nghĩ ECB sẽ tạm dừng tăng lãi suất vì lãi suất là công cụ chính sách chính.
Tuy nhiên, ECB đang có dự trữ trái phiếu khá lớn và có thể cung ra thị trường để hút tiền về, cung nhiều thì lãi suất giảm. Đây là cơ hội để thỏa hiệp.
Hơn 50% số người tham gia gia khảo sát cho rằng ít phải đảo nợ đến hạn theo Chương trình mua tài sản khẩn cấp trong đại dịch của ECB sau khi đợt tăng lãi suất kết thúc. Các nhà hoạch định chính sách đã khuyến khích các khoản tái đầu tư linh hoạt như tuyến phòng thủ đầu tiên chống lại tình trạng hỗn loạn thị trường khi ECB thắt chặt. Chúng hiện được thiết lập để hoạt động đến cuối năm 2024.
Dennis Shen, Giám đốc của Scope, một trong số gần 40% số người tham gia khảo sát mong muốn kết thúc sớm hoạt động tái đầu tư, ông cho biết tốc độ thắt chặt định lượng sẽ tăng trong tương lai.
Biểu đô 3: ECB sẽ làm gì với danh mục trái phiếu lâu đời nhất của mình
Nguồn: Bloomberg survey
Dù tranh cãi về thắt chặt định lượng diễn ra, trọng tâm trước mắt của Lagarde sẽ vẫn là tỷ giá.
Andrzej Szczepaniak, một nhà kinh tế tại Nomura cho biết: “Truyền thông có thể sẽ gặp thách thức về mặt vật chất”. “Việc vẽ nên một bức tranh thống nhất có thể sẽ rất khó khăn trong khi ngày càng có nhiều bất đồng công khai giữa các thành viên Hội đồng Quản trị về việc liệu ECB có nên tăng lãi suất thêm nữa hay không, cũng như thời gian duy trì lãi suất ở mức hạn chế.
Bloomberg