Tình trạng giảm phát có thể khiến ECB 'xem xét' lại chính sách tiền tệ
Nguyễn Thu Thủy
Junior Analyst
Lạm phát chậm lại cho thấy các nhà hoạch định chính sách nên tập trung vào triển vọng tăng trưởng kinh tế ảm đạm ở khu vực đồng euro.
Theo Ngân hàng Trung ương Châu Âu, lạm phát ở châu Âu đang giảm nhanh hơn dự kiến, giảm xuống 2.4% so với cùng kỳ vào tháng 11 sau khi đạt đỉnh 10.6 % vào tháng 10 năm 2022. Nếu nền kinh tế khu vực chung sử dụng đồng euro tiếp tục xấu đi, ngay cả khi giá tiêu dùng tăng chậm, ngân hàng trung ương sẽ khó duy trì chính sách lãi suất "cao hơn trong thời gian dài hơn".
Tiến gần mức mục tiêu 2%
Lạm phát khu vực đồng Euro gần như đạt mục tiêu của ngân hàng trung ương.
Đáng chú ý, lạm phát ở Đức đã giảm xuống 2.3%, con số thấp nhất trong hai năm rưỡi. Mục tiêu 2% của ECB đã nằm trong tầm ngắm, cho thấy biện pháp thắt chặt tiền tệ mang tính trừng phạt trong 18 tháng qua đang phát huy tác dụng - hoặc có thể là quá tốt. Lĩnh vực sản xuất của Đức đang phải vật lộn với suy thoái nghiêm trọng và GDP giảm trong quý 3. Thêm vào đó, nhà nước cũng không có cách nào để hỗ trợ: Liên minh yếu kém của Thủ tướng Olaf Scholz hiện phải đối mặt với một lỗ hổng lớn trong kế hoạch ngân sách sau khi tòa án hiến pháp nước này ra phán quyết chống lại việc chính phủ sử dụng các quỹ đặc biệt.
Nhưng không chỉ nước Đức rơi vào khủng hoảng. Dữ liệu đánh giá lại trong quý 3 cho thấy nền kinh tế lớn thứ hai châu Âu, Pháp, cũng suy giảm. Lạm phát của Pháp giảm xuống 3.8% trong tháng 11, giảm từ mức 4.5% của tháng trước, chậm hơn dự kiến. Cả hai chỉ số giá dịch vụ và sản xuất đều giảm hơn nữa trong tháng 10, trong khi chi tiêu tiêu dùng của Pháp giảm 0.9%. Sau đó là lạm phát của Hà Lan, vốn đã thấp hơn nhiều so với mục tiêu 1.4% của ECB và lạm phát của Tây Ban Nha, đã giảm nhiều hơn dự kiến trong tháng 11, xuống 3.2% từ mức 3.7% trong tháng 10. Nếu tất cả các nền kinh tế lớn của khối đều đang trải qua tình trạng giảm phát đáng kể thì có vẻ như một biến cố lớn đang xuất hiện.
Việc cắt giảm 25 điểm cơ bản trong lãi suất tiền gửi chính thức, hiện là 4%, đã hoàn toàn được phản ánh trong giá vào tháng Tư. Điều này xảy ra sớm hơn đáng kể so với thời điểm mà trường phái diều hâu trong hội đồng quản trị dự đoán - nhưng thực tế đang rất khó khăn, khi thị trường tiền điện tử dự đoán toàn bộ điểm phần trăm giảm xuống còn 3% vào thời điểm này năm sau.
Triển vọng cắt giảm lãi suất
Thị trường tiền tệ đồng euro dự đoán lãi suất sẽ giảm 100 điểm cơ bản trong năm tới
Chủ tịch Bundesbank Joachim Nagel vẫn giữ quan điểm diều hâu của mình và có cho rằng “vẫn còn quá sớm để hạ lãi suất sớm hoặc suy đoán về các mức giảm như vậy”. Những nhận định lặp đi lặp lại từ các thành viên ECB rằng có thể cần phải tăng lãi suất thêm nữa ngày càng trở nên khó nghe. Luôn có những chỉ số sau có khả năng chỉ ra rủi ro lạm phát còn sót lại - và lạm phát chung có thể tăng nhanh trong vài tháng tới - nhưng các chỉ số trùng khớp và chỉ số báo trước cho thấy một câu chuyện đáng lo ngại về triển vọng tăng trưởng. Cần phải thừa nhận một số bối cảnh kinh tế nếu ECB không đồng quan điểm.
Chủ tịch Christine Lagarde thừa nhận rằng một cuộc thảo luận sẽ sớm được tổ chức, có lẽ là tại cuộc đánh giá hàng quý tiếp theo của ECB vào ngày 14 tháng 12, về việc liệu có nên bắt đầu giảm tái đầu tư đối với các trái phiếu đáo hạn được tích lũy trong quá trình nắm giữ từ chương trình nới lỏng định lượng đại dịch hay không. Điều đáng ngạc nhiên là bà đã nhượng bộ phe diều hâu đồng thời nhận thấy thị trường lao động trong khu vực đang suy yếu.
Sự chênh lệch này thật khó hiểu, vì việc giảm tuyến phòng thủ đầu tiên để bảo toàn lãi suất trái phiếu chính phủ đồng euro vào thời điểm nền kinh tế của khối đang trên bờ vực suy thoái có thể là một sai lầm về mặt chính sách. Nagel và giám đốc ngân hàng trung ương Áo Robert Holzmann đã thảo luận về sự cần thiết phải tăng tốc độ thắt chặt định lượng, nhưng ngày càng rõ ràng rằng ECB không nên hạn chế khả năng ứng phó với các sự kiện thị trường.
Đã đến lúc ECB phải đánh giá tác động của việc tăng lãi suất 450 điểm cơ bản kể từ tháng 7 năm 2022, cùng với việc giảm đáng kể bảng cân đối kế toán bằng cách dừng tất cả các hoạt động tái đầu tư vào hai danh mục trái phiếu QE lớn hơn và việc cắt giảm các gói tài trợ ngân hàng siêu hào phóng. Nếu cuộc khảo sát cho vay ngân hàng vào tháng 10 của ECB chưa đủ gây thất vọng thì không nghi ngờ gì rằng việc thắt chặt tiền tệ đang có tác động đáng kể đến tín dụng doanh nghiệp, với mức giảm đầu tiên trong 8 năm được thể hiện trong dữ liệu công bố hôm thứ Ba. Nguồn cung tiền Euro M3 cũng đã giảm bốn tháng liên tiếp.
Sự tín nhiệm của ngân hàng trung ương đòi hỏi sự linh hoạt về cơ chế và chính sách khi hoàn cảnh thay đổi. Với việc Đức đang phải chịu đựng và gồng gánh nhiều hơn các nước láng giềng, chủ tịch Bundesbank nên tiên phong tiếp cận chính sách mới ngay từ đất nước quê hương của họ và giảm bớt các rủi ro tài chính. Như vậy, các quốc gia còn lại của khu vực đồng euro sẽ được hưởng lợi.
Bloomberg