Ai đã mua 3,300 tỷ USD trái phiếu khiến Tổng nợ quốc gia Hoa Kỳ tăng khủng khiếp?
Hàng nghìn tỷ - đến đếm cũng chẳng biết tới bao giờ - đã bay quá nhanh. Nhưng có nghĩa là phải có ai đó chịu mua những trái phiếu Kho bạc này. Vấn đề là không chỉ có mỗi Fed. Vậy ai?.
12 tháng trước khi đại dịch bùng phát là thời gian dễ chịu, nhưng chính phủ Hoa Kỳ cũng đã kịp thêm 1.4 nghìn tỷ USD vào đống nợ vốn đã cao ngút. Và sau đó là Đại dịch và các gói cứu trợ, các gói thanh toán kích cầu và một đống những thứ khác; thế là trong vòng 6 tháng từ khi đó, chính phủ Hoa Kỳ buộc phải thêm 3.3 nghìn tỷ USD vào đống Nợ quốc gia vốn đã tăng vọt, hiện tổng lên tới 26.8 nghìn tỷ USD:
Nhờ việc công bố dữ liệu tuần trước của Bộ Tài chính đến ngày 31/7, dữ liệu bảng cân đối kế toán của Fed và dữ liệu của Bộ Tài chính về chứng khoán kho bạc, chúng ta có thể phân loại ai đã mua hàng nghìn tỷ đô la Chứng khoán Kho bạc trong 12 tháng qua.
Những nhà đầu tư nước ngoài:
Tất cả các nhà đầu tư nước ngoài gồm: các ngân hàng trung ương, các tổ chức chính phủ, công ty, ngân hàng thương mại, quỹ trái phiếu, các quỹ khác và cá nhân - đã mua thêm 287 tỷ USD cổ phiếu vào tháng 7/2020 so với tháng 7/2019, bao gồm 48 tỷ USD chỉ tính riêng trong tháng 7. Kết quả là lượng cổ phiếu của họ nhảy lên mức kỷ lục 7.087 nghìn tỷ USD (đường màu xanh lam, bên phải biểu đồ bên dưới).
Nhưng do Nợ quốc gia của Mỹ đang tăng khủng khiếp (26.5 nghìn tỷ USD vào ngày 31/7), phần trăm nắm giữ của nhóm này (đường màu đỏ, cột tỉ lệ bên phải), sau khi giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008 vào tháng 6 vừa rồi, chỉ được giữ ổn định trong tháng 7, ở mức 26.7%:
Các chủ nợ nước ngoài lớn của Mỹ: Nhật Bản và Trung Quốc: trong tháng 7, Nhật Bản đã tăng lượng trái phiếu thêm 32 tỷ USD, lên tổng 1.29 nghìn tỷ USD. Trong 12 tháng, lượng cổ phiếu nắm giữ đã tăng 162 tỷ USD.
Trung Quốc đã giảm bớt lượng trái phiếu nắm giữ trong tháng Bảy. Trong khoảng thời gian 12 tháng, lượng vốn đã giảm 37 tỷ USD xuống 1.07 nghìn tỷ USD, theo xu hướng (đường màu xanh lá cây) từ năm 2015, ngoại trừ lúc lao dốc và lúc phục hồi xung quanh giai đoạn tháo chạy vốn.
Tựu chung lại, Nhật Bản và Trung Quốc nắm giữ 8.9% tổng số nợ của Hoa Kỳ (mức nợ thấp thứ hai trong nhiều năm trở lại đây) với mức thấp nhất vào tháng 6 (8.8%):
10 chủ nợ nước ngoài lớn khác (cùng với số nợ nắm giữ tính đến tháng 7/2019):
- Vương quốc Anh (trung tâm tài chính “Thành phố London”): 425 tỷ USD (406 tỷ USD)
- Ireland: 330 tỷ USD (257 tỷ USD)
- Hồng Kông: 267 tỷ USD (235 tỷ USD)
- Brazil: 265 tỷ USD (309 tỷ USD)
- Luxembourg: 265 tỷ USD (229 tỷ USD)
- Thụy Sĩ: 251 tỷ USD (228 tỷ USD)
- Quần đảo Cayman: 213 tỷ USD (233 tỷ USD)
- Bỉ: 211 tỷ USD (203 tỷ USD)
- Đài Loan: 210 tỷ USD (179 tỷ USD)
- Ấn Độ: 195 tỷ USD (160 tỷ USD)
Danh sách này bao gồm các thiên đường thuế và trung tâm tài chính, bao gồm cả những nơi mà các tập đoàn Hoa Kỳ có các thực thể danh nghĩa nắm giữ tài sản nhằm trốn thuế. Vì vậy, một số chủ sở hữu “nước ngoài” này thật ra là các tổ chức Hoa Kỳ, chẳng hạn như Apple ở Ireland.
Danh sách này vắng mặt Đức và Mexico bởi họ chỉ nắm giữ lần lượt 78 tỷ USD và 48 tỷ USD trong Kho bạc, mặc dù có thặng dư thương mại lớn với Mỹ.
Quỹ chính phủ Hoa Kỳ
Quỹ Ủy thác An sinh Xã hội, quỹ hưu trí cho nhân viên dân sự liên bang, quỹ hưu trí cho quân đội Hoa Kỳ và các quỹ khác của chính phủ đã giảm 15 tỷ USD trong tháng 7 và 21 tỷ USD trong khoảng thời gian 12 tháng vừa qua, giảm lượng trái phiếu xuống còn 5.89 nghìn tỷ USD (đường màu xanh lam , cột tỷ lệ bên trái), lên tới 22.2% tổng số nợ của Hoa Kỳ (đường màu đỏ, cột tỷ lệ bên phải).
Mặc dù tỷ lệ trái phiếu Kho bạc của các quỹ hưu trí chính phủ này đã tăng hơn gấp đôi trong 20 năm qua, nhưng tỷ trọng của chúng, do Nợ quốc gia Mỹ đang tăng vọt, đã giảm từ hơn 45% vào năm 2008 xuống còn 22.2% vào tháng 7 này:
Các chứng khoán Kho bạc này, thường được gọi là “nợ nội bộ”, là tài sản thuộc về những người thụ hưởng các quỹ đó - một khoản nợ thực sự của chính phủ Hoa Kỳ, mặc dù có quan điểm lỗi thời rằng "khoảng nợ chính mình không cần tính." Đây là những khoản tiền mà chính phủ Mỹ nợ những người thụ hưởng Mỹ, không hề khác những khoản tiền mà chính phủ Mỹ nợ Nhật Bản và Trung Quốc.
Dự trữ liên bang.
Vào tháng 7, Fed đã bổ sung 89 tỷ đô la vào khoản trái phiếu kho bạc của mình, nâng tổng giá trị trái phiếu vào cuối tháng 7 lên 4.29 nghìn tỷ USD (đường màu xanh lam, cột tỉ lệ bên trái), lên tới mức 16.2% Nợ quốc gia Mỹ (đường màu đỏ, cột tỉ lệ bên phải) - đó là phần nợ của Hoa Kỳ đã được in tiền để đổi. Trong vòng 12 tháng trước tháng 7 vừa rồi, Fed đã bổ sung 2.18 nghìn tỷ USD trong Kho bạc vào lượng trái phiếu nắm giữ, chủ yếu bắt đầu từ tháng 3 và đã tăng gấp đôi:
Ngân hàng Thương mại Hoa Kỳ.
Các ngân hàng thương mại Hoa Kỳ đã bổ sung 66 tỷ USD trái phiếu Kho bạc vào tháng 7 và 228 tỷ USD trong vòng 12 tháng, lên tổng cộng 1.14 nghìn tỷ USD, theo công bố dữ liệu của Cục Dự trữ Liên bang trên bảng cân đối ngân hàng, khối lượng chiếm 4.3% tổng số nợ của Hoa Kỳ.
Các tổ chức & cá nhân khác của Hoa Kỳ
Trên đây, chúng tôi đã đề cập đến tất cả các nhà đầu tư nước ngoài, cộng thêm các quỹ của chính phủ Hoa Kỳ, Fed và các ngân hàng Hoa Kỳ. Còn lại là các nhà đầu tư Hoa Kỳ khác - cả cá nhân và tổ chức, chẳng hạn như quỹ trái phiếu, quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm, các tập đoàn giàu tiền mặt của Hoa Kỳ, các công ty cổ phần tư nhân để gửi tiền mặt, các quỹ đầu cơ để sử dụng chúng trong các giao dịch phức tạp, v.v.
Trong giai đoạn thị trường hỗn loạn, dường như ai cũng đổ tiền vào trái phiếu Kho bạc. Một số người là do hoảng loạn, số khác chỉ vì muốn tránh các giao dịch rủi ro. Họ đã mua thêm 1.8 nghìn tỷ. Nhưng trong tháng 7 họ đã bán 93 tỷ USD, giảm số trái phiếu nắm giữ xuống còn 8.1 nghìn tỷ USD (đường màu xanh, cột tỷ lệ bên trái), chiếm 30.6% tổng nợ của Mỹ (cột tỷ lệ bên phải, màu đỏ). Lượng trái phiếu tăng mạnh, kèm theo khoản nợ chính phủ Mỹ tăng vọt. Tỷ lệ mà các nhà đầu tư này nắm giữ trong tháng 7 (30.6%) gần bằng với tỷ lệ của họ vào cuối năm ngoái (30.5%):
Biểu đồ dưới đây cho thấy tỷ lệ Trái phiếu Kho bạc theo phân loại chủ sở hữu được kết hợp thành một biểu đồ dưới đồng thời cũng giúp hình dung đống nợ đó đã trở nên hùng vĩ tới độ nào:
