Hội nghị Jackson Hole năm nay đã kết thúc với việc quan điểm lạm phát nhất thời vẫn được giữ nguyên. Điều này đã phần nào làm yên lòng thị trường trái phiếu. Chỉ có một vấn đề vẫn còn đọng lại đó là về bài phát biểu của chủ tịch Fed Powell. Ông đã dành quá nhiều thời gian để chứng minh rằng lạm phát chỉ là nhất thời và điều này vô hình chung khiến cho những người nghe có cảm giác rằng vị chủ tịch Fed vẫn đang rất lo lắng về rủi ro lạm phát tăng cao có thể duy trì trong thời gian dài.

Những chỉ báo được liệt kê ở phần sau bài viết được thực hiện nhằm đưa ra những bằng chứng cụ thể nhất về vấn đề trên và tựu chung lại tình hình có vẻ như vẫn đang khá cân bằng. Chi phí sản xuất tiếp tục duy trì ở mức cao so với lịch sử và sự đứt gãy chuỗi cung ứng do làn sóng dịch bệnh mới nhất đang làm trầm trọng hơn vấn đề. Bên cạnh đó, tiền lương cũng bắt đầu cho thấy sự tăng tốc vượt mức trung bình. Tuy vậy, tình hình hiện vẫn chưa có quá nhiều thay đổi so với vài tháng trở lại đây. Mặc dù giá cả đã tăng mạnh cùng với sự trở lại của đại dịch, vẫn chưa có những bằng chứng rõ ràng về việc tình trạng này có duy trì trong dài hạn hay không. Khảo sát từ các doanh nghiệp Mỹ trong tháng vừa qua cho thấy áp lực lạm phát không hề tăng lên. 

Diễn biến trên thị trường trái phiếu là tương đối bình lặng. Kỳ vọng lạm phát dựa trên thị trường trái phiếu không hề tăng so với mức 6 tháng trước. Lợi suất kỳ hạn 10 năm hiện chỉ ở trên mức 1% sau khi chạm tới mức 1.6% vào nửa đầu năm nay. Các nhà đầu tư hiện vẫn tự tin vào khả năng kiểm soát lạm phát của Fed cũng như lo ngại rằng sự bùng phát của biến chủng delta có thể sẽ khiến quá trình phục hồi kinh tế chậm lại và giảm áp lực đối với lạm phát.

Dưới đây là 35 chỉ báo chính nhằm phác họa một bức tranh toàn cảnh của vấn đề lạm phát hiện tại. Dữ liệu được cập nhật tới ngày 30/08/2021.

Thang chấm điểm

Các số liệu lạm phát tổng thể vẫn cho thấy xu hướng tăng

Đà tăng của lạm phát có dấu hiệu chững lại trong tháng 7 sau khi liên tiếp tăng trong 3 tháng trước đó. Chỉ số được theo dõi bởi Fed là PCE hiện đang ở mức cao nhất kể từ 1992. Trong khi đó, lạm phát tổng thể đã chạm mức 5% lần đầu tiên kể từ sau khi giá dầu lập đỉnh vào năm 2008. Giá cả sản xuất cũng ở mức cao. Thị trường không phản ứng quá mạnh sau khi số liệu được công bố và mặc dù  không khiến lo ngại gia tăng, chúng phần nào khiến cho câu hỏi về lạm phát trở nên khó giải đáp hơn.

Các cấu phần lạm phát đã cho thấy dấu hiệu hạ nhiệt

Dữ liệu từ các cấu phần quan trọng trong chỉ số giá tiêu dùng cho thấy áp lực lớn nhất từ đại dịch đã phần nào đi qua. Thay đổi giá cho thuê xe YoY đã giảm từ mức 100% xuống còn 73%. Trong khi đó một số khu vực vẫn đang chứng kiến sự giảm phát do tác động của dịch bệnh. Điều này phần nào mang tới cái nhìn tích cực hơn đối với tình hình lạm phát hiện tại của Mỹ.

Thị trường trái phiếu đã không còn dậy sóng

Tại thị trường trái phiếu, nơi các nhà giao dịch đưa ra những kỳ vọng chính xác nhất về lạm phát, đã chứng kiến rất nhiều biến động kể từ đầu năm đến nay. 4 tháng trước đây, kỳ vọng lạm phát 5 năm đã chạm ngưỡng 2.75%, gần sát với mức đỉnh năm 2008 với sự tăng vọt của giá dầu. Kể từ thời điểm đó tới nay, mức kỳ vọng này đã giảm trở lại về mức khoảng 2.6%. Trong khi đó, kỳ vọng lạm phát cho giai đoạn 2026-2031 ở mức khoảng 2.2%, cho thấy sự tự tin vào khả năng kiểm soát lạm phát của Fed trong 5 năm tới. 

Các doanh nghiệp vẫn đang rất lo ngại

Những chỉ báo trên có lẽ sẽ là bằng chứng xác thực nhất cho quan điểm rằng rủi ro lạm phát đang ở rất gần. Tất cả đều đang cao hơn mức trung bình trong hơn 1 thập kỷ qua. Khảo sát từ các doanh nghiệp nhỏ cho thấy kỳ vọng lạm phát hiện đang ở mức đỉnh trong 4 thập kỷ. Kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng cũng tăng mạnh chạm mức đỉnh kể từ sau sự tăng vọt của giá hàng hóa trước cuộc khủng hoảng tài chính. Nếu như lạm phát thực sự chỉ là tạm thời, những con số sẽ cần phải hạ nhiệt nhanh chóng trong thời gian tới.

Diễn biến giá cả hàng hóa không cho thấy nhiều manh mối

Việc tăng giá của hàng hóa biểu thị chính xác cho rủi ro lạm phát có thể ảnh hưởng tới đời sống của người dân. Tuy vậy, với sự sụp đổ của nền kinh tế 1 năm trước và sự phục hồi nhanh chóng ngay sau đó, không có một bằng chứng xác đáng cho thấy tình trạng lạm phát gia tăng có thể kéo dài. Giá kim loại lập đỉnh trong tháng 5, điều chỉnh và đã trở lại đỉnh cũ. Giá năng lượng phục hồi kể từ tháng 6 cho tới cuối tháng 7 và sau đó sụt giảm trở lại, hiện đang thấp hơn so với mức trung bình trong 1 thập kỷ. Diễn biến của giá hàng hóa kể từ tháng 6 tới nay khiến chúng ta chưa thể khẳng định rằng giá đã tạo đỉnh hay chưa và do đó vẫn sẽ là quá sớm để loại bỏ những lo ngại về áp lực lạm phát tới từ thị trường hàng hóa.

Tiền lương cho lao động kỹ năng thấp tăng trở lại

Lạm phát tiền lương là một động lực quan trọng đối với lạm phát chung và số liệu chính thức cho thấy áp lực này đang có xu hướng tăng lên. Tiền lương trung bình theo giờ và tuần hiện đã cao hơn mức trung bình trong 1 thập kỷ qua. Số lượng việc làm trống hiện đang ở mức cao kỷ lục và các doanh nghiệp nhỏ than phiền về việc tuyển dụng gặp khó khăn. Số liệu cho thấy lạm phát tiền lương đối với nhóm lao động kỹ năng thấp đã chạm mức 3.7%, mức cao nhất từ sau khủng hoảng tài chính toàn cầu. Tuy vậy mức tăng này có thể được cân bằng bởi xu hướng tăng nhẹ của tiền lương nhóm lao động kỹ năng cao.

Các nhà kinh tế học lo lắng nhiều hơn về giảm phát

Nhìn chung, Fed được kỳ vọng sẽ đạt được mục tiêu kiểm soát lạm phát của mình. Fed hiện dự báo PCE cơ bản ở mức 3% trong năm nay và giảm về mức 2% vào năm 2023. Nói cách khác, sự tăng lên của lạm phát sẽ chỉ là nhất thời. Các chuyên gia cũng bớt lo ngại hơn khi cho rằng con số năm nay sẽ là 2.5% và giảm dần trong 2 năm tới. Và bất chấp những gì thị trường đang lo ngại, các nhà kinh tế học đang chú ý hơn vào rủi ro giảm phát khi không có một dấu hiệu của một chu kỳ lạm phát tăng trở lại mới trong tương lai, kể cả tại Trung Quốc.