Chiến lược giao dịch mua quyền chọn bán
Lê Hải Linh
Junior Analyst
Bài viết này sẽ đi sâu hơn vào chiến lược giao dịch mua quyền chọn bán (long put) trên thị trường quyền chọn.
Chiến lược mua quyền chọn bán là gì?
Trong giao dịch quyền chọn, mua quyền chọn bán là chiến lược cho phép người nắm giữ quyền chọn có quyền (nhưng không phải nghĩa vụ), bán một lượng chứng khoán nhất định (thường là cổ phiếu) ở một mức giá xác định (giá thực thi) vào một ngày cụ thể (ngày đáo hạn).
Mua quyền chọn bán hiểu đơn giản là ngược lại hoàn toàn với mua quyền chọn mua. Mua quyền chọn mua cho người nắm giữ quyền chọn mua cổ phiếu, còn mua quyền chọn bán cho phép người nắm giữ bán cổ phiếu. Nếu mua quyền chọn bán đem lại lợi ích khi giá cổ phiếu tăng, thì mua quyền chọn bán có lợi khi cổ phiếu giảm.
Do đó, người nắm giữ quyền chọn bán (put option) sẽ kỳ vọng giá giảm trên thị trường. Một số nhà đầu tư sử dụng chiến lược mua quyền chọn bán để phòng hộ cho một danh mục đầu tư, giống như cách hợp đồng bảo hiểm ô tô bảo vệ phương tiện của bạn trong trường hợp xảy ra tai nạn.
Tuy nhiên, hãy chú ý một điều. Các nhà giao dịch quyền chọn mới bắt đầu thường ngạc nhiên khi biết rằng quyền chọn bán không phải lúc nào cũng tăng giá trị khi cổ phiếu giảm. Điều này đến từ sự hao mòn giá trị của hợp đồng theo thời gian và sự biến động không ngừng từ thị trường.
Chiến lược mua quyền chọn bán không nhằm mục đích phòng hộ
Ví dụ này sẽ tập trung vào việc mua quyền chọn bán không nhằm mục đích phòng hộ, vì hầu hết các nhà đầu tư đều giao dịch quyền chọn bán như một phương pháp đầu cơ trong thị trường giá xuống.
Để hình dung rõ hơn, hãy tưởng tượng đến việc bạn đang sở hữu bảo hiểm xe hơi cho xe của người khác. Nếu xe bị hỏng, bạn sẽ kiếm được tiền. Nếu chiếc xe không bị hỏng, bạn sẽ mất phí bảo hiểm đã trả. Đó chính là ví dụ cho quyền chọn bán, nhưng thay vì đặt cược vào sự phá hủy của chiếc ô tô mà bạn không sở hữu, bạn đang đặt cược rằng một cổ phiếu/chỉ số cụ thể sẽ giảm giá trị.
Mua quyền chọn bán là công cụ đầu cơ tuyệt vời bởi lợi ích đòn bẩy mà nó mang lại. Chi phí thực tế bỏ ra thường chỉ bằng một phần nhỏ so với phần ký quỹ để bán khống 100 tài sản cơ sở.
Tuy nhiên, đòn bẩy này đi kèm với một nhược điểm.
Nếu bạn bán khống một cổ phiếu và cổ phiếu đó không thay đổi trong 3 tháng, bạn sẽ không mất một xu nào. Nếu bạn mua một quyền chọn bán đang lỗ đáo hạn trong 3 tháng và cổ phiếu không thay đổi trong cùng thời gian này, thì bạn sẽ mất tất cả phí quyền chọn. Những người nắm giữ quyền chọn bán cần thị trường đi xuống mạnh và nhanh để thu được lợi nhuận, do thời gian sẽ hao mòn giá trị của hợp đồng và ăn vào phí giao dịch mua quyền chọn của bạn.
Như đã nói, Mua quyền chọn Bán mang lại ít rủi ro hơn so với việc bán ra một lượng cổ phiếu tương đương. Tại sao? Khi bạn mua một quyền chọn Bán, rủi ro của bạn chỉ nằm trong mức phí giao dịch đã thanh toán. Khi bạn bán một cổ phiếu, về lý thuyết, cổ phiếu đó có thể tăng lên vô cùng, và bạn có thể lỗ vô cùng.
Đặc điểm của quyền chọn bán:
- Lợi nhuận tối đa: Toàn bộ phần giá thực thi trừ đi phí quyền chọn
- Lỗ tối đa: Phí quyền chọn là khoản lỗ tối đa
- Hòa vốn: Giá thực thi trừ đi phí quyền chọn
Kịch bản 1
Giả sử hôm nay là ngày 21/5. Hai tuần nữa, vào ngày 4/6, Bộ Lao động Hoa Kỳ sẽ công bố báo cáo việc làm tháng Năm. Bạn tin rằng thị trường đang thể hiện tốt hơn so với nền kinh tế thực tế và suy đoán rằng trong thời gian trước và sau khi công bố báo cáo này, thị trường sẽ bước vào một đợt điều chỉnh.
Do đó, bạn đang rất bearish. Tuy nhiên, tài khoản giao dịch của bạn chỉ có $1,000 sức mua. Bạn có thể bán khống một vài cổ phiếu, nhưng điều này sẽ không mang lại cho bạn lợi nhuận như bạn muốn.
Biết được lợi ích đòn bẩy tuyệt vời mà quyền chọn mang lại, bạn quyết định mua quyền chọn bán. Vì bạn nghĩ rằng tất cả các cổ phiếu sẽ giảm giá, nên bạn chọn mua một quyền chọn bán quỹ ETF SPY (quỹ ETF mô phỏng S&P 500) đang lỗ. Giao dịch sẽ như sau:
- Giá cổ phiếu: $417
- Giá mua quyền chọn bán: $2.80
- Giá thực thi quyền chọn bán: $410
- Quyền chọn đáo hạn: ngày 4/6 (13 ngày nữa)
- Lỗ tối đa: $280
- Lợi nhuận tối đa: $40.720
- Giá hòa vốn: $407.20
Giả sử hai tuần đã trôi qua và báo cáo việc làm đã được công bố. Đây cũng là thời điểm hợp đồng đáo hạn. Kể từ ngày bạn mua quyền chọn bán đến khi đáo hạn, cổ phiếu đã giảm tổng cộng $6 xuống còn $411.
Chiến lược của ta tốt không? Có vẻ không tốt lắm. Vì cổ phiếu đóng cửa trên mức giá thực thi $410, quyền chọn sẽ đáo hạn vô giá trị và ta sẽ mất toàn bộ phí quyền chọn 2.80, hay $280.
Chắc hẳn bạn sẽ thắc mắc tại sao lại xảy ra chuyện này: Cổ phiếu đã giảm sau khi ta mua quyền chọn bán, từ $417 xuống còn $411 – không phải quyền chọn bán sẽ tạo ra tiền khi cổ phiếu giảm giá hay sao?
Chắc chắn là có rồi, nhưng bạn không đặt cược vào việc cổ phiếu có giảm hay không; mà đang đặt cược rằng cổ phiếu sẽ giảm xuống dưới mức giá cụ thể vào một ngày cụ thể.
Cứ mỗi ngày các quyền chọn không đi theo hướng ta mong muốn, thời gian sẽ làm giảm dần giá trị và sự biến động thị trường sẽ ăn mòn chi phí giao dịch mà bạn đã trả. Phần lớn các quyền chọn đang lỗ sẽ đáo hạn vô giá trị vì lý do này.
Kịch bản 2
Giờ hãy thử kịch bản thị trường lao đốc mạnh. SPY giảm mạnh xuống còn $401 một cổ phiếu. Hợp đồng quyền chọn bán của chúng ta có ý nghĩa gì trong trường hợp này?
Cách dễ nhất để xác định lợi nhuận trên một giao dịch mua quyền chọn bán trước tiên là xác định điểm hòa vốn. Giá cổ phiếu hòa vốn của ta là 407.20 (giá thực thi trừ đi phí). Bây giờ, chỉ cần lấy chênh lệch giữa giá hòa vốn và giá cổ phiếu hiện tại. 407.20 – 401 = 6.2. Ta đã lãi $620 đô la cho hợp đồng quyền chọn của mình!
Tiếp theo, có 3 cách nhà đầu tư có thể đóng vị thế:
- Nếu hợp đồng đáo hạn mà đang lỗ, hợp đồng sẽ vô giá trị và nhà đầu tư không cần làm gì
- Bán quyền chọn mua trên thị trường trước khi đáo hạn
- Nếu bạn không bán quyền chọn đang lãi khi đáo hạn, nhà môi giới của bạn có thể sẽ tự động thực hiện quyền của bạn bằng việc (1) bán cổ phiếu (đối với quyền chọn cổ phiếu) hoặc (2) thanh toán bằng tiền mặt (quyền chọn chỉ số). Phần lớn các nhà giao dịch quyền chọn sẽ thoát vị thế quyền chọn đang lãi trước khi đáo hạn để tránh có vị thế cổ phiếu trong tài khoản