Đảng nào đã thực sự sử dụng chính trị bản sắc trong chiến dịch bầu cử năm 2024? Donald Trump và đảng Cộng hòa hay Kamala Harris và đảng Dân chủ? Những bình luận viên có khuynh hướng cánh tả có vẻ đã có câu trả lời.

Chuyên gia tư vấn chính trị James Carville cho rằng đảng Dân chủ thất bại vì "sứ mệnh bản sắc ngu ngốc, khốn nạn của họ." Người dẫn chương trình CNN và cây viết của Washington Post, Fareed Zakaria, chỉ trích rằng một trong những sai lầm lớn của Harris là "đưa chính trị bản sắc lên hàng đầu." Cây viết Maureen Dowd của New York Times tuyên bố rằng “văn hóa thức tỉnh đã thất bại.”

Cuộc tấn công này vào chính trị bản sắc thường xuất hiện mỗi khi đảng Dân chủ thua trong một cuộc bầu cử, dù thực tế họ đã khá ít nói về các vấn đề như giới tính, chủng tộc hay xu hướng tình dục. Tuy nhiên, điều ít được thừa nhận là đảng Cộng hòa cũng sử dụng chính trị bản sắc, nhưng họ làm điều đó khéo léo hơn, đặc biệt dưới sự lãnh đạo của Trump.

“Hiện nay, bản sắc da trắng có ảnh hưởng sâu rộng đến chính trị Mỹ,” nhà khoa học chính trị Ashley Jardina viết trong cuốn sách White Identity Politics (Chính trị Bản sắc Da trắng) của mình. “Bản sắc da trắng không phải lúc nào cũng rõ ràng, nhưng lại trở nên nổi bật khi có những mối đe dọa đối với sự thống trị của người da trắng.”

Trump, người đã nổi lên trong chính trị nhờ vào những lời nói dối về “giấy khai sinh” (birther), là bậc thầy của chiến lược chính trị bản sắc này. Chính trị bản sắc của Trump, tập trung vào bản sắc da trắng và nam giới, là một công cụ hiệu quả, dù gây chia rẽ, để giành chiến thắng trong chiến dịch. Đảng Cộng hòa hiện nay có 84% là người da trắng, nhưng trong nhiều năm qua, đảng này chủ yếu tránh sử dụng chủng tộc công khai. Thượng nghị sĩ Bob Dole từng yêu cầu những người phân biệt chủng tộc rời khỏi đảng Cộng hòa trong bài phát biểu tại đại hội đảng năm 1996. Cựu Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa, Ken Mehlman, đã xin lỗi vào năm 2005 vì sự phân biệt chủng tộc mà đảng đã sử dụng để thu lợi bầu cử.

Tuy nhiên, Trump lại khác. Ví dụ, vào tháng Tám, ông chia sẻ một bức ảnh của những người da màu chỉ đang đi bộ với dòng chú thích: "Nếu bạn là phụ nữ, bạn có thể chọn bỏ phiếu cho Trump, hoặc chờ đợi cho đến khi một trong những kẻ quái vật này tấn công bạn hoặc con gái của bạn." Đó chính là một ví dụ điển hình của chính trị bản sắc mà Trump sử dụng và điều này đã mang lại hiệu quả.

Lý do khiến Harris chủ yếu tránh đề cập đến bản sắc chủng tộc và giới tính của mình là bởi Trump lại rất chú trọng vào việc này, thường xuyên làm nổi bật các đặc điểm bản sắc của cô. Việc cố ý phát âm sai tên của bà là một phần trong chiến lược của ông.

Vậy những phát biểu như thế này thì sao: "Tôi không biết bà ấy là người da đen cho đến vài năm trước, khi bà ấy bỗng nhiên trở thành người da đen và giờ bà ấy muốn được gọi là người da đen. Vậy bà ấy là người Ấn Độ hay là người da đen?" Trump đã nói như vậy trong một cuộc họp với các phóng viên da đen vào tháng 7.

Về giới tính của Kamala Harris, Trump, người từng nói về sự hấp dẫn của "những người đàn ông mạnh mẽ", đã phát biểu: "Bà ấy sẽ rất dễ bị họ lợi dụng. Bà ấy sẽ như một món đồ chơi. Họ sẽ nhìn vào bà ấy và nói: ‘Chúng ta thật may mắn khi có bà ấy. Họ sẽ dễ dàng qua mặt bà ấy,’" Trump nói trong một cuộc phỏng vấn với Laura Ingraham của Fox News vào tháng 7. "Tôi không muốn giải thích lý do tại sao, nhưng nhiều người đều hiểu rõ điều này."

Trump rõ ràng không cần phải giải thích thêm. Ông biết rằng mọi người hiểu thông điệp ông muốn truyền tải. Bản sắc của ông đã khiến ông trở thành ứng viên được lựa chọn để đối đầu với các nhà lãnh đạo thế giới.

Kể từ khi Trump nổi lên trong chính trường, các cử tri, đặc biệt là người da trắng, đã thay đổi quan điểm của mình, hoặc là ủng hộ, hoặc là phản đối các quan điểm của Trump. Những người bảo thủ da trắng ngày càng có xu hướng cực đoan hơn trong các vấn đề như nhập cư và quyền công dân, trong khi những người tự do da trắng cũng ngày càng trở nên cấp tiến hơn.

Cảm xúc của các cử tri và cách thức họ bỏ phiếu trong chiến dịch này sẽ chỉ rõ ràng hơn trong vài tháng tới, khi các cuộc thăm dò sau bầu cử thường không hoàn toàn chính xác. Tuy nhiên, nếu cuộc bầu cử 2024 giống như năm 2016, rất có thể bản sắc da trắng và nam tính sẽ là yếu tố quan trọng thúc đẩy một số cử tri. Đúng vậy, Trump đã giành được sự ủng hộ từ một liên minh đa chủng tộc của nam giới, và ông làm được điều này nhờ vào việc khơi dậy những giá trị truyền thống về nam tính, chẳng hạn như màn xé áo của Hulk Hogan tại Đại hội Đảng Cộng hòa. Ngay cả khi Trump nhấn mạnh vấn đề chuyển giới, mặc dù lý do bề ngoài là liên quan đến thể thao nữ, nhưng thật ra điều này cũng phản ánh những lo ngại về vai trò giới tính và ý tưởng rằng một số nhóm hiện đang chiếm ưu thế.

Đảng Dân chủ, với liên minh đa chủng tộc và đa dạng của mình, hiện chưa có một chiến lược rõ ràng đối phó với kiểu chính trị bản sắc của Trump. Để chiến thắng, họ cần thu hút thêm cử tri da trắng, nhưng cũng lo ngại khi tham gia vào chính trị bất mãn của người da trắng, thứ mà Trump đã khéo léo tận dụng trong phong trào dân túy của mình.

Khi Đảng Dân chủ chỉ trích và tìm cách tiến lên, họ cũng có thể tìm thấy một chút hy vọng: Các đảng phái và văn hóa có thể thay đổi, và những nhà lãnh đạo mới sẽ xuất hiện khi những người khác dần rút lui. Mặc dù khẩu hiệu về cuộc chiến văn hóa của Trump khiến cử tri cảm thấy an tâm, nhưng cho đến nay vẫn chưa cải thiện thực sự cuộc sống của họ. Đây sẽ là thử thách lớn trong nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông. Đảng Dân chủ, hiện đang ở thế đối lập, có cơ hội phát triển một thông điệp bao quát và hòa nhập hơn, đồng thời hy vọng rằng những người Cộng hòa nối bước Trump sẽ không giỏi như ông trong việc vận dụng chính trị bản sắc.