Đôi khi công việc này dễ dàng và đôi khi lại vô cùng khó khăn. Gần như tất cả mọi người tham gia vào công việc giao dịch hoặc quản lý đầu tư đều được đánh giá thông qua hiệu quả của họ so với chỉ tiêu hoặc 1 chỉ số tiêu chuẩn nào đó và đôi khi điều đó rất dễ đạt được nhưng đôi khi lại gần như không thể. Trong vài tuần qua, có vẻ như 1 lượng lớn nhà đầu tư đã gặt hái được những khoản lợi nhuận béo bở, bất kể luận điểm cơ bản của họ là đúng hay sai.

Có lẽ điều đó có thể tiếp diễn trong một thời gian nữa, nhưng chúng ta đều biết nó sẽ không kéo dài mãi mãi. Tuy nhiên, ngay cả khi bạn nghĩ rằng giá đang được thúc đẩy bởi “dòng tiền ngu ngốc”, hãy tránh những cám dỗ khi cho rằng thị trường là "ngu ngốc". Thực tế thị trường chứng khoán Mỹ đã hoàn thành khá tốt công việc điều hướng chu kỳ kinh tế năm nay, vì vậy hãy thật sự công tâm và dành những lời ngợi khen cho những thể hiện trong thời gian qua của thị trường.

Chẳng có ai cộng hoặc trừ điểm cho mức độ khó khăn của thị trường, bởi thực tế đơn giản là không phải tất cả các môi trường đều được tạo ra như nhau. Liệu có 1 bối cảnh nào đó đang thúc đẩy mạnh mẽ xu hướng thị trường? Khi đó, bạn sẽ có thể dễ dàng nhắm mắt cũng có thể đạt được tỷ lệ Sharpe bằng 2. Liệu có rất nhiều lần “false break” thất thường giữa một bộ sưu tập ngẫu nhiên các chất xúc tác giả không? Khi đó, chỉ cần đạt được hiệu quả bằng với chỉ số tiêu chuẩn của thị trường có thể đã là một kết quả tuyệt vời. Sau đó, bạn có những thị trường giống như bong bóng dot-com, nơi mức độ khó khăn tỷ lệ thuận với lượng tư duy phản biện mà bạn chuẩn bị thực hiện.

Theo một cách nào đó, phần lớn năm 2020 gợi nhớ lại năm 1999. Các định giá đã đạt mức cao nhất trong 20 năm qua và đội quân nhà đầu tư Robinhood làm chúng ta nhớ về thời kỳ bảng tin Yahoo tràn ngập những người dùng háo hức gia nhập làn sóng IPO internet nóng hổi nhất. Sự hưng phấn của thị trường và sự tương phản với tình trạng của nền kinh tế thực trong 1 số quý là hết sức rõ ràng. Thật khó có thể không hoài nghi, và giả thiết phải được đặt ra là các thị trường sẽ trở nên xấu đi đáng kể nếu và khi các dữ liệu kinh tế tiêu cực quay trở lại.

Tuy nhiên, mặc dù số ca lây nhiễm Covid-19 tiếp tục gia tăng đáng kể, những tác động có ý nghĩa vẫn chưa xuất hiện - mặc dù dữ liệu bảng lương phi nông nghiệp được công bố vào thứ Sáu có thể gây ra một số bất ngờ. Nhưng chúng ta hãy dành những lời ngợi khen cho đội quân các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Chỉ số S&P 500, mặc cho tất cả các vấn đề nội tại của nó và bản chất rõ ràng là bất chấp mọi yếu tố tiêu cực trong suốt thời gian tăng giá vừa qua, đã thực hiện khá tốt công việc dự đoán các xu hướng trong nền kinh tế thực. Số đơn xin trợ cấp thân nghiệp có thể coi là chỉ báo kinh tế dẫn dắt nhanh nhất mà chúng ta có, nhưng thực tế bản thân chúng cũng đã bị tụt lại rất xa so với sự phát triển của các xu hướng trên thị trường chứng khoán.

Cần phải nhìn nhận thằng thắn rằng đợt tăng mới nhất trên thị trường chứng khoán không hề mang hàm ý báo trước sự sụt giảm mạnh hơn nữa trong số các đơn xin trợ cấp thất nghiệp, ít nhất là trong thời gian tới. Rõ ràng có vẻ như có một sự khác biệt tạm thời ở đây; cổ phiếu đang giao dịch với kỳ vọng về thế giới quan vắc-xin, trong khi các dữ liệu về số đơn xin trợ cấp thất nghiệp sẽ phản ánh sự lên xuống theo thời gian thực của nền kinh tế khi nó phản ứng với những phát triển mới nhất về tình hình sức khỏe cộng đồng.

Có thể chắc chắn rằng các cổ phiếu sẽ phải đón nhận 1 cú đấm gây choáng váng, nếu con số việc làm mới được tạo ra của tuần này bất ngờ chuyển sang âm. Nhưng khoảng tám tháng qua đã chứng tỏ sự vô ích của suy nghĩ rằng các thị trường “ngu ngốc” khi không định giá rủi ro đó như một kịch bản cơ sở.

Hãy quay sang 1 thị trường đáng chú ý khác. Thị trường vàng gần đây đã đưa ra một bài học rằng không phải thị trường nào cũng dễ dàng trong thời gian hiện này. Bạn có thể lập luận rằng đã có rất nhiều vị thế “long” thiếu cẩn trọng được thiết lập trong những tháng qua, và một số trong số chúng đã bị triệt tiêu 1 cách tàn nhẫn. Giai đoạn thanh lọc thị trường đó dường như đã kết thúc, nhưng vàng được cho là vẫn còn đòi hỏi 1 khoảng thời gian nhất định nữa để có thể thực sự phục hồi. Mặc dù lợi suất danh nghĩa tăng cao hơn gần đây, nhưng lợi suất thực đã liên tục giảm trong vài tuần qua, và tất nhiên điều đó đã dẫn đến sự suy yếu trên diện rộng của USD.

Theo truyền thống, lợi suất thực và đồng bạc xanh sụt giảm là hai động lực quan trọng nhất của thị trường vàng. Một vài tuần trước, tôi đã viết về một mô hình định giá đơn giản cho rằng sự suy yếu của vàng trong tuần sau cuộc bầu cử là hoàn toàn hợp lý. Chà, những ngày này cuộc sống diễn biến khá nhanh và mô hình tương tự hiện lại cho thấy vàng nên cao hơn khoảng 3% so với thời điểm cuối tháng 10, tức là ở quanh mức 1,925 USD/oz. Trong vài ngày qua, giá vàng thỏi đã bắt đầu phản ứng, nhưng tôi đoán là vẫn còn khá nhiều dư địa cho những sự tăng giá lớn hơn khi đây là tín hiệu tăng giá mạnh mẽ nhất kể từ tháng Ba.

Đối với tôi, đây là loại cơ hội có vẻ hấp dẫn hơn rất nhiều so với việc tự hỏi liệu và khi nào quân đoàn của những kẻ đánh cược Robinhood sẽ bị đuổi khỏi tầng hầm của cha mẹ họ. Họ có thể là Lilliputian (người tí hon), nhưng chỉ cần tập hợp một lực lượng đủ những người như họ, họ có thể chiến đấu chống lại với Gulliver (người khổng lồ) vĩ đại nhất.

Hơn nữa, thị trường chứng khoán không hẳn đã chứng minh rằng nó thật ngu ngốc trong việc dự đoán các xu hướng chính của nền kinh tế trong năm nay. Thành thật mà nói, tôi thích thú hơn với những lựa chọn dễ nhằn hơn như thị trường vàng, đặc biệt là khi 1 số những kẻ yếu bóng vía đã bị loại khỏi cuộc chơi.