Vàng dường như đã không còn đủ sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư sau những đợt bán tháo trong vài tháng trở lại đây do sự lo lắng về khả năng thắt chặt chính sách của Fed. Các nhà giao dịch đòn bẩy hầu hết đã chuyển sang vị thế bán, trong khi các nhà đầu tư cũng ngó lơ các quỹ ETF vàng. Tâm lý bầy đàn hiện đang thắng thế, tuy vậy nó lại tương đối thiển cận. Với việc cung tiền của Fed tiếp tục gia tăng trong tương lai, nhu cầu đối với vàng sớm muộn cũng sẽ tăng theo và đẩy giá của kim loại này tăng cao trở lại.

Lý do lớn nhất giúp cho vàng giữ được giá trị trên toàn cầu trong hàng thế kỷ qua chính là bởi sự tính khan hiếm nguồn cung của nó. Khai thác vàng là một ngành cực kỳ thâm dụng thời gian và vốn. Kể cả với sự phát triển của công nghệ, một quá trình tìm kiếm mỏ khai thác, xin cấp phép, xây dựng cơ sở hạ tầng và đi vào sản xuất thường phải mất tới khoảng 1 thập kỷ để hoàn thành. 

Trong khi đó các mỏ vàng hiện tại cũng chỉ có trữ lượng giới hạn nhất định. Do đó, việc duy trì nguồn cung vàng trên toàn cầu là một quá trình ngày một khó khăn trong 1 thập kỷ qua. Các nhà đầu tư cũng không còn mấy mặn mà với ngành công nghiệp này với yêu cầu vốn quá cao. Bởi các lý do trên, nguồn cung khả dụng đã khai thác của vàng chỉ tăng khoảng 1% mỗi năm. 

Ở chiều ngược lại, các NHTW trên thế giới đã, đang và sẽ mở rộng lượng cung tiền pháp định mà không có giới hạn. Điều này tạo ra sự đối lập giữa vàng và tiền pháp định, cuối cùng sẽ khiến cho giá của loại hàng hóa khan hiếm hơn tăng lên.

Hãy cùng phân tích cụ thể trường hợp của Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Cơ quan này công bố dữ liệu bảng cân đối tài sản hàng tuần. Fed mở rộng bảng cân đối bằng việc mua vào hầu hết là trái phiếu chính phủ Mỹ. Để trả cho số trái phiếu này, họ gần như có thể tạo ra tiền từ không khí. Đó chính là lượng tiền mới được bơm vào nền kinh tế. 

Tính tới thời điểm cuối tháng 9 vừa qua, Fed đã mở rộng bảng cân đối của họ thêm khoảng 19.7%, tương đương khoảng 1.4 nghìn tỷ USD, trong vòng 1 năm. Trong khi đó, như đã nói ở trên nguồn cung của vàng chỉ tăng 1% mỗi năm. Đây chính là một tín hiệu siêu tăng giá đối với vàng. 

Diễn biến bảng cân đối tài sản của Fed

Tính từ thời điểm đại dịch Covid-19 bùng phát từ tháng 2/2020 đến nay, tổng tài sản của Fed đã tăng gấp đôi, trong khi đó giá vàng trong cùng thời gian chỉ tăng hơn khoảng 15%. Và mặc dù Fed đã thông báo kế hoạch dần thu hẹp chương trình mua tài sản cho tới giữa năm sau, điều này cũng đồng nghĩa sẽ có thêm khoảng 600 tỷ USD được bơm ra nền kinh tế trong thời gian này. Đúng như các quan chức Fed vẫn khẳng định, đây chỉ là quá trình bớt nới lỏng chứ chưa phải thắt chặt chính sách tiền tệ trở lại. Giá vàng cuối cùng vẫn sẽ tăng cùng với sự tăng trưởng của cung tiền như nó vẫn luôn diễn ra trong dài hạn. 

Ngoài ra, rủi ro đảo chiều của thị trường chứng khoán cũng có thể gây gián đoạn tới quá trình thu hẹp nới lỏng của Fed. Tính tới cuối tháng 9, mức trung bình P/E 12 tháng của chỉ số S&P 500 đang ở mức 32.9, cao hơn nhiều so với mức giá trị hợp lý là 14 trong 1 thế kỷ rưỡi qua và mức khoảng 28 khi bong bóng bắt đầu diễn ra.

Tóm lại, tôi cho rằng giá vàng sẽ dần bắt kịp sự tăng lên của cung tiền trong tương lai cho tới khi loại tài sản phòng hộ lạm phát này phản ảnh chính xác lượng tiền dư thừa khổng lồ trên toàn cầu.

So sánh diễn biến giá vàng và tăng trưởng cung tiền M2 của Mỹ