Đợt sụt giảm của thị trường Mỹ kéo dài suốt một tháng qua chủ yếu xuất phát từ lo ngại về chính sách kinh tế của chính quyền Trump. Điều này gần như được tất cả thống nhất. Tuy nhiên, vẫn có tranh cãi về mức độ ảnh hưởng của các chính sách này đối với lợi nhuận doanh nghiệp cũng như sự thiếu rõ ràng về chính sách cụ thể sẽ được triển khai.

Nhiều nhà đầu tư Phố Wall cho biết khách hàng của họ kỳ vọng ngày 2/4 sẽ mang lại câu trả lời rõ ràng hơn. Đây là thời điểm chính quyền dự kiến công bố biểu thuế quan đối ứng đối với từng quốc gia và mức thuế áp dụng cho các ngành công nghiệp chiến lược.

Liệu thị trường có nhận được sự rõ ràng về chính sách sau hai tuần nữa, hay tình hình sẽ càng rối ren hơn? Trong ngắn hạn, đây là yếu tố quan trọng nhất quyết định triển vọng thị trường.

Thierry Wizman từ Macquarie đã khái quát kỳ vọng của giới đầu tư trong một báo cáo hôm qua: "Với việc tân Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) Jamieson Greer chính thức nhậm chức vào thứ Hai, hy vọng về một chính sách thuế quan nhập khẩu có quy củ và hợp lý hơn đang gia tăng. Điều này cũng có thể thúc đẩy đàm phán với các đối tác thương mại. Chúng tôi tin rằng giai đoạn hỗn loạn nhất của chính sách thuế quan đã qua…"

Theo Wizman, Greer dự kiến đưa ra một công thức tính thuế suất cho từng quốc gia dựa trên mức thuế trung bình của nước đó, cùng với các yếu tố khác mà chính quyền Trump coi là mang tính phân biệt. Mức thuế này sẽ không cố định mà có thể được điều chỉnh tùy theo mức độ hợp tác của từng nước trong việc giảm rào cản thương mại. Điều này cho thấy một chính sách linh hoạt hơn.

Dù vậy, Wizman cũng thừa nhận rằng ngay cả sau ngày 2/4, nhiều điểm mơ hồ vẫn có thể tồn tại. Ông lạc quan rằng một quy trình chính sách có tổ chức, dễ đoán định hơn sẽ sớm hình thành, bởi chính quyền Trump hiểu rõ sự hỗn loạn hiện tại đang gây ra tổn hại thực sự. Bên cạnh đó, những tín hiệu gần đây cho thấy chính quyền có thể đang dần định hình một cách tiếp cận mới.

Hôm thứ Hai, Bloomberg viết về Greer: "Nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Tổng thống Donald Trump đang cố gắng đưa trật tự vào chính sách thuế quan mới dự kiến có hiệu lực vào tháng tới… Trong suốt hai tháng hỗn loạn vừa qua, Greer hầu như không xuất hiện… Dưới sự dẫn dắt của ông, USTR đã khôi phục một số quy trình chính sách truyền thống, bao gồm việc lấy ý kiến công khai về các mức thuế đối ứng. Điều này giúp chính phủ thu nhận phản hồi chính thức từ doanh nghiệp và các bên liên quan."

Quan trọng hơn, bài báo cũng chỉ ra rằng các quan chức như Scott Bessent và Kevin Hassett đang thúc giục chính quyền chuyển trọng tâm sang cắt giảm thuế và nới lỏng quy định – những yếu tố được nhà đầu tư kỳ vọng. Đây là tín hiệu tích cực đối với những ai mong muốn sự ổn định và lợi nhuận.

Trong khi đó, tờ Wall Street Journal đưa tin Nhà Trắng đang tiến gần hơn đến một kế hoạch thuế quan đối ứng. Một đề xuất ban đầu chia thuế thành ba cấp độ nhằm đơn giản hóa việc thiết lập quy tắc đã bị loại bỏ. Thay vào đó, chính quyền lựa chọn một cách tiếp cận cá nhân hóa hơn với tính linh hoạt cao hơn. Hiện tại, Washington đang cân nhắc cách thức chuyển đổi các rào cản thương mại phi thuế quan, trợ cấp công nghiệp và kiểm soát tiền tệ thành một mức thuế chung cho từng đối tác thương mại. Ngoài ra, các mức thuế bổ sung 25% đối với ô tô, chất bán dẫn và dược phẩm đang được lên kế hoạch.

Sáng hôm qua, Bộ trưởng Tài chính Bessent lên truyền hình với thông điệp trấn an thị trường. Ông xác nhận rằng mỗi quốc gia sẽ chịu một mức thuế riêng và nhấn mạnh Mỹ sẵn sàng đàm phán: nếu các đối tác thương mại loại bỏ rào cản, mức thuế sẽ giảm. Đối với các ngành công nghiệp chiến lược, thuế quan vẫn sẽ được duy trì. Ông cũng cho biết chính quyền đang tập trung vào 15 quốc gia có thâm hụt thương mại lớn nhất với Mỹ – nhóm mà họ gọi là “15 nước gây rối”.

Chính quyền đang nỗ lực truyền tải sự rõ ràng, nhưng vẫn còn nhiều điểm chưa chắc chắn. Bessent không làm rõ những ngành nào, ngoài thép và nhôm, được coi là chiến lược. Nếu dược phẩm bị đưa vào danh sách này, thị trường sẽ chịu tác động lớn, bởi nhiều người kỳ vọng ngành này sẽ được miễn trừ, như đã từng xảy ra trong quá khứ. Ngoài ra, khi được hỏi liệu các mức thuế có bị “chồng lên nhau” không – tức là liệu thuế đối ứng có được cộng thêm vào thuế chiến lược hay không – Bessent lảng tránh, chỉ nói rằng quyết định thuộc về USTR và Bộ Thương mại.

Hai câu hỏi lớn vẫn chưa có lời giải: Chính quyền Trump có thể thống nhất được một kế hoạch duy nhất do Greer hoặc ai đó dẫn dắt không? Và phản ứng của các quốc gia khác sẽ như thế nào – họ sẽ chọn đàm phán hay trả đũa? Những diễn biến này sẽ dần bộc lộ theo thời gian, nhưng trước hết, nhà đầu tư cần một lộ trình rõ ràng từ phía Mỹ.