Một thoả thuận ngừng bắn ở Gaza có lẽ là cách duy nhất để chấm dứt vòng xoáy bạo lực trong khu vực.

Sau vụ ám sát liên tiếp các nhà lãnh đạo cấp cao của các nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn là Hezbollah và Hamas vào tuần trước, phe Israel đã tỏ ra hân hoan đắc thắng. Tuy nhiên, kể từ đó, người Israel - và những nhóm người khác - đã bị bao vây bởi nỗi lo sợ, thấp thỏm chờ đợi về những gì có thể xảy ra tiếp theo khi đất nước của họ đang mắc kẹt trong vòng xoáy leo thang đầy hiểm nguy với kẻ thù của mình.

Cả Iran và phong trào chiến binh Lebanon đều tuyên bố sẽ trả đũa Israel sau khi Fuad Shukr, một chỉ huy cấp cao của Hezbollah, bị giết trong một cuộc không kích ở Beirut, và nhà lãnh đạo chính trị của Hamas là Ismail Haniyeh bị ám sát tại Tehran.

Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây và Ả Rập một lần nữa lại nỗ lực hết sức để hạ nhiệt tình hình, lo ngại về việc Trung Đông đang có nguy cơ leo thang tới một cuộc chiến tranh toàn diện. Đây là viễn cảnh mà họ đã lo sợ kể từ khi cuộc tấn công khủng khiếp ngày 07/10 của Hamas châm ngòi cho cuộc chiến ở Gaza. Tuy nhiên, bất chấp mọi nỗ lực ngoại giao trong 10 tháng qua và sức mạnh chính trị được cho là của Washington, họ vẫn phải vật lộn để kiềm chế những kẻ chủ mưu. Cùng với đó, lệnh ngừng bắn ở Gaza và việc trả tự do cho các con tin Israel là cách duy nhất để ngăn chặn sự leo thang. Thời điểm chín muồi cho một cuộc chiến tranh tổng lực đã tới.

Số phận của khu vực này nằm trong tay những người theo đường lối cứng rắn: Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và chính phủ cực hữu của ông; Hassan Nasrallah của Hezbollah; Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei; và Yahya Sinwar, thủ lĩnh tàn bạo của Hamas, người đã châm ngòi cho cuộc chiến khi đã chỉ đạo cuộc tấn công ngày 07/10, khiến cho tình hình hiện tại trở nên dễ kích động và khó lường.

Đợt căng thẳng mới nhất bắt đầu sau khi một cuộc tấn công bằng tên lửa bị nghi ngờ là của Hezbollah đã giết chết 12 thanh thiếu niên trên một sân bóng đá ở cao nguyên Golan do Israel chiếm đóng vào thứ Bảy tuần trước. Hezbollah phủ nhận trách nhiệm, nhưng thừa nhận đã bắn vào các cơ sở quân sự ở khu vực lân cận vào ngày hôm đó. Một thảm kịch như vậy là không thể tránh khỏi khi các chiến binh và Israel đã đấu súng dữ dội kể từ khi Hezbollah phóng tên lửa qua biên giới vào ngày 08/10.

Các chính trị gia Israel mô tả đây là hành động thù địch chết chóc nhất trên lãnh thổ do Israel kiểm soát kể từ cuộc tấn công của Hamas. Washington nhận ra mối đe doạ và gây sức ép buộc Netanyahu phải kiềm chế. Nhưng dường như ông đã bỏ qua lời khuyên khi đánh cược vào một cuộc trả đũa đầy rủi ro - tấn công Shukr ở phía Nam Beirut, trung tâm của Hezbollah. Israel đã thực hiện một hành động đáp trả vài giờ sau đó - giết Haniyeh ở Tehran (Họ không xác nhận hay phủ nhận trách nhiệm).

Cả hai cuộc tấn công đều giáng những đòn nhục nhã vào kẻ thù của Israel. Điều này khiến họ rơi vào thế khó: Đáp trả và mạo hiểm tiến vào chiến tranh toàn diện với Israel, hoặc kiềm chế và tỏ ra bất lực. Chính lời lẽ của họ cho thấy họ sẽ hành động, hoặc sẽ phối hợp. Quy mô của cuộc đáp trả đóng vai trò quan trọng và quyết định đến hành động tiếp theo của Israel, định hình các phản ứng đáp trả từ Hezbollah và Iran.

Tuy nhiên, vẫn còn một phương án khác: Những nỗ lực do Hoa Kỳ khởi xướng nhằm trở thành trung gian cho một thoả thuận nhiều giai đoạn để đảm bảo cho việc thả các con tin bị giam giữ ở Gaza và chấm dứt chiến tranh Israel-Hamas. Đó là chìa khoá để mở ra một thoả thuận riêng cho Hoa Kỳ làm trung gian để có thể chấm dứt các cuộc đụng độ giữa Hezbollah và Israel. Nếu lệnh ngừng bắn được công bố, điều này có thể cho phép Iran giữ thể diện và xem xét lại phản ứng của mình.

Các cuộc đàm phán về con tin đã bế tắc trong nhiều tháng, với việc Hamas khăng khăng rằng bất kỳ thoả thuận nào cũng đảm bảo chấm dứt vĩnh viễn cuộc chiến ở Gaza, điều mà Netanyahu kịch liệt phản đối. Nhưng trong những tuần gần đây, Hamas đã mềm mỏng hơn, thừa nhận rằng các chi tiết về cách thức kết thúc xung đột sẽ được thảo luận khi kết thúc giai đoạn đầu tiên của thoả thuận, thay vì được thảo luận trước khi bắt đầu. Các nhà hoà giải nghĩ rằng điều này đã loại bỏ rào cản cuối cùng đối với một thoả thuận. Nhưng Netanyahu đã tỏ ra cứng rắn với lập trường của Israel, ngay cả khi các giám đốc an ninh của ông ủng hộ việc có một thoả thuận. Vụ ám sát Haniyeh - nhà đàm phán chính của Hamas - là một trở ngại nữa cho các cuộc đàm phán.

Quyết định bổ nhiệm Sinwar, người chịu trách nhiệm cho rất nhiều thương vong và các cuộc tàn phá, làm lãnh đạo chính trị của nhóm, là một sự xúc phạm đối với Israel. Điều này cũng có thể làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán. Nhưng vì ông vẫn kiểm soát những gì còn lại của Hamas ở Gaza, nên ông luôn được coi là chìa khoá để đạt được thoả thuận.

Israel đã làm suy yếu nghiêm trọng năng lực quân sự của Hamas. Nhóm này sẽ không bao giờ có thể kiểm soát Gaza hoặc lặp lại những gì đã diễn ra vào ngày 07/10. Israel đã giáng những đòn đau vào Hezbollah và cho Iran thấy rằng họ có thể tấn công vào trái tim của quốc gia Hồi giáo này. Lịch sử chứng minh rằng khi một thủ lĩnh phiến quân bị giết, một thủ lĩnh khác sẽ lấp đầy khoảng trống. Netanyahu cần lắng nghe Joe Biden cũng như các quan chức an ninh của mình, và nắm bắt cơ hội để đảm bảo tự do cho những con tin còn lại. Đó là những thông điệp cứng rắn từ tổng thống Hoa Kỳ.

Điều trớ trêu là Israel, Iran và Hezbollah đều muốn tránh một cuộc xung đột khu vực toàn diện. Tuy nhiên, như những tháng gần đây đã chỉ ra, họ đang từ từ và nguy hiểm trượt sâu vào chiến tranh.