Bản cập nhật thường niên toàn diện của Cục Phân tích Kinh tế được công bố vào hôm qua cho thấy nền kinh tế Mỹ đã tăng trưởng thêm 294.2 tỷ USD trong 5 năm kết thúc vào năm 2023 so với báo cáo trước đó. Điều thực sự đáng chú ý là các công ty Mỹ đã hoạt động tốt. Lợi nhuận trước thuế đã tăng vọt 90% lên 4.09 nghìn tỷ USD trong quý II từ mức 2.15 nghìn tỷ USD vào giữa năm 2020. Hơn một nửa mức tăng, hay 1,34 nghìn tỷ đô la, đã được ghi nhận kể từ năm 2020. Không chỉ vậy, lợi nhuận đã tăng trong sáu quý liên tiếp, giai đoạn dài nhất kể từ năm 2005-2006.

Còn trong chính quyền Trump thì sao? Lợi nhuận theo thước đo này đã gặp khó khăn, chỉ tăng 6.3% từ cuối năm 2016 đến năm 2019, trước khi đại dịch Covid-19 hoành hành, dẫn đến suy thoái nghiêm trọng. Tính theo tỷ lệ phần trăm GDP, thu nhập đạt đỉnh ở mức khoảng 11.5%, thấp hơn so với mức cao kỷ lục hơn 13% hiện nay.

Dù nước Mỹ đang trải qua giai đoạn lãi suất cao nhất trong một thế hệ, nhưng các chính sách lớn mà chính quyền Tổng thống Biden đưa ra vẫn giúp nền kinh tế Mỹ phát triển bền vững hơn. Những chính sách này không chỉ giúp nền kinh tế phục hồi mà còn thúc đẩy tiêu dùng và việc làm, đồng thời tạo ra môi trường thuận lợi để doanh nghiệp đầu tư lâu dài vào thị trường nội địa, giúp nền kinh tế Mỹ vững mạnh và ổn định trong tương lai.

Hãy xem cách các nhà đầu tư định giá cổ phiếu Mỹ. Chỉ số S&P 500 giao dịch ở mức khoảng 26 lần thu nhập, cao hơn nhiều so với bất kỳ mức nào đạt được dưới thời chính quyền Trump trước Covid.

Một số người có thể nghi ngờ rằng lợi nhuận kỷ lục của các doanh nghiệp là do "lạm phát do lòng tham" - tức là các doanh nghiệp lợi dụng tình hình lạm phát để tăng giá hàng hóa và dịch vụ nhằm tối đa hóa lợi nhuận. Tuy nhiên, dữ liệu thực tế lại không ủng hộ quan điểm này. Nghiên cứu của Fed vào tháng 9/2023 chỉ ra rằng biên lợi nhuận của các doanh nghiệp phi tài chính đã tăng mạnh lên 19% vào giữa năm 2021 khi lạm phát đạt đỉnh. Tuy nhiên, đến cuối năm 2022, biên lợi nhuận đã giảm xuống còn 15%, và so với cuối năm 2019, mức biên lợi nhuận chỉ là khoảng 13%. Điều này cho thấy rằng mặc dù lợi nhuận tăng lên trong thời gian lạm phát cao, nhưng chúng không duy trì ở mức cao lâu dài và đã giảm trở lại. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp không hoàn toàn dựa vào việc tăng giá để đạt được lợi nhuận kỷ lục, và yếu tố "lạm phát do lòng tham" không giải thích đầy đủ về việc tăng lợi nhuận này.

Sự gia tăng biên lợi nhuận của các doanh nghiệp sau đại dịch COVID-19 không chỉ do việc các doanh nghiệp tăng giá hàng hóa hay dịch vụ, mà phần lớn đến từ hai yếu tố chính. Đầu tiên là Chính phủ Mỹ đã có các chính sách hỗ trợ trực tiếp và chưa từng có tiền lệ để giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa vượt qua khủng hoảng, chẳng hạn như các khoản trợ cấp, chương trình hỗ trợ tài chính, và chính sách thuế. Điều này giúp các doanh nghiệp duy trì hoạt động và tiếp tục phát triển ngay cả trong thời điểm khó khăn. Đồng thời, các chính sách của Fed đã làm giảm chi phí lãi vay, giúp doanh nghiệp tiết kiệm được một phần lớn chi phí tài chính, từ đó giúp biên lợi nhuận tăng lên.

Dù vậy, Đảng Dân chủ vẫn gặp khó khăn trong việc thay đổi quan niệm rằng họ không thân thiện với doanh nghiệp. Một phần lý do là Tổng thống Biden đã nhiều lần chỉ trích các doanh nghiệp Mỹ vì đạt lợi nhuận kỷ lục trong khi người dân phải chịu đựng mức lạm phát cao nhất kể từ những năm 1980. Những bình luận này tạo ra ấn tượng rằng chính quyền Biden đang chống lại doanh nghiệp, làm mất đi sự ủng hộ của một số lãnh đạo doanh nghiệp đối với các chính sách kinh tế của ông.

Phó Tổng thống Kamala Harris đang cố gắng thay đổi điều này. Trong một bài phát biểu trước các giám đốc điều hành doanh nghiệp tại Câu lạc bộ Kinh tế Pittsburgh, bà tự giới thiệu mình là một người thực tế, dựa trên các giá trị cơ bản. Điều đặc biệt ở đây là, dù Harris thuộc Đảng Dân chủ, bà đã cam kết sẽ cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà vốn thường gây chậm trễ trong quá trình phát triển kinh doanh. Harris cũng nhấn mạnh rằng nước Mỹ cần phải linh hoạt và cạnh tranh hơn trên toàn cầu, đặc biệt là so với Trung Quốc, khi bà nói: “Trung Quốc không di chuyển chậm, và chúng ta cũng không thể chậm chạp.” Những tuyên bố này có thể nghe lạ tai khi đến từ một thành viên Đảng Dân chủ, vì thông thường Đảng Dân chủ bị cho là quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề xã hội và ít ưu ái doanh nghiệp hơn so với Đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, Harris đang tìm cách tạo dựng hình ảnh Đảng Dân chủ là thân thiện hơn với doanh nghiệp và hướng đến tăng trưởng kinh tế.

Người ta cho rằng nền kinh tế là điểm yếu của Harris và đảng Dân chủ khi bước vào cuộc bầu cử vào tháng 11. Thực tế thì khác nhiều, như các bản sửa đổi ngày hôm nay cho thấy. Và không chỉ lợi nhuận của công ty — thu nhập cá nhân, chi tiêu, tỷ lệ tiết kiệm, đầu tư hàng tồn kho và chi phí kinh doanh đều được điều chỉnh cao hơn.