Các nhà đầu tư robot đang ngày càng chiếm lĩnh thị trường tín dụng.

Theo các chiến lược gia của Barclays, những nhà quản lý tiền có hệ thống, đưa ra quyết định nhanh chóng về việc mua và bán trái phiếu doanh nghiệp bằng các thuật toán phức tạp, đã thấy tài sản của họ tăng gấp đôi so với năm ngoái - dựa trên một thước đo. Theo một thước đo khác, có thể có từ 90 tỷ đến 140 tỷ USD tiền đầu tư vào các chiến lược này trên thị trường trái phiếu cấp cao và cấp thấp của Hoa Kỳ.

Đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy trái phiếu đang được giao dịch với tần suất ngày càng tăng trên thị trường tín dụng, một phần nhờ vào các quỹ giao dịch trao đổi. Theo Barclays, tính thanh khoản cao tạo điều kiện cho những cải tiến sáng tạo, thúc đẩy hoạt động giao dịch chứng khoán trong nhiều thập kỷ - bao gồm cả các mô hình giao dịch hộp đen (black-box) - và có chỗ đứng vững chắc hơn trên thị trường nợ doanh nghiệp.

“Số lượng quỹ và tổng tài sản được triển khai liên quan đến các chiến lược có hệ thống đã tăng vọt trong thời gian gần đây,” theo Andrew Johnson và Dominique Toublan từ Barclays viết trong một báo cáo gửi khách hàng vào thứ Sáu vừa qua. “Cho tới vài năm gần đây, các chiến lược mang tính hệ thống chỉ chiếm một góc tương đối nhỏ trên thị trường tín dụng. Nhưng các chiến lược này đã thay đổi nhanh chóng, tạo ra các thay đổi rõ rệt trong tính thanh khoản và hành động giá.”

Sự tăng trưởng của các quỹ tín dụng có hệ thống
Quỹ tương hỗ (mutual funds) đã tăng hơn gấp đôi, lên 3.7 tỷ USD vào năm ngoái.

Nguồn: Barclays Research, LSEG Lipper

Lưu ý: Các quỹ có tên chứa các cụm từ như “có hệ thống" (systematic), “định lượng" (quant), hoặc “thuật toán” (algorithm) cũng như “doanh nghiệp” (corporate), “tín dụng" (credit), “trái phiếu” (bond), hoặc “thu nhập cố định" (fixed income).

Sự thay đổi này đang tạo ra sự cạnh tranh giữa các nhà đầu tư có bằng tiến sỹ kỹ thuật với các nhà quản lý danh mục đầu tư truyền thống có bằng cấp về kinh doanh. Các nhà đầu tư có hệ thống sử dụng mô hình máy tính để quét toàn bộ thị trường và chọn chứng khoán phù hợp với chiến lược của họ. Điều đó cho phép họ đánh giá các nhà đầu tư cơ bản - những người chỉ có thể đào bới rất nhiều dữ liệu - và giúp họ tìm thấy nhiều cơ hội hiếm có khó tìm trên thị trường. Tuy nhiên, các chiến lược gia cho biết, máy tính không phải lúc nào cũng có thể nắm bắt được sắc thái trong các tài liệu pháp lý, nghe tông giọng trong các hội nghị báo cáo kinh doanh, hoặc theo dõi các tin tức liên quan như con người.

Tuy nhiên, họ kỳ vọng sự phát triển mang tính hệ thống sẽ còn kéo dài, bởi giao dịch điện tử và danh mục đầu tư đã trở nên phổ biến hơn trên thị trường tín dụng và giúp cải thiện tính thanh khoản. Các chiến lược gia của Barclays nhận thấy khoảng 3.3 nghìn tỷ USD khối lượng tiền mặt đã được giao dịch điện tử vào năm ngoái, với khoảng 16% đến từ các tài khoản hệ thống. Điều này có thể được lý giải do các công ty có hệ thống tìm kiếm đầu tư ở nhiều nơi, họ có thể sẽ tìm thấy những cơ hội mà người khác đã bỏ lỡ, từ đó cung cấp tính thanh khoản ở những góc khuát của thị trường.

Họ chia sẻ: “Do đó, cách tiếp cận theo chiều rộng này có khả năng tạo ra nhu cầu về trái phiếu ở những khu vực có tính thanh khoản thấp hơn trên thị trường, và mở ra cơ hội định hình giá (price discovery).”

Theo họ, các nhà quản lý tài sản truyền thống sẽ phải “thích nghi hoặc có nguy cơ bị bỏ lại phía sau.”

Giao dịch tín dụng tự động đã phát triển trong nhiều năm, đặc biệt là giữa các nhà môi giới và đại lý, nhưng tập trung vào việc giúp các nhà giao dịch mua và bán chứng khoán hiệu quả hơn. Điểm khác biệt bây giờ là các robot đang đưa ra nhiều quyết định hơn về việc nên mua và bán loại chứng khoán nào.

Để đưa ra nhận định riêng, nhóm Barclays đã tính tới tất cả các quỹ tương hỗ của Hoa Kỳ có các thuật ngữ “có hệ thống", “định lượng", hoặc “thuật toán" cùng với “doanh nghiệp", “tín dụng” hoặc “trái phiếu", và họ nhận thấy rằng tài sản mà họ quản lý đã tăng gấp đôi lên 3.7 tỷ USD trong năm qua. Họ cũng đã trò chuyện với bộ phận giao dịch thuật toán của Barclays để phát hiện ra rằng cứ 6 yêu cầu báo giá điện tử thì có 1 yêu cầu đến từ các tài khoản có hệ thống. Dựa vào đó, họ khoanh vùng để ước tính tổng AUM.

Các chiến lược gia đã đưa ra một số cảnh báo trong các báo cáo của họ, lưu ý rằng việc đánh giá quy mô giao dịch có hệ thống khó khăn như thế nào, dựa trên số lượng nhà đầu tư kết hợp chiến lược định lượng và chiến lược cơ bản. Một cuộc khảo sát với các nhà đầu tư tại Hội nghị chuyên đề về quỹ phòng hộ Barclays cho thấy gần 3/4 trong số họ ủng hộ cách tiếp cận “quantimenta” như thế.

Họ cũng cảnh báo những rủi ro liên quan đến việc gia tăng các giao dịch có hệ thống, đặc biệt là khả năng những người theo xu hướng tạo ra “hành vi bầy đàn" xung quanh những cái tên nhất định và khuếch đại sự biến động. Tương tự, các mô hình nhân tố cố gắng xây dựng theo momentum, tìm các trái phiếu được định giá thấp hoặc lợi dụng chênh lệch để gây ra những biến động mạnh về giá, cũng như các chiến thuật để giao dịch các trái phiếu riêng lẻ.

Các chiến lược gia chia sẻ: “Các nhà đầu tư tín dụng cần nắm bắt các tín hiệu để đưa các nhà đầu tư có hệ thống đến với thị trường, và thúc đẩy hành động giá thật sự.”