Hàng hóa đang là chủ đề nóng của nửa đầu năm nay. Trong phần lớn thời gian này, những tài sản thực như dầu thô, đồng hay gỗ đều đồng loạt tăng nhờ việc giao dịch theo kỳ vọng lạm phát, điều cũng đã dẫn tới lợi suất trái phiếu tăng và các chuyên gia thị trường chứng khoán chuyển từ đầu tư tăng trưởng sang giá trị. Trong tháng Năm, các hàng hóa quan trọng như đồng và gỗ đều đạt đỉnh và bắt đầu đi xuống, chỉ duy nhất dầu tiếp tục tăng cao.

Một năm (và một thập kỷ) kỳ lạ của dầu thô

Sức mạnh cực kỳ ổn định của vàng đen khiến nhiều người đặt cược rằng một thùng dầu sẽ đạt $100 trong năm nay - mức chưa từng thấy kể từ khi giá năng lượng lao dốc vào năm 2014. Đây sẽ là đợt hồi phục ấn tượng nhất trong tất cả các loại tài sản. Thậm chí chỉ một năm trước, trong lúc dịch bệnh hoành hành và lệnh phong tỏa kéo dài, giá dầu giảm mạnh hơn bất cứ tài sản nào khác. Trong một thời gian, hợp đồng tương lai dầu WTI xuống dưới 0. Người nắm giữ đang cầu xin người khác hãy lấy dầu của mình đi, khi thừa cung dẫn tới thiếu hụt kho trữ.

Khi đại dịch đạt đỉnh, nhiều người sẽ thấy buồn cho khối OPEC+, bao gồm các quốc gia OPEC từng gây ra khủng hoảng năng lượng những năm 1970, Nga và các nước sản xuất dầu lớn khác. Nhưng đại dịch cũng đã tạo ra một số điều kiện giúp dầu thực sự có thể lên $100/thùng.

Đầu tiên, OPEC+ đạt được thỏa thuận cắt giảm sản lượng trong tháng 4/2020. Thứ hai, các mỏ dầu đá phiến như Permian, mỏ dầu lớn nhất tại Mỹ không còn thu hút đầu tư như trước. Cách sản xuất kỳ lạ này của Mỹ tăng mạnh trong nửa cuối thập kỷ trước, ngăn cản đà tăng của dầu. Dịch bệnh đã làm suy yếu tài chính của các công ty này. Kể cả việc kinh tế hồi phục giúp cho nhu cầu tăng cao, các nhà đầu tư đang chuyển hướng sang năng lượng xanh thay vì nhiên liệu hóa thạch truyền thống. Thiệt thòi của Permian sẽ là lợi thế cho OPEC+.

Trông đợi vào điều gì?

Trong thỏa thuận cắt giảm sản lượng năm ngoái, OPEC+ đã vạch ra một thương vụ mà các chuyên gia kỳ vọng sẽ tăng sản lượng từ bây giờ tới cuối năm - có thể là trong khoảng 500,000 thùng/ngày. Mục đích của việc này là đáp ứng nhu cầu tăng cao, nhưng vẫn giữ được đà tăng giá.

Các thành viên không đạt được thỏa thuận trong cuộc họp gần đây do phản ứng của UAE và Nga, hai nước muốn tăng sản lượng sớm hơn. Cùng lúc đó, các quan chức khác cũng lo ngại nếu cắt giảm sản lượng giúp dầu đạt $100, nhà đầu tư sẽ lại chuyển dịch sang những mỏ dầu đá phiến tại Mỹ, ăn vào thị phần của OPEC+ và giảm giá dầu. Cũng có lo ngại rằng lệnh phong tỏa toàn cầu do chủng virus delta sẽ đánh vào nhu cầu ngắn hạn.

Đợt bùng nổ cuối cùng?

Dù ngắn hạn có ra sao, triển vọng dài hạn của dầu sẽ dựa vào tốc độ xanh hóa năng lượng, và việc này đang ngày càng tăng tốc. Các nguồn năng lượng thay thế như mặt trời hay gió đang phát triển nhanh chóng, với giá cả cạnh tranh so với năng lượng hóa thạch. Trong khi cung-cầu ngắn hạn có thể đẩy cao giá dầu như năm 2014, những thay đổi mang tính hệ thống cho thấy đây có thể là những đợt giá dầu bùng nổ cuối cùng.