Trong 15 năm qua, thị trường chứng khoán đã trải qua một giai đoạn đầy ấn tượng nhưng điều này khó có thể kéo dài. Dù cổ phiếu Mỹ có triển vọng tươi sáng như thị trường đang dự đoán, cái giá của sự tăng trưởng sẽ là những biến động lớn hơn.

Kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính, việc đầu tư vào chỉ số S&P 500 đã mang lại lợi nhuận đáng kể với mức rủi ro khá thấp. Ngoại trừ một vài tháng khó khăn (đặc biệt là trong thời kỳ đại dịch), thị trường đã chứng kiến những đợt tăng trưởng dài và ổn định.

Tỷ suất Lợi nhuận lũy kế qua các giai đoạn 15 năm khác nhau
15 năm qua thực sự là thời tuyệt vời để đầu tư vào S&P 500.

So với các giai đoạn 15 năm trước, lợi nhuận hiện tại thấp hơn đáng kể và biến động hàng tháng tương đương, và thậm chí cao hơn. Hình dưới đây cho thấy biến động hàng năm của lợi nhuận hàng tháng trong 60 năm qua. Mặc dù có những năm biến động rất cao, nhưng nhìn chung, biến động hàng năm dao động trong một phạm vi tương tự và trung bình là gần bằng nhau cho mỗi giai đoạn 15 năm.

Chỉ Số Biến Động Đáng Chú Ý

Thị trường vẫn xem chỉ số S&P 500 là một khoản đầu tư có rủi ro thấp

Đừng quá chủ quan. Một giai đoạn chuyển đổi có thể sắp xảy ra đối với nền kinh tế Mỹ và Thế giới, nhưng nó cũng đồng nghĩa với nhiều rủi ro hơn. Trước hết, đà tăng trưởng của chỉ số S&P 500 đang chủ yếu được định hướng bởi nhóm cổ phiếu công nghệ gọi là "Magnificent Seven". Có giai đoạn tập trung cực độ khác trong lịch sử, như các cổ phiếu lớn nhất trong nhóm "Nifty 50" làm chủ thị trường trong những năm 1950 và 1960, khi 10 cổ phiếu hàng đầu chiếm tỷ trọng lớn hơn trong chỉ số S&P so với hiện tại. Tuy nhiên, mức độ cô đặc đang tăng lên và với tốc độ tăng trưởng của các công ty công nghệ lớn, sự tập trung trên thị trường có thể đạt mức cao kỷ lục trong vài năm tới.

Điều này có nghĩa là đa dạng hóa ít hơn nếu bạn đầu tư vào S&P 500. Đúng là điều này cũng có thể mang lại ít rủi ro hơn, vì những công ty này rất lớn và đã phát triển, thường ít biến động hơn so với các công ty nhỏ hơn. Mặc dù các giai đoạn tập trung cao trước đây cũng có quá nhiều biến động, nhưng hiện tượng cô đặc này khiến các nhà đầu tư (và nền kinh tế tổng thể) phụ thuộc nhiều hơn vào những gì xảy ra với một vài cổ phiếu thay vì nhiều loại khác. Về mặt đa dạng hóa, số 7 ít hơn rất nhiều so với số 50 thêm vào đó tất cả 7 cổ phiếu đều thuộc cùng một ngành công nghiệp chưa hoàn toàn trưởng thành. Điều này cho thấy rằng sự tập trung này có thể có nhiều rủi ro hơn so với quá khứ.

Mặc dù có nhiều tranh luận khác nhau, nhưng không ai phủ nhận rằng công nghệ không phải là một phần không thể thiếu trong tương lai. Trí tuệ nhân tạo có thể làm cho toàn bộ nền kinh tế hiệu quả hơn, và các công ty công nghệ lớn, đặc biệt là Nvidia sẵn sàng hưởng lợi từ đó. Thực tế là, mọi người cho rằng sự chú ý đến những khó khăn trên con đường đến tương lai là chưa đủ.

Các giai đoạn đột phá luôn có tính bất ngờ. Trong thập kỷ tới, sẽ có những khởi đầu khó khăn hơn, khi tập trung đầu tư quá mức vào một số lĩnh vực và bỏ qua các lĩnh vực khác. Không ai có thể biết được AI sẽ thay đổi nền kinh tế như thế nào, và mặc dù nó có thể đạt được triển vọng tăng trưởng tích cực cho thị trường, nhưng đòng thời nó sẽ phá hủy sáng tạo trên con đường đó. Điều này có nghĩa là thị trường chứng khoán sẽ có nhiều biến động hơn, đặc biệt là trong nhóm cổ phiếu Magnificent Seven.

Ngoài ra, còn một lý do khác khiến người ta dự đoán sẽ có những bất ổn lớn hơn: Nền kinh tế Mỹ có thể sẽ bước vào một giai đoạn lãi suất và lạm phát tăng cao. Các giai đoạn như vậy thường đi kèm với sự biến động lớn hơn, bao gồm cả trong định giá cổ phiếu.

Vậy điều gì khiến VIX dự báo mức độ rủi ro thấp? Ngân hàng Dự trữ Quốc tế cho rằng điều này có thể được giải thích bởi sự phổ biến của các sản phẩm đầu tư có cấu trúc nhằm giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, sự hiệu quả của chúng có thể thay đổi trong một môi trường kinh tế cực đoan hơn và chỉ số VIX chỉ dự báo biến động trong thời gian ngắn.

Tất nhiên, lợi ích đi kèm với rủi ro. Một nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi sẽ mang đến những cơ hội chưa từng có cho các doanh nghiệp cũng như các nhà đầu tư. Tuy nhiên, không nên kỳ vọng sự ổn định trong thời gian này.