USD: Trump công bố kế hoạch tăng thuế thép & nhôm

Trong phiên giao dịch đêm qua, các cặp tiền trong nhóm G10 vẫn giữ được sự ổn định, trong đó đồng USD có mức tăng nhẹ vào đầu tuần nhờ được hỗ trợ từ báo cáo việc làm tích cực trong tháng 1 và thông tin về kế hoạch tăng thuế của Tổng thống Trump. Tin tức quan trọng nhất là thông báo từ Nhà Trắng về việc sẽ áp dụng mức thuế mới 25% lên thép và nhôm, bắt đầu từ 12:01 sáng ngày 12/3 theo giờ Washington. Tổng thống Trump khẳng định: "Chúng tôi sẽ áp thuế 25% lên tất cả sản phẩm nhôm và thép, không có ngoại lệ. Điều này sẽ thúc đẩy nhiều doanh nghiệp mở rộng hoạt động tại Mỹ". Mặc dù chính sách mới không đề cập đến việc miễn thuế cho bất kỳ đối tác thương mại nào, song Trump đã gợi ý có thể xem xét ưu đãi đặc biệt cho Australia, sau cuộc điện đàm với Thủ tướng Anthony Albanese, với lý do Australia là khách hàng lớn mua máy bay sản xuất tại Mỹ. Phát biểu với báo giới sau cuộc điện đàm, Thủ tướng Australia cho biết ông đã trình bày đề xuất miễn thuế và hai bên đã thống nhất nội dung tuyên bố chung rằng "đang xem xét phương án miễn thuế vì lợi ích của cả hai nước". Sự kiện này diễn ra trước thềm cuộc bầu cử tại Australia vào ngày 17/5. Ông nhấn mạnh: "Thép của chúng tôi đóng vai trò quan trọng trong ngành sản xuất của Mỹ. BlueScope hiện là nhà sản xuất thép lớn thứ 5 tại Mỹ với tổng đầu tư 5 tỷ AUD trải dài nhiều bang. Thép và nhôm của chúng tôi cũng là nguyên liệu chính trong ngành công nghiệp quốc phòng hai nước". Tuy nhiên, khả năng được miễn thuế không tác động nhiều đến tỷ giá đồng Aussie trong phiên giao dịch đêm qua. Đồng tiền này vẫn là một trong những đồng tiền có hiệu suất tốt nhất trong nhóm G10 từ đầu năm đến nay, chủ yếu nhờ được hỗ trợ từ đà tăng của giá hàng hóa.

Việc áp thuế mới được Tổng thống Trump thực hiện dựa trên Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại. Điều khoản này cho phép tổng thống có thẩm quyền rộng rãi trong việc hạn chế thương mại với lý do bảo vệ an ninh quốc gia. Theo Bloomberg, một quan chức cấp cao trong chính quyền cho biết biện pháp này là cần thiết do các nhà xuất khẩu thép và nhôm đã lợi dụng những điều khoản miễn trừ trong chính sách cũ. Khác với lệnh áp thuế năm 2018 chỉ tập trung vào thép thô và nhôm nguyên liệu, lần này phạm vi áp thuế được mở rộng sang cả các sản phẩm đã qua chế biến. Điều này có nghĩa thuế sẽ áp dụng cho cả phôi đúc và các tấm kim loại được dùng để sản xuất hàng hóa giá trị cao, từ đó có thể ảnh hưởng nhiều hơn đến người tiêu dùng Mỹ. Hiện chưa thể biết các nước sẽ phản ứng ra sao với đợt tăng thuế này. Nhìn lại năm 2018, EU đã trả đũa bằng cách đánh thuế lên những sản phẩm mang tính biểu tượng của Mỹ như xe máy Harley-Davidson và quần jean Levi Strauss. Cuối cùng, Trump đã phải nhượng bộ bằng cách miễn thuế cho một số đối tác xuất khẩu lớn như Brazil, Canada và Mexico.

Một báo cáo từ Tax Foundation cho thấy thuế thép và nhôm được thực hiện năm 2018 đã làm tăng chi phí cho các nhà sản xuất, giảm việc làm trong những ngành này, tăng giá cho người tiêu dùng và ảnh hưởng đến xuất khẩu. Theo nghiên cứu của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, mặc dù chính sách thuế quan đã giúp bảo vệ việc làm trong ngành thép, nhưng cái giá phải trả quá đắt, để "cứu" được một công việc trong ngành này, người tiêu dùng phải gánh chịu chi phí lên tới 650,000 USD. Gần đây, Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ cũng công bố báo cáo cho thấy thuế quan đã đẩy giá thép tăng 2.4% và giá nhôm tăng 1.6%. Hệ quả là các ngành công nghiệp sử dụng thép và nhôm làm nguyên liệu đầu vào phải chịu tác động tiêu cực nhiều hơn so với các ngành khác.

VỊ THẾ LONG USD VẪN CAO DÙ ĐÃ GIẢM GẦN ĐÂY

Ngoại tệ thị trường mới nổi: Khởi đầu năm mạnh mẽ nhưng sẽ kéo dài được bao lâu?

Tiền tệ các thị trường mới nổi tiếp tục có hiệu suất vượt trội đầu năm nay, sau khi trải qua đợt bán tháo mạnh trong quý IV năm ngoái. Đây được xem là giai đoạn tăng trưởng mạnh nhất của nhóm tiền tệ này kể từ tháng 4-5 năm ngoái. Nổi bật nhất tuần qua là đồng peso Colombia (COP) tăng 2.1% so với USD, tiếp theo là đồng rúp Nga (RUB) và peso Chile (CLP) cùng tăng 1.7%, và đồng rand Nam Phi (ZAR) tăng 1.5%. Cả bốn đồng tiền này, cùng với real Brazil (BRL) và zloty Ba Lan (PLN), đều nằm trong nhóm tiền tệ có hiệu suất tốt nhất từ đầu năm. Ngược lại, lira Thổ Nhĩ Kỳ (TRY) giảm 1.8% so với USD, rupiah Indonesia (IDR) giảm 1.7% và rupee Ấn Độ (INR) giảm 1.3%. Đồng tiền các nước Mỹ Latinh và rand Nam Phi tăng mạnh nhờ được hỗ trợ từ sự phục hồi của giá hàng hóa. Chỉ số giá hàng hóa Bloomberg đã chạm mức cao nhất kể từ tháng 5 năm ngoái. Thị trường ban đầu cảm thấy nhẹ nhõm khi các biện pháp tăng thuế của Trump trong nhiệm kỳ hai không gây xáo trộn như lo ngại. Quyết định hoãn tăng thuế 25% với Canada và Mexico thêm một tháng cũng tạm thời làm dịu lo ngại của thị trường.

Tuy nhiên, Trump sau đó lại thông báo kế hoạch áp thuế 25% lên thép và nhôm nhập khẩu, điều này sẽ tác động mạnh nhất đến Canada và Mexico. Ông cũng dự định áp dụng "thuế đối ứng" với các nước đang đánh thuế cao hơn lên hàng hóa Mỹ so với mức họ áp dụng cho hàng nhập khẩu tương tự. Mặc dù chưa rõ phạm vi và mức độ của đợt tăng thuế này, cũng như phản ứng từ các nước khác, nhưng nó có thể gây xáo trộn thương mại toàn cầu và tạo áp lực giảm giá lên tiền tệ thị trường mới nổi. Các nước đang phát triển thường có thuế nhập khẩu cao hơn các nền kinh tế phát triển, nên sẽ chịu tổn thương nặng nề hơn nếu Trump thực hiện chính sách cân bằng thuế, đặc biệt là Ấn Độ, Thái Lan, Argentina, Nam Phi và Brazil. Đồng thời, báo cáo việc làm tích cực gần đây củng cố quan điểm cho rằng Fed sẽ không vội cắt giảm lãi suất. Những diễn biến này giải thích tại sao chúng tôi vẫn nghi ngờ về khả năng duy trì đà tăng của các đồng tiền thị trường mới nổi.

Các đồng tiền Trung Âu như CZK, HUF và PLN đều được hưởng lợi từ đợt phục hồi rộng rãi của các đồng tiền thị trường mới nổi, tăng giá so với cả USD và EUR. Lập trường tương đối hawkish của các ngân hàng trung ương khu vực đang làm cho CZK, HUF và PLN hấp dẫn hơn EUR trong khi ECB tiếp tục cắt giảm lãi suất vào đầu năm nay. Tại cuộc họp chính sách tuần trước, CNB đã thực hiện cắt giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản, hạ lãi suất chính sách xuống 3.75% nhưng Thống đốc Michl gọi động thái này là "hawkish". Ông nhấn mạnh rằng hội đồng ngân hàng phải rất thận trọng về việc cắt giảm lãi suất thêm. Dự báo cập nhật cho thấy chỉ có sự suy giảm khiêm tốn trước khi lãi suất ổn định từ giữa năm 2025 trở đi. CNB đã tiến gần hơn với NBP và NBH trong việc trở nên miễn cưỡng hơn về việc hạ lãi suất trong ngắn hạn. Đồng thời, các đồng tiền khu vực này cũng có thể được hưởng lợi vào đầu năm nay từ sự lạc quan về việc giải quyết xung đột Ukraine đang diễn ra. Chính quyền Trump dự kiến sẽ chia sẻ riêng kế hoạch chấm dứt xung đột Ukraine tại Hội nghị An ninh Munich tuần này.