Vào những năm 1940 và đầu những năm 1950, nước Mỹ đã xây dựng một trật tự thế giới mới từ sự hỗn loạn của chiến tranh. Bất chấp tất cả những thiếu sót của mình, quốc gia này đã duy trì hòa bình giữa các siêu cường quốc và củng cố hàng thập kỷ tăng trưởng giúp hàng tỷ người thoát khỏi đói nghèo. Ngày nay, trật tự đó, dựa trên các quy tắc toàn cầu, thị trường tự do và lời hứa của Mỹ sẽ duy trì cân bằng, đang bị lung lay. Tinh thần đảng phái độc hại trong nước đã làm xói mòn niềm tin vào chính phủ Mỹ. Cuộc khủng hoảng tài chính 2007-09 đã làm sứt mẻ niềm tin vào thị trường. Những thất bại của Mỹ ở Iraq và Afghanistan đã làm suy yếu tuyên bố truyền bá dân chủ của họ. Ngày nay, hầu hết các quốc gia từ chối chú ý đến lời kêu gọi thực thi các biện pháp trừng phạt đối với Nga.

Sự trỗi dậy của Trung Quốc cũng làm tăng nguy cơ chiến tranh. Trong cuộc trò chuyện với The Economist, Henry Kissinger, người sẽ tròn 100 tuổi vào tháng này, cảnh báo rằng Trung Quốc và Mỹ đang “trên con đường” đối đầu. Ông nói: “Cả hai bên đều tự thuyết phục rằng bên kia là một mối nguy hiểm chiến lược. Rủi ro đang trở nên vô cùng hiện hữu: cả hai đều được trang bị vũ khí hạt nhân. Cả hai cũng đang say mê với trí tuệ nhân tạo (AI) không thể đoán trước. Ông lo lắng rằng, giống như trước chiến tranh thế giới thứ nhất, các siêu cường quốc sẽ rơi vào thảm họa.

Kể từ năm quyền vào năm 2021, Joe Biden đã phát triển một chiến lược mới để duy trì ưu thế vượt trội của Mỹ và giảm nguy cơ xung đột. Jake Sullivan, người mới nhất trong số những người kế nhiệm ông Kissinger với tư cách là cố vấn an ninh quốc gia, gần đây đã trình bày đầy đủ nhất về học thuyết này của Biden. Câu chuyện của ông kết hợp sự thịnh vượng của tầng lớp trung lưu, quốc phòng và biến đổi khí hậu. Ông bác bỏ “sự đồng thuận của Washington” về thị trường tự do và kêu gọi chính phủ đóng một vai trò cơ bắp trong xã hội, đặc biệt chú trọng đến an ninh quốc gia.

Điều này có nghĩa là chính sách công nghiệp hiếu động. Các khoản trợ cấp lớn sẽ xúc tác đầu tư tư nhân vào chất bán dẫn và năng lượng sạch. Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu sẽ tạo ra “một sân nhỏ và hàng rào cao” để giữ cho công nghệ đã chọn có tiềm năng sử dụng trong quân sự không lọt vào tay những người không thân thiện. Đồng thời, chính quyền đang làm dịu đi những lời hoa mỹ của mình. Thay vì “tách rời” khỏi nền kinh tế Trung Quốc, nó nói về “giảm thiểu rủi ro”. Nó muốn tìm tiếng nói chung về biến đổi khí hậu, nợ châu Phi và thậm chí cả Ukraine. Vào ngày 10 và 11 tháng 5, ông Sullivan đã dành 8 giờ đồng hồ với người đồng cấp Trung Quốc, cuộc tiếp xúc cấp cao đầu tiên trong nhiều tháng.

Đằng sau học thuyết là niềm tin rằng một vòng tròn đạo đức có thể làm cho nước Mỹ và thế giới an toàn hơn. Sự can thiệp của nhà nước và chủ nghĩa bảo hộ sẽ thúc đẩy ngành công nghiệp, giúp đỡ tầng lớp trung lưu và hạ nhiệt cơn sốt dân túy ở Mỹ. Khả năng lãnh đạo ít thất thường hơn (sau thời của Donald Trump) sẽ khôi phục quyền lực của Mỹ ở nước ngoài, ngay cả khi nhóm Biden vi phạm một số quy tắc kinh tế toàn cầu. Mối quan hệ với Trung Quốc sẽ được quản lý với “sự trưởng thành chiến lược”. Để đề phòng, Mỹ sẽ tiếp tục chi những khoản tiền lớn cho các lực lượng quân sự của mình để ngăn chặn Trung Quốc gây hấn.

Liệu học thuyết mới có hiệu quả? Sau những năm hỗn loạn dưới thời Trump, cam kết ngoại giao của ông Biden được hoan nghênh. Nó sẽ được trưng bày tại hội nghị thượng đỉnh G7 tuần này. Ông đã đúng khi cho rằng chính sách đối ngoại của Mỹ phải đối phó với những thách thức mới, từ sự cưỡng ép của Trung Quốc đến biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, đặc biệt là khi so sánh với trật tự sau năm 1945, học thuyết Biden là thiếu sót. Chẩn đoán của nó về các vấn đề của Mỹ là quá bi quan, và một số quy định của nó sẽ làm cho nước Mỹ yếu đi.

Bắt đầu với nền kinh tế. Bất chấp những gì nhiều người tin tưởng, sức mạnh kinh tế của Mỹ không suy giảm. Với 4% dân số thế giới, nó tạo ra 25% sản lượng toàn cầu, một tỷ lệ không thay đổi kể từ năm 1980. Không một quốc gia lớn nào khác thịnh vượng hoặc đổi mới như vậy. Như đã được lưu ý từ trước, quy mô nền kinh tế Trung Quốc khó có thể vượt qua Mỹ nhiều. Nguồn sức mạnh chính của nước Mỹ là sự hủy diệt sáng tạo và mở cửa thị trường trong nền kinh tế toàn cầu dựa trên luật lệ. Vì vậy, mặc dù ông Biden đúng khi củng cố mạng lưới an toàn xã hội, nhưng tầm nhìn kinh tế tầm thường do nhà nước lãnh đạo của ông cuối cùng có thể làm xói mòn mức sống và ảnh hưởng của người Mỹ.

“Học thuyết Biden” với mục tiêu ổn định quan hệ với một Trung Quốc chuyên quyền và độc tài. Tuy nhiên, mục tiêu này lại bị cản trở bởi một lỗ hổng thứ hai: nó sẽ làm rối tung các chính sách hợp pháp với việc bẻ cong quy tắc ưu tiên nước Mỹ. Ông Sullivan muốn kết hợp kiểm soát xuất khẩu với hợp tác thương mại đồng thời chạy đua vũ trang với hợp tác. Nhưng các nhà lãnh đạo Trung Quốc nghĩ rằng chiến lược này nhằm mục đích kìm hãm Trung Quốc. Quyền lực của Mỹ sẽ mạnh mẽ hơn nếu các biện pháp kiểm soát xuất khẩu không tiếp tục mở rộng, nếu thuế quan thời Trump không còn hiệu lực và nếu các chính trị gia của họ không cạnh tranh để vượt qua nhau đối với Trung Quốc. Việc thiếu thỏa thuận về thương mại khiến mọi thứ trở nên khó khăn hơn. Đừng bận tâm đến các quy tắc về AI, Mỹ và Trung Quốc không có hệ thống kiểm soát vũ khí hạt nhân: Kho vũ khí của Trung Quốc sẽ tăng gần gấp bốn lần vào năm 2035.

Lỗ hổng cuối cùng liên quan đến các đồng minh. Ông Biden đã ủng hộ Ukraine, hồi sinh NATO và các liên minh ở châu Á. Tuy nhiên, chủ nghĩa dân tộc kinh tế không thể đoán trước của Mỹ và việc không sẵn sàng tiếp cận thị trường của Mỹ đang làm suy yếu ảnh hưởng của nước này. Châu u lo sợ về một cuộc chạy đua trợ cấp và lo lắng căng thẳng leo thang với Trung Quốc sẽ gây thiệt hại nặng nề cho họ: tính toán của chúng tôi cho thấy nền kinh tế Đức chịu ảnh hưởng của Trung Quốc gấp đôi so với nền kinh tế của Mỹ. Sự suy tàn của các quy tắc toàn cầu đang đẩy nhanh việc các nền kinh tế mới nổi áp dụng cách tiếp cận mang tính giao dịch đối với chính sách đối ngoại. Trật tự sau năm 1945 dựa trên sự kiên định của Mỹ: mỗi chính quyền đều tuần theo những lợi ích có thể dự đoán được. Ngày nay, các đồng minh và kẻ thù đều biết rằng hỗn loạn có thể xảy ra sau cuộc bầu cử vào năm 2024. Những rối loạn dưới thời Trump không phải lỗi của ông Biden, nhưng điều quan trọng là phải có thể dự đoán và cởi mở ngay bây giờ.

Tự do, cởi mở và có thể dự đoán

Người Mỹ cần được thuyết phục rằng một cách tiếp cận tích cực, lạc quan hơn sẽ có lợi cho họ. Đây là chìa khóa giúp giữ cho đất nước của họ vững mạnh và mở ra một chính sách đối ngoại tốt hơn, bằng cách cho phép nước này giúp hình thành các quy tắc toàn cầu mới về thương mại, khí hậu, trí tuệ nhân tạo, v.v. mà các đồng minh cũ và mới có thể dựa vào. Một trật tự toàn cầu được hồi sinh như vậy sẽ là biện pháp bảo vệ tốt nhất chống lại một trật tự chuyên quyền do Trung Quốc lãnh đạo. Thật không may, học thuyết Biden không bác bỏ được tường thuật về sự suy tàn của nước Mỹ và do đó đã không giải quyết được căng thẳng giữa nền chính trị độc hại của đất nước và vai trò của nó như là mấu chốt của một trật tự tự do. Trừ khi nước Mỹ nhìn ra thế giới với sự tự tin, nếu không nước này sẽ gặp khó khăn trong việc lãnh đạo thế giới.