Rủi ro vỡ nợ đe doạ thị trường trái phiếu của Trung Quốc
Lê Bảo Khánh
Founder
Thị trường "trái phiếu rác" phát hành bằng đồng USD của châu Á đang trải qua 1 cú sốc nghiêm trọng. Các doanh nghiệp phát hành của Trung Quốc đang đối mặt với hậu quả của đợt phát hành ồ ạt ba năm trước. Lượng trái phiếu quốc tế của Trung Quốc bị vỡ nợ đã tăng hơn gấp đôi trong năm qua.
Mới đây nhất là công ty dịch vụ dầu khí được niêm yết tại Hồng Kông Hilong Holdings, đã vỡ nợ trên khoản trái phiếu trị giá 165 triệu đô la. Đã có một số cảnh báo trước đó, khi Hilong đã liên tục trì hoãn việc hoàn trả các khoản gốc trái phiếu năm 2020 của mình tới bốn lần, trong khi Moody, đã hạ bậc tín dụng của Hilong xuống mức rác (junk). Giá cổ phiếu của doanh nghiệp này niêm yết tại Hồng Kông đã giảm 72% trong năm nay.
Tuy nhiên, không có gì đáng ngạc nhiên khi các nhà đầu tư sẵn sàng bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo. Trái phiếu lợi suất cao từ lâu đã là một khoản đầu tư hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Bất chấp đại dịch, tổng lượng phát hành trái phiếu đô la ở châu Á, ngoại trừ Nhật Bản, đã vượt quá mức kỷ lục 140 tỷ đô la cho đến này trong năm. Các trái phiếu này được cho là đều được bảo đảm ngầm bởi các chính quyền địa phương. Việc vỡ nợ, đặc biệt đối với trái phiếu đô la của các công ty Trung Quốc, thật sự rất hiếm.
Tuy nhiên, đó là trước sự bùng nổ của việc phát hành trái phiếu. Nợ nước ngoài hiện vượt quá 100 tỷ đô la. Nguồn vốn huy động dễ dàng và một thị trường cổ phiếu liên tục tăng giá đã thúc đẩy các công ty Trung Quốc phát hành khoản nợ kỷ lục 211 tỷ đô la ba năm trước. Trong số các trái phiếu phát hành thời điểm đó, hơn một phần mười sẽ đến hạn trong năm nay. Nếu tính riêng đối với thị trường trái phiếu lợi suất cao (hay trái phiếu rác), con số trên thậm chí tăng lên tới một phần ba.
Hiện nay, các doanh nghiệp gặp khó khăn của Trung Quốc đang gấp rút tìm kiếm nguồn tiền mới, trong khi nguy cơ thiếu hụt đồng đô la đối với Bắc Kinh đang gia tăng trong bối cảnh căng thẳng thương mại Trung Quốc-Mỹ tái xuất hiện. Khi nền kinh tế Trung Quốc sụt giảm tới mức thấp lịch sử và mô hình tăng trưởng với động lực từ tín dụng đang đối mặt với những rắc rối nghiêm trọng, Trung Quốc nhiều khả năng sẽ cho phép nhiều khoản vỡ nợ hơn.
Điều đó sẽ đẩy lợi suất lên, cũng như làm chậm các đợt phát hành mới. Trái chủ cần ngừng đặt niềm tin mù quáng vào các công ty phát hành trái phiếu đô la và cần cân nhắc kỹ liệu các doanh nghiệp này có thể chịu đựng được một cuộc suy thoái chưa từng có hay không. Các nhà đầu tư vốn cảnh giác với các thủ thuật kế toán mờ ám và các khoản nợ ngoại bảng lớn của một số công ty Trung Quốc được khuyên nên tránh xa các loại trái phiếu này.