Báo cáo Kaiko Research tuần 1 tháng 12: Cuộc chiến thị phần khốc liệt giữa các sàn giao dịch
Kiều Hồng Minh
Junior Analyst
Bitcoin đã kết thúc tuần qua ở mức $97,000 bất chấp sự lo lắng của thị trường từ các mối đe dọa thuế quan của Tổng thống Trump đối với Trung Quốc, Canada và Mexico. Trong khi đó, Tether thông báo sẽ tạm ngừng phát hành stablecoin được hỗ trợ bằng EUR (EURT) do những thách thức về quy định, trong khi một tòa án Hoa Kỳ đã lật lại các lệnh trừng phạt đối với Tornado Cash.
Cuộc chiến giành thị phần giữa các sàn giao dịch đang ngày càng khốc liệt
Thị trường tiền điện tử đã phát triển đáng kể kể từ đợt tăng giá năm 2020–21, với các quy định nghiêm ngặt hơn và sự thay đổi trong khẩu vị người dùng đã định hình lại các sàn giao dịch. Binance mặc dù vẫn là sàn giao dịch dẫn đầu thị trường, nhưng sự thống trị của nó đã suy giảm do những thách thức về pháp lý ở nhiều khu vực, tạo cơ hội cho các sàn giao dịch nhỏ hơn có chỗ đứng và mở rộng thị phần.
Trong ba tháng qua, đà tăng của thị trường chủ yếu mang giúp cho Coinbase và Upbit hưởng lợi, ghi nhận mức tăng trưởng thị phần mạnh mẽ nhất. Cả hai sàn giao dịch đều có mức tăng trưởng tốt nhờ khai thác vào các nhóm khách hàng khác nhau: Coinbase có được hơn 80% khối lượng giao dịch từ các nhà giao dịch tổ chức, trong khi Upbit phục vụ các nhà giao dịch nhỏ lẻ ưa rủi ro.
Biến động thị phần của các sàn giao dịch tiền điện tử
Dữ liệu cho thấy rằng trong khi altcoin phát triển mạnh mẽ vào tháng 11 trong bối cảnh khẩu vị rủi ro được cải thiện và kỳ vọng về các quy định hỗ trợ mới ở Hoa Kỳ, Bitcoin vẫn là động lực chính của đợt tăng giá. Đáng chú ý, các sàn giao dịch như Bybit, OKX và Bitget, vốn có sự tăng trưởng mạnh mẽ vào đầu năm nay, đã chứng kiến thị phần suy giảm kể từ tháng 8. Thị phần của Binance dao động trong khoảng 35% vào tháng 8 và 48% vào tháng 9, vẫn dưới mức 50%.
Mặc dù vậy, Binance tiếp tục thống trị về khối lượng giao dịch, với con số 19 tỷ USD mỗi ngày vào năm 2024—gần gấp 5 lần so với con số 4 tỷ USD của Bybit. Số lượng sản phẩm cũng là ưu thế của sàn giao dịch này, với hơn 1,200 cặp tiền so với con số dưới 800 cặp trên hầu hết các nền tảng.
Đánh giá các sàn giao dịch lớn dựa trên khối lượng giao dịch hàng ngày (Trục dọc) và số lượng cặp tiền được giao dịch (Trục ngang)
Mặc dù một số sàn giao dịch có thể đang trải qua sự sụt giảm trong thị phần ở thời điểm hiện tại, nhưng những thay đổi về quy định tại các thị trường lớn có thể thay đổi điều đó.
Một lĩnh vực đáng chú ý có thể mang lại lợi ích cho các nền tảng này là sự trỗi dậy tiềm năng của các token của sàn giao dịch. Các token này thường cung cấp cho người nắm giữ quyền sử dụng mức phí giao dịch ưu đãi và rất phổ biến trong đợt tăng giá trước đó. Tuy nhiên, kể từ khi FTX và token FT của nó sụp đổ, hoạt động giao dịch các token kiểu này trở nên ảm đạm hơn bao giờ hết. Thế nhưng, tất cả đã thay đổi trong tháng qua khi khối lượng giao dịch tăng vọt, với Crypto.com và BitGet dẫn đầu trong mảng này.
Khối lượng giao dịch của Token các sàn Bitfinex, Bitget, Houbi, OKX, Crypto.com
Token CRO của Crypto.com đã đạt gần 4 tỷ USD khối lượng giao dịch vào tháng 11, gấp hơn ba lần số liệu trong đợt tăng giá tháng 03/2024 và đạt mức cao nhất kể từ tháng 03/2022. Điều gì đứng sau sự trỗi dậy của các token này? Đó chính là hai động lực chính, chương trình khuyến mãi phí giao dịch và sự thay đổi trong quy định pháp lý ở Hoa Kỳ — điều thứ hai có thể là động lực chính cho sự cạnh tranh ngày càng gia tăng của các sàn giao dịch vào năm 2025.
Người dùng trên Crypto.com được hưởng lợi từ mức phí thấp hơn nhiều nếu so với các nền tảng như Coinbase. Nếu bạn là người nắm giữ CRO và là người dùng Crypto.com, bạn thậm chí có thể giao dịch miễn phí, tùy thuộc vào số lượng token bạn sở hữu và đồng ý khóa token trên sàn giao dịch. Trong hình ảnh bên dưới, chúng tôi so sánh mức phí được tính cho người dùng bình thường so với mức phí cho người dùng có 50,000 CRO (8,800 USD) bị khóa trên sàn giao dịch. Như chúng ta có thể thấy, chương trình khuyến mãi giảm mức phí của nhà phát hành xuống 0 và phí người mua cũng giảm theo khối lượng.
Mức phí của người dùng tiêu chuẩn (màu xanh) và người sở hữu CRO (màu cam)
Cũng như các chương trình khuyến mãi về phí giao dịch, những thay đổi tại SEC có thể sẽ mang lại lợi ích cho các token này. Chủ tịch Gary Gensler sẽ rời ủy ban vào ngày 20 tháng 1 cùng với Jaime Lizárraga. Sự thay đổi tại cơ quan quản lý này được kỳ vọng sẽ mang lại lợi ích cho các sàn giao dịch tiền điện tử, những người đã phải đối mặt với môi trường pháp lý vô cùng khắt khe trong vài năm qua.
Xu hướng biến động của thị trường có lợi cho XRP
Mức biến động của hầu hết các tài sản tiền điện tử chính đã có xu hướng giảm trong vài năm qua, tuy nhiên, các dấu hiệu ban đầu cho thấy những thay đổi về quy định có thể gây ra những biến động mới.
Độ biến động trong 60 ngày của BTC đã giảm đều đặn trong thập kỷ qua, đạt mức thấp nhất trong nhiều năm trước cuộc tổng tuyển cử Hoa Kỳ. Altcoin đã trải qua các xu hướng tương tự, với ETH và SOL đều giảm đáng kể so với mức cao nhất hàng năm khi bước vào tháng 11. Tuy nhiên, kể từ cuộc bầu cử và chiến thắng của Tổng thống Donald Trump, điều này đã bắt đầu thay đổi. XRP nói riêng đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ về độ biến động, với độ biến động các sản phẩm đã tăng hơn 100% lần đầu tiên kể từ tháng 07/ 2023
Mức độ biến động của BTC (màu cam) và XRP (màu xanh)
Không chỉ độ biến động tăng lên khi XRP tăng vọt lên trên ngưỡng $2.00 lần đầu tiên sau gần bảy năm. Đà tăng này còn đi kèm với khối lượng giao dịch và XRP thậm chí còn vượt qua khối lượng giao dịch BTC vào cuối tuần. Xu hướng mạnh mẽ này của XRP diễn ra khi giá của token tăng vọt trong bối cảnh tâm lý tích cực mới đối với tài sản ở Hoa Kỳ.
Khối lượng giao dịch của XRP (màu xanh) vượt qua BTC (màu cam)
Tương tự như các token của sàn giao dịch, xu hướng này cho thấy rằng các token khác nằm trong tầm ngắm của cơ quan quản lý có thể hưởng lợi từ sự thay đổi người đứng đầu tại SEC. Với một cơ quan quản lý trở nên cởi mở hơn, các token đã bị coi là chứng khoán và các dự án bị đè nặng bởi gánh nặng tư pháp giờ đây sẽ được hưởng lợi từ tâm lý tích cực hơn hơn. Các dấu hiệu ban đầu của điều này có thể nhìn thấy trong cấu trúc thị trường giao ngay đối với XRP khi Coinbase hiện có thị phần ở mức gần 9%. Coinbase mới chỉ niêm yết lại tài sản này vào tháng 07/2023 sau phán quyết ban đầu trong vụ kiện pháp lý với SEC.
Nhu cầu thanh khoản của thị trường stablecoin gia tăng
Đợt tăng giá của thị trường tiền điện tử gần đây đã kích hoạt sự gia tăng trong nhu cầu thanh khoản của stablecoin cả ngoài chuỗi và trên chuỗi. Chi phí vay USDT và USDC từ nền tảng giao dịch ký quỹ của Binance đã tăng hơn gấp đôi kể từ cuối tháng 10. Mặc dù các mức lãi suất này thường biến động dựa trên điều kiện thị trường và động lực cung-cầu, nhưng mức tăng cho thấy nhu cầu cao hơn đối với việc tận dụng các vị thế trên cả thị trường giao ngay và thị trường tương lai. Xu hướng này còn đến từ việc vốn hóa thị trường stablecoin đạt mức đỉnh kỷ lục trong thời gian gần đây.
Lãi suất vay stablecoin trên Aave V3 cũng đã tăng trong tháng 11. Mô hình lãi suất của Aave bị ảnh hưởng trực tiếp bởi tỷ lệ sử dụng, được tính bằng Tổng số tiền vay / Tổng thanh khoản. Tỷ lệ sử dụng cho biết tỷ lệ phần trăm token được gửi đang được vay; khi tỷ lệ phần trăm "tối ưu" bị vượt quá, lãi suất sẽ tăng nhanh chóng để khuyến khích người dùng trả nợ hoặc gửi tiền, làm giảm tỷ lệ sử dụng.
Lãi suất cho vay trên AAVE V3 và Binance đối với USDC (màu cam) và USDT (màu xanh)
Mức Delta khối lượng tích lũy (CVD) của USDT-USD trong những tháng gần đây đang cho thấy lượng mua ròng đã tăng đáng kể kể từ tháng 11, tức là các nhà giao dịch đang chuyển từ tiền pháp định sang stablecoin. Sự thống trị của USDT so với các stablecoin được hỗ trợ bằng USD khác đã tăng vọt từ 69% vào đầu tháng 11 lên mức cao nhất trong 13 tháng là 86% vào ngày 26/11, trước khi giảm xuống 80% vào tuần trước. Điều thú vị là trong khi nhu cầu đối với USDT dường như đang tăng lên thì FDUSD của First Digital có trụ sở tại Hồng Kông đã trải qua tình trạng bán ròng so với USDT kể từ đợt bán tháo ngày 05/08.
Mức CVD của các cặp USDT-USD và FDUSD-USDT
Vào tháng 4 năm nay, Binance đã điều chỉnh mức phí nhà phát hành và người mua đối với FDUSD, giới thiệu lại mức phí người mua tiêu chuẩn cho các cặp giao dịch FDUSD cho người dùng thông thường và VIP-1 của mình. Gần đây, Binance lại đã giới thiệu BFUSD, một tài sản có khả năng sinh lãi tương tự như USDe của Ethena. Token này sẽ không được giao dịch trên thị trường mở và chỉ có thể được sử dụng làm ký quỹ cho giao dịch hợp đồng tương lai.
Khối lượng giao dịch của stablecoin được hỗ trợ bằng EUR đạt mức cao nhất trong năm
Khối lượng giao dịch stablecoin được hỗ trợ bằng EUR đã tăng gấp 10 lần trong tháng qua, từ 5 triệu USD mỗi ngày trong tháng 10 lên mức cao nhất là hơn 70 triệu USD vào đầu tháng 11 trước khi giảm nhẹ vào tuần trước. Khối lượng được duy trì trên mức 20 triệu USD/ngày trong thời gian dài nhất kể từ năm 2022 cho thấy nhu cầu gia tăng mạnh mẽ.
Diễn biến khối lượng giao dịch của các stablecoin được hỗ trợ bằng EUR
Mức tăng này được thúc đẩy bởi stablecoin Eurite (EURI) và EURC của Circle, chiếm hơn 90% tổng khối lượng giao dịch trong tháng 11. Trong khi EURC vẫn là công ty dẫn đầu thị trường, với khoảng 50% thị phần, thì EURI – một stablecoin tuân thủ theo đạo luật MiCA - đã trở nên phổ biến sau khi được niêm yết trên Binance vào cuối tháng 8.
Thị trường stablecoin EUR đã chứng kiến những thay đổi đáng kể sau khi MiCA có hiệu lực vào cuối tháng 6. Tuần trước, Tether đã thông báo rằng họ sẽ ngừng phát hành stablecoin được hỗ trợ bằng EUR là EURT vì lý do pháp lý. Từng là công ty dẫn đầu thị trường với 60% thị phần vào đầu năm 2021, khối lượng giao dịch EURT đã giảm gấp 10 lần kể từ đó xuống còn 1.6 triệu USD trong năm nay.
Kaiko Research