Căng thẳng thương mại leo thang: Canada và Trung Quốc đáp trả mạnh mẽ đòn thuế quan của Trump

Phạm Phương Anh
Junior Editor
Nhận định từ Bộ phận Research Ngân hàng MUFG.

USD: Trump thực hiện tăng thuế quan đánh dấu sự leo thang trong chiến tranh thương mại
Đồng Canada và đồng peso Mexico đang giao dịch yếu hơn sau khi Tổng thống Trump quyết định áp thuế 25% với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico, chỉ ngoại trừ thuế thấp hơn 10% đối với năng lượng nhập khẩu từ Canada. Ông Trump cũng áp thêm thuế 10% với hàng từ Trung Quốc, đánh dấu sự leo thang đáng kể trong chiến tranh thương mại toàn cầu trong nhiệm kỳ hai của ông. Theo Bloomberg, các mức thuế này sẽ ảnh hưởng đến khoảng 1.5 nghìn tỷ USD hàng nhập khẩu hàng năm vào Mỹ. Trước đây, Tổng thống Trump mới chỉ áp thuế 10% đối với hàng Trung Quốc có hiệu lực từ ngày 4 tháng 2. Hậu quả là tỷ giá USD/CAD đã tăng vượt mức 1.4500 đêm qua và USD/MXN tăng gần 21.000. Tuy nhiên, mức giảm ban đầu của đồng Canada và peso Mexico khá nhẹ so với quy mô thuế quan được áp dụng. Điều này cho thấy các nhà đầu tư vẫn hy vọng thuế quan sẽ không kéo dài, giúp hạn chế gián đoạn thương mại và kinh tế. Nếu thuế quan kéo dài, khả năng kinh tế Canada và Mexico sẽ chậm lại mạnh và có thể rơi vào suy thoái. Điều này sẽ buộc Ngân hàng Canada (BoC) và Ngân hàng Mexico (Banxico) phải giảm lãi suất mạnh hơn để hỗ trợ tăng trưởng, dẫn đến việc đồng Canada và peso Mexico tiếp tục mất giá. Chúng tôi vẫn tin rằng cả hai đồng tiền có thể giảm 5-10% nếu thuế quan kéo dài.
Một phần tác động tiêu cực lên đồng Canada, đồng Nhân dân tệ Trung Quốc và đồng peso Mexico do thuế quan Mỹ tăng sẽ được giảm bớt nhờ các biện pháp trả đũa và dấu hiệu tăng trưởng kinh tế Mỹ chậm lại đầu năm nay. Thủ tướng Canada Trudeau đã tuyên bố "Canada sẽ không để quyết định không chính đáng này không được trả lời" và thông báo kế hoạch áp thuế trả đũa lên hàng nhập khẩu từ Mỹ. Kế hoạch này được công bố từ tháng 2 và gồm hai giai đoạn:
- Giai đoạn một: Canada đã áp thuế 25% đối với khoảng 30 tỷ CAD hàng nhập khẩu
- Giai đoạn hai: Canada sẽ áp thuế 25% đối với 125 tỷ CAD hàng nhập khẩu trong ba tuần tới, bao gồm các mặt hàng lớn như ô tô, xe tải, thép và nhôm
Cách tiếp cận hai giai đoạn này cho thấy chính phủ Canada vẫn hy vọng có thể đạt được thỏa thuận với Tổng thống Trump để đảo ngược mức tăng thuế quan trong những tuần tới. Thủ tướng Trudeau xác nhận rằng thuế quan của Canada sẽ được duy trì cho đến khi Mỹ rút lại hành động thương mại, đồng thời cảnh báo sẽ áp dụng thêm các biện pháp phi thuế quan nếu thuế quan của Mỹ không chấm dứt. Các biện pháp phi thuế quan đang được xem xét bao gồm hạn chế hoặc loại trừ các công ty Mỹ khỏi hợp đồng chính phủ.
Trung Quốc cũng đã công bố một loạt biện pháp thương mại trả đũa nhắm vào Mỹ. Các biện pháp này bao gồm: Áp thuế lên tới 15% đối với hàng nông sản Mỹ như gà và bông, thuế quan 10% đối với đậu nành, thịt bò và trái cây nhập khẩu từ Mỹ và ác mức thuế này sẽ có hiệu lực từ ngày 10 tháng 3. Ngoài ra, Trung Quốc còn đưa 10 công ty Mỹ vào danh sách thực thể không đáng tin cậy, chủ yếu liên quan đến lĩnh vực quốc phòng. Thêm 15 công ty, bao gồm nhà thầu quốc phòng General Dynamics Land Systems và Skydio Inc., vào danh sách kiểm soát xuất khẩu Việc ngăn chặn xuất khẩu sang các công ty này là động thái mới của Trung Quốc, sau khi họ đã cấm bán hàng hóa lưỡng dụng cho quân đội Mỹ vào tháng 12, và hạn chế xuất khẩu một số kim loại quan trọng như gallium và germanium sang tất cả các thực thể Mỹ. Các nhà đầu tư sẽ theo dõi sát Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (NPC) tuần này để đánh giá kế hoạch kích thích kinh tế của Trung Quốc nhằm hỗ trợ nhu cầu trong nước và bù đắp thiệt hại từ nhu cầu bên ngoài. Dự đoán là Trung Quốc sẽ cho phép đồng Nhân dân tệ yếu đi so với đồng USD để giúp bù đắp tác động.
Giờ đây, Tổng thống Trump đã thực hiện lời đe dọa áp đặt các mức thuế quan gây rối loạn hơn, điều này làm tăng nguy cơ ông sẽ có thêm hành động trong những tháng tới. Ông đã lên kế hoạch áp dụng: i) thuế quan 25% đối với hàng nhập khẩu thép và nhôm từ ngày 12 tháng 3, ii) thuế quan 25% đối với hàng nhập khẩu từ EU từ ngày 2 tháng 4, iii) thuế quan 25% đối với hàng nhập khẩu ô tô, dược phẩm và chất bán dẫn từ ngày 2 tháng 4, iv) "thuế quan đối ứng" không xác định đối với tất cả hàng nhập khẩu từ ngày 2 tháng 4 và v) thuế quan không xác định đối với hàng nhập khẩu đồng từ ngày 22 tháng 11. Ông đã bổ sung vào danh sách đó đêm qua kế hoạch áp đặt thuế quan đối với các sản phẩm nông nghiệp "bên ngoài" từ ngày 2 tháng 4. Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ chỉ dự báo vào tuần trước rằng thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ đối với các sản phẩm nông nghiệp sẽ mở rộng lên mức kỷ lục 49 tỷ USD trong năm nay. Các kế hoạch này nhấn mạnh rằng Tổng thống Trump đang lên kế hoạch cho một sự thay đổi cơ cấu trong hệ thống thương mại toàn cầu. Đó là một lý do tại sao chúng tôi vẫn miễn cưỡng từ bỏ dự báo về đồng USD mạnh hơn ngay cả sau khi suy yếu vào đầu năm nay. Tuy nhiên, dự báo cập nhật của chúng tôi đã giảm bớt để phản ánh tiềm năng tăng ít hơn cho đồng USD để phản ánh tốt hơn sự yếu kém gần đây trong nền kinh tế Mỹ vào đầu năm nay. Sự lạc quan gia tăng về một thỏa thuận ngừng bắn ở Ukraine và một bước tiến đáng kể trong chi tiêu chính phủ ở Châu Âu cũng đã giúp cung cấp nhiều sự hỗ trợ hơn cho các đồng tiền Châu Âu vào đầu năm nay, giúp làm giảm tiềm năng tăng cho đồng USD như chúng ta đã thấy một lần nữa hôm qua khi EUR/USD tăng trở lại trên mức 1.0500. Do đó, chúng tôi đã kéo dự báo của mình cho EUR/USD giảm trở lại dưới mức này.
CHÊNH LỆCH LỢI SUẤT DÀI HẠN ĐÃ CHUYỂN ĐỘNG MẠNH MẼ THEO HƯỚNG CÓ LỢI CHO EUR
Nguồn: Bloomberg, Macrobond & MUFG GMR
MUFG Research