Cùng với sự phát triển như vũ bão của trí tuệ nhân tạo (AI), các công ty công nghệ hàng đầu tại Mỹ đang mạnh tay đầu tư với số vốn kỷ lục để mở rộng cơ sở hạ tầng đám mây, nâng cao năng lực tính toán và tích hợp AI sâu hơn vào hoạt động. Sau bước đột phá của DeepSeek, vừa khơi dậy làn sóng hứng khởi trên toàn cầu, vừa kích hoạt một đợt bán tháo đáng kể đối với nhiều cổ phiếu AI, việc mở mã nguồn của một mô hình AI lập luận đẳng cấp thế giới dường như lại làm tăng, chứ không hề giảm, nhu cầu về tài nguyên tính toán. Các “ông lớn” công nghệ Mỹ đã tái khẳng định cam kết mạnh mẽ với việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng AI. Nvidia, tâm điểm của làn sóng đầu tư này, báo cáo mức tăng trưởng doanh thu trung tâm dữ liệu kỷ lục cùng nhu cầu cực kỳ mạnh mẽ cho mẫu chip mới nhất.

Các bên hưởng lợi từ chi tiêu vốn (CAPEX) cho AI dự kiến sẽ thay đổi khi doanh nghiệp chuyển hướng đầu tư sang tự động hóa dựa trên AI và các ứng dụng chuyên biệt. Dẫu vậy, mùa báo cáo tài chính gần đây cho thấy rõ ràng rằng việc xây dựng cơ sở hạ tầng AI vẫn đang diễn ra vô cùng sôi nổi, với những tác động lan tỏa vượt xa lĩnh vực công nghệ.

Cơn sốt đầu tư vào AI

Dự kiến bốn “gã khổng lồ công nghệ” (hyperscaler) – Microsoft, Alphabet, Amazon và Meta – sẽ chi tổng cộng 318 tỷ USD trong năm nay, chiếm khoảng 50% tổng mức tăng trưởng CAPEX của toàn thị trường. Song song đó, Dự án Stargate kéo dài 4 năm, một sáng kiến trị giá 500 tỷ USD do OpenAI, SoftBank, Oracle và MGX dẫn đầu, đang lên kế hoạch xây dựng các trung tâm dữ liệu AI và cơ sở năng lượng tại Mỹ, với giai đoạn đầu tư ban đầu trị giá 100 tỷ USD ở Texas.

Không chỉ giới hạn trong lĩnh vực công nghệ, tác động lan tỏa của làn sóng đầu tư này còn ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh khác nhau của nền kinh tế toàn cầu:

• Mở rộng chuỗi cung ứng: Đầu tư cơ sở hạ tầng đang thúc đẩy mạnh mẽ nhu cầu sản xuất chất bán dẫn, xây dựng trung tâm dữ liệu và thiết bị, cùng với tài nguyên năng lượng cũng như các dịch vụ liên quan.
• Nâng cao năng suất: Việc tích hợp ngày càng sâu rộng công cụ AI vào nhiều ngành, từ y tế, tài chính đến sản xuất và logistics, sẽ cải thiện đáng kể năng suất, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế chung. Các nghiên cứu gần đây cho thấy AI có thể đóng góp thêm 1.5-3.0% vào tăng trưởng năng suất hàng năm trong một thập kỷ tới.
• Kiến tạo và chuyển đổi việc làm: Mặc dù đầu tư vào cơ sở hạ tầng AI có thể tạo ra số lượng việc làm trực tiếp hạn chế, nhưng những tiến bộ của AI lại có thể gián tiếp thúc đẩy tăng trưởng việc làm trong nhiều lĩnh vực, đồng thời tạo ra sự chuyển dịch trong thị trường lao động. Lao động thời đại AI sẽ cần những kỹ năng đặc thù. Diễn đàn Kinh tế Thế giới, trong báo cáo “Nhìn về tương lai việc làm năm 2025”, đã chỉ ra rằng, những kỹ năng được săn đón nhất trong 5 năm tới sẽ là sự kết hợp giữa kiến thức công nghệ và các kỹ năng mềm như sáng tạo và khả năng ảnh hưởng đến xã hội.

Song, cuộc chạy đua này cũng gây ra những lo ngại về việc đầu tư quá mức và phân bổ vốn không hiệu quả. Mặc dù các “gã khổng lồ công nghệ” có dòng tiền dồi dào hậu thuẫn cho mức đầu tư khổng lồ, nhưng vẫn có những dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư đang trở nên thận trọng hơn. Cổ phiếu Microsoft, Alphabet và Amazon đều có hiệu suất kém trong tuần công bố kết quả kinh doanh gần đây, và phản ứng chung của thị trường là khá tiêu cực, ở mức tệ nhất kể từ Q3/2022. Các yếu tố cơ bản vững chắc sẽ hỗ trợ cho định giá, nhưng sự suy giảm nhiệt huyết của nhà đầu tư và tăng trưởng lợi nhuận chậm lại có thể hạn chế đà tăng giá cổ phiếu của những “ông lớn” công nghệ này trong năm nay.

Đối với các nhà đầu tư, một cách tiếp cận linh hoạt với AI ngày càng trở nên quan trọng. Sau giai đoạn tăng trưởng nóng của nhóm cổ phiếu Mag 7, việc đa dạng hóa danh mục đầu tư trên toàn bộ chuỗi giá trị AI và giảm thiểu rủi ro tập trung (concentration risk) sẽ là chìa khóa để nắm bắt các cơ hội tăng trưởng và giá trị dài hạn trong bối cảnh AI đang phát triển không ngừng.

Những “gã khổng lồ công nghệ” đang tăng gấp đôi cam kết chi tiêu vốn. Đơn vị: tỷ USD; Microsoft, Amazon (AWS), Meta và Alphabet. Nguồn: Bloomberg, J.P. Morgan Asset Management. Dữ liệu cho năm 2024, 2025 và 2026 là ước tính đồng thuận. Chi tiêu vốn được hiển thị là tổng chi tiêu của toàn công ty, ngoại trừ Amazon, con số này chỉ phản ánh ước tính chi tiêu của AWS (dữ liệu từ 2004 đến 2012 là ước tính của J.P. Morgan Asset Management, trong khi từ 2012 đến nay là ước tính được đồng thuận của Bloomberg). CFO là dòng tiền trước khi trừ chi tiêu vốn. Dữ liệu được cập nhật đến ngày 26/02/2025.