Bức tranh kinh tế Mỹ tuần qua

Người tiêu dùng "ngủ đông"

Sau khi khép lại một năm 2024 đầy ấn tượng, người tiêu dùng Mỹ dường như đã bước vào "kỳ nghỉ đông" trong tháng 1. Chi tiêu giảm 0.2% so với tháng trước, thấp hơn cả những dự báo đã được điều chỉnh giảm. Sự sụt giảm này tập trung chủ yếu vào hàng hóa (-1.2%), có thể do một số hoạt động mua sắm đã được dời lên trước vào cuối năm ngoái. Chi tiêu cho dịch vụ tiếp tục tăng, nhưng với tốc độ chậm nhất kể từ tháng 06/2024. Đáng chú ý, sự suy giảm chi tiêu không đến từ việc thu nhập bị thu hẹp. Bằng chứng là, thu nhập hộ gia đình đã tăng 0.9% vào đầu năm. Một phần của mức tăng này là do các điều chỉnh định kỳ vào đầu năm, chẳng hạn như điều chỉnh chi phí sinh hoạt, giúp tăng thu nhập từ phúc lợi chính phủ lên 1.8%. Bên cạnh đó, thu nhập từ cho thuê và tài sản đầu tư cũng tăng hơn 1% trong tháng qua. Tuy nhiên, tiền lương và tiền công – động lực chính cho chi tiêu của các hộ gia đình – vẫn tăng trưởng ở mức 0.4% trong tháng 1.

Khả năng chi tiêu phục hồi nhanh chóng sau sự suy yếu trong tháng 1 là không chắc chắn, khi tâm lý người tiêu dùng đang có xu hướng tiêu cực. Khảo sát Niềm tin Người tiêu dùng tháng 2 cho thấy sự bi quan ngày càng tăng, tương tự như kết quả khảo sát tâm lý do Đại học Michigan công bố tuần trước. Chỉ số Niềm tin Người tiêu dùng ghi nhận mức giảm mạnh nhất trong một tháng kể từ năm 2021, đồng thời chạm đáy 8 tháng. Hàng loạt các thông báo chính sách dồn dập dường như đã khiến người tiêu dùng bối rối, với khảo sát lưu ý rằng "những bình luận về chính quyền hiện tại và chính sách của họ chiếm ưu thế trong các câu trả lời." Đặc biệt, những bàn luận về chính sách thuế quan dường như đang khiến người tiêu dùng lo lắng khi lạm phát vẫn ở mức cao. Giống như khảo sát Tâm lý Người tiêu dùng được công bố tuần trước, kỳ vọng lạm phát 1 năm tới đã tăng vọt lên mức cao nhất trong hơn một năm (xem biểu đồ).

Mặc dù người tiêu dùng vẫn còn nhiều băn khoăn về lạm phát trong tương lai, nhưng dữ liệu mới nhất từ chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) cho thấy áp lực lạm phát đang tiếp tục hạ nhiệt. Cả PCE toàn phần và lõi đều tăng trong tháng 1, nhưng lại giảm so với cùng kỳ (svck). Chỉ số PCE lõi hạ nhiệt còn 2.6% svck, bằng mức đáy nhiều năm được ghi nhận vào tháng 06/2024. Tuy nhiên, chúng tôi dự báo thước đo này sẽ không cải thiện nhiều, hoặc thậm chí không thay đổi trong những tháng tới. Các dấu hiệu đảo chiều trong xu hướng giảm của giá hàng hóa đã xuất hiện, ngay cả trước khi Mỹ công bố mức thuế bổ sung lên hàng hóa Trung Quốc. Điều này sẽ bù đắp cho đà giảm của lạm phát dịch vụ. Xét trên cơ sở hàng năm, chỉ số hàng hóa lõi (loại trừ thực phẩm và năng lượng) thuộc PCE đã tăng lần đầu tiên kể từ cuối năm 2023 trong tháng 1, trong khi lạm phát dịch vụ nhà ở và phi nhà ở ghi nhận mức tăng thấp nhất trong hơn ba năm.

Lạm phát PCE hàng tháng (%). Nguồn: Bộ Thương mại Mỹ và Wells Fargo Economics

Kỳ vọng lạm phát 1 năm tới của người tiêu dùng (%). Nguồn: Đại học Michigan, Conference Board và Wells Fargo Economics

Nỗi lo về lạm phát vẫn còn đó, cùng với những thách thức của thị trường nhà ở. Dữ liệu tuần này cho thấy thêm bằng chứng về sự chững lại của thị trường nhà ở trong giai đoạn đầu năm 2025. Doanh số bán nhà mới giảm 10.5% trong tháng 1, thấp hơn 1.1% svck. Lãi suất thế chấp cao có thể là nguyên nhân chính gây ra sự suy yếu này. Mặc dù Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã nới lỏng chính sách tiền tệ, lãi suất thế chấp lại gần như không đổi, dao động quanh mức 7% trong tháng 1. Đồng thời, giá nhà tiếp tục leo thang, khiến khả năng chi trả của người mua ngày càng eo hẹp. Song, trong bối cảnh đó, lượng nhà tồn kho vẫn ở mức cao, với tổng số nhà chưa bán được đạt 495,000 căn vào tháng 1, con số kỷ lục kể từ năm 2008. Tỷ lệ tồn kho/doanh số cao cho thấy các nhà xây dựng có thể sẽ thận trọng hơn trong năm nay, và thực tế, giấy phép xây dựng đã giảm 0.6% so với tháng trước ngay từ đầu năm. Tóm lại, những áp lực đã đè nặng lên thị trường nhà ở trong nhiều năm qua vẫn chưa hề thuyên giảm.

Lịch kinh tế Mỹ tuần tới có gì đáng chú ý?

Nguồn: Bloomberg Finance L.P. và Wells Fargo Economics, tính đến ngày 28/02/2025

Chỉ số PMI ngành Sản xuất & Dịch vụ • Thứ Hai & Thứ Tư

Các khảo sát Nhà Quản trị Mua hàng (PMI) đã cho thấy những tín hiệu trái chiều trong vài năm qua. PMI Dịch vụ dao động trong vùng mở rộng kể từ giữa năm 2024, trong khi PMI Sản xuất chỉ vừa ghi nhận lần đầu tiên vượt qua ngưỡng 50 kể từ năm 2022 vào tháng 1. Sự khác biệt này phản ánh áp lực đang diễn ra lên các lĩnh vực nhạy cảm với lãi suất và nhu cầu toàn cầu trì trệ, vốn ảnh hưởng đến ngành sản xuất trong nước nhiều hơn so với ngành dịch vụ.

Tác động của việc tăng thuế quan lên các ngành dịch vụ và sản xuất sẽ rất đa dạng. Áp lực chi phí đầu vào có thể làm giảm tỷ suất lợi nhuận, nhưng đồng thời cũng khuyến khích sản xuất trong nước. Các thành phần giá đầu vào của cả hai chỉ số PMI đều đã nằm trong vùng mở rộng, cho thấy áp lực lạm phát sau đại dịch vẫn chưa hoàn toàn được kiểm soát và làm phức tạp thêm bài toán của Fed khi phải đối mặt với những cú sốc liên quan đến thuế quan. Chúng tôi ước tính PMI Dịch vụ sẽ tăng nhẹ lên 53.2, trong khi PMI Sản xuất sẽ giảm nhẹ xuống 50.4 trong tháng 2.

PMI Sản xuất và Dịch vụ. Nguồn: Viện Quản lý Cung ứng và Wells Fargo Economics

Cán cân thương mại • Thứ Năm

Dòng chảy thương mại quốc tế ngày càng được chú trọng trong bối cảnh các cuộc thảo luận về thuế quan đang diễn ra sôi nổi. Thâm hụt thương mại của Mỹ đã tăng mạnh trong tháng 12 lên -98.4 tỷ USD, do nhập khẩu tăng vọt và xuất khẩu sụt giảm. Tính chung 12 tháng, thâm hụt thương mại năm 2024 lớn hơn 17% so với năm 2023.

Dữ liệu sơ bộ về hoạt động xuất nhập khẩu cho thấy thâm hụt thương mại có thể còn mở rộng hơn nữa vào đầu năm 2025. Xuất khẩu hàng hóa tăng 2% so với tháng trước, nhưng con số này khá mờ nhạt so với mức tăng 12% của nhập khẩu. Nhập khẩu nguyên vật liệu công nghiệp tăng vọt 33%, trong khi hàng tiêu dùng tăng 8%. Điều này có thể liên quan đến việc các công ty trong nước đẩy mạnh đơn đặt hàng để tránh bị ảnh hưởng bởi việc tăng thuế quan sắp tới. Chúng tôi dự báo cán cân thương mại của Mỹ sẽ ở mức -129.4 tỷ USD trong tháng 1. Nếu điều này xảy ra, đây sẽ là mức thâm hụt lớn nhất kể từ năm 1992. Mặc dù mức tăng mạnh này có thể chỉ là tạm thời, nhưng chính sách thuế quan sẽ tiếp tục gây xáo trộn dòng chảy thương mại trong suốt cả năm.

Cán cân thương mại hàng hóa và dịch vụ (tỷ USD). Nguồn: Bộ Thương mại Mỹ và Wells Fargo Economics

Báo cáo việc làm NFP • Thứ Sáu

Số lượng việc làm phi nông nghiệp tăng 143,000 trong tháng 1, thấp hơn dự kiến, do ảnh hưởng của các cơn bão mùa đông khắc nghiệt và cháy rừng tại Los Angeles. Mặc dù kết quả này khá yếu, nhưng việc điều chỉnh tăng dữ liệu của những tháng trước đó cho thấy hoạt động tuyển dụng đã phục hồi rõ rệt hơn sau giai đoạn biến động vào mùa hè năm ngoái, với mức tăng trưởng việc làm trung bình 3 tháng đạt 237,000.

Chúng tôi cho rằng tốc độ tăng trưởng việc làm gần đây đã phản ánh quá mức cung và cầu lao động thực tế. Tỷ lệ các doanh nghiệp nhỏ có kế hoạch tuyển dụng đã giảm trong tháng 1, theo khảo sát của các chi nhánh Fed. Các khảo sát cũng cho thấy việc làm trong lĩnh vực dịch vụ gần như không thay đổi trong tháng 2, và số lượng việc làm đăng tuyển vẫn ở gần mức thấp nhất trong nhiều năm. Chưa kể, niềm tin vào thị trường lao động gần đây cũng trở nên bi quan hơn, thể hiện qua chênh lệch giữa số người cho rằng việc làm dồi dào và số người cho rằng việc làm khó kiếm giảm xuống mức thấp nhất trong bốn tháng vào tháng 2. Nhìn chung, những dữ liệu này cho thấy xu hướng tuyển dụng đang chậm lại.

Chúng tôi ước tính số lượng việc làm phi nông nghiệp tăng khoảng 170,000 trong tháng 2. Số lượng việc làm trong chính phủ liên bang dự kiến sẽ giảm 5,000-10,000 do chính sách tinh giản biên chế. Sự giảm tốc của tăng trưởng việc làm có thể dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp gia tăng. Chúng tôi dự kiến tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng 0.1 điểm phần trăm lên 4.1%. Điều kiện thị trường lao động nới lỏng hơn sẽ giúp kiềm chế tốc độ tăng trưởng tiền lương, vốn đã bất ngờ tăng nóng trong tháng 1. Ngoài ra, chúng tôi dự báo thu nhập trung bình theo giờ sẽ tăng 0.3% trong tháng 2, thấp hơn một chút so với mức tăng 0.5% của tháng trước.

Song, ở những tháng tiếp theo, chúng tôi cho rằng tốc độ mở rộng nguồn cung lao động chậm lại sẽ hạn chế đà tăng của tỷ lệ thất nghiệp trong năm nay. Dòng người nhập cư giảm và xu hướng già hóa dân số sẽ làm thu hẹp nguồn lao động sẵn có. Ngay cả khi tăng trưởng việc làm chậm lại, tốc độ mở rộng lực lượng lao động chậm hơn sẽ bù đắp cho sự suy giảm này và giữ tỷ lệ thất nghiệp ở gần mức 4%. Sự khan hiếm lao động sẽ tiếp tục hạn chế đà giảm của tốc độ tăng trưởng lương trong năm nay.

Biến động việc làm phi nông nghiệp (nghìn người). Nguồn: Bộ Lao động Mỹ và Wells Fargo Economics

Bàn luận về Fed và lãi suất

Fed đã liên tục phát đi các thông điệp trong tuần này, với giọng điệu nhìn chung nghiêng về cánh diều hâu, khi nhiều quan chức bày tỏ mong muốn giữ nguyên mức lãi suất hiện tại do lạm phát chững lại và bất ổn gia tăng. Austan Goolsbee – Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago và là thành viên có quyền biểu quyết trong FOMC, cho rằng cách tiếp cận thận trọng, “kiên nhẫn quan sát" là phù hợp cho đến khi có thêm thông tin rõ ràng về thuế quan, nhập cư, cắt giảm chi tiêu liên bang và các chính sách kinh tế khác. Mặc dù không hoàn toàn loại trừ khả năng tiếp tục cắt giảm lãi suất, ông Goolsbee muốn thấy sự bất ổn giảm bớt trước khi bỏ phiếu cho bất kỳ động thái điều chỉnh chính sách nào. Jeffrey Schmid – Chủ tịch Fed chi nhánh Kansas City và là một thành viên diều hâu của FOMC, cũng đề cập đến khả năng về việc thiếu rõ ràng trong chính sách có thể khiến lạm phát neo cao và ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Schmid nhấn mạnh rằng, trong những tuần vừa qua, ông đặc biệt "thận trọng hơn về xu hướng giảm của lạm phát", đồng thời lưu ý đến sự gia tăng gần đây từ phía kỳ vọng lạm phát giá tiêu dùng.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Fed chi nhánh Richmond – Tom Barkin, dường như đồng thuận với các đồng nghiệp tại FOMC: "Thật khó để thực hiện những thay đổi đáng kể đối với chính sách tiền tệ trong bối cảnh bất ổn như vậy. Do đó, tôi ủng hộ việc quan sát xem tình hình bất ổn này diễn biến như thế nào và nền kinh tế sẽ phản ứng ra sao." Tương tự, Chủ tịch Fed chi nhánh Philadelphia – Patrick Harker, cho biết những thay đổi chính sách tại Washington và trên toàn thế giới đang làm gia tăng bất ổn đối với lạm phát, và "ngay lúc này, rất khó để dự báo. Có quá nhiều bất ổn." Chủ tịch Fed chi nhánh Cleveland – Beth Hammack, nhận định rằng kỳ vọng lạm phát dường như vẫn trong tầm kiểm soát, nhưng việc tạm dừng hạ lãi suất trong một thời gian dài có thể là một biện pháp thận trọng cần thiết. Bà cho biết: "Tôi tin rằng chính sách tiền tệ hiện tại đang ở một vị thế tốt, cho phép Fed có thêm thời gian để đánh giá tình hình sắp tới. Điều này có nghĩa là lãi suất quỹ liên bang có thể sẽ được giữ nguyên trong một thời gian."

Phát biểu tại một hội nghị hôm thứ Tư, Chủ tịch Fed chi nhánh Atlanta – Raphael Bostic, cho biết: "Có thể nói rằng chúng ta đang đạt được mục tiêu việc làm, và giờ là lúc tập trung vào việc kiềm chế lạm phát để đạt được mục tiêu ổn định giá cả," do đó "việc giữ nguyên lập trường hiện tại là cần thiết." Bostic cũng đề cập rằng hiện có nhiều bất ổn hơn xoay quanh kịch bản cơ sở của ông về việc cắt giảm lãi suất thêm hai lần trong năm nay.

Mặt khác, một số quan chức Fed khác đưa ra những bình luận ít tập trung vào lập trường chính sách tiền tệ hiện tại hơn. Chủ tịch Fed chi nhánh Dallas – Lorie Logan, kêu gọi việc bổ sung thêm tài sản ngắn hạn để giúp cân bằng bảng cân đối kế toán khi chương trình mua tài sản được tiếp tục. Những ngày cuối cùng giữ chức Phó Chủ tịch Giám sát – Michael Barr tuyên bố rằng chính sách tiền tệ và sự ổn định tài chính có mối liên hệ mật thiết với nhau, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng về sự độc lập của Fed và việc thiết lập các quy định chặt chẽ. Chủ tịch Michelle Bowman kêu gọi một khuôn khổ pháp lý phù hợp hơn cho các ngân hàng cộng đồng dựa trên quy mô và phạm vi hoạt động của họ.

Tóm lại, các tuyên bố của Fed trong tuần này đã củng cố thêm quan điểm của chúng tôi rằng FOMC sẽ tiếp tục giữ nguyên lãi suất trong một vài cuộc họp tới do rủi ro lạm phát nóng lên trong bối cảnh bất ổn về chính sách kinh tế ngày càng gia tăng. Mặc dù vậy, chúng tôi tin rằng Fed vẫn sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất, nhưng có thể phải đến nửa cuối năm 2025.

Dự báo lãi suất quỹ liên bang (%). Nguồn: Hội đồng Dự trữ Liên bang và Wells Fargo Economics