Đúng vậy, chứng khoán sắp sụp đổ
Linh Đặng
Investment Analyst
Nhà đầu tư cá nhân và chuyên nghiệp đều đang lạc quan quá mức. Trong khi đó, đại dịch sẽ tác động tiêu cực đến nền kinh tế các nước Phương Tây vào đầu năm 2021. Ngoài ra, chứng khoán Mỹ rất có thể sẽ sớm đối mặt với những hệ lụy tiêu cực
Nhìn lại quá khứ
Năm 2020 sắp qua đi, và được ghi nhận là một năm lịch sử của thế giới. Hãy tưởng tượng rằng, tại thời điểm một năm trước, có ai đó nói với bạn rằng đại dịch đang tấn công toàn thế giới và sẽ kéo theo sự suy giảm trầm trọng nhất đối với nền kinh tế kể từ cuộc Đại suy thoái (Great Depression). Tuy nhiên, thanh khoản thị trường cổ phiếu đang được giao dịch tích cực với khối lượng cao nhất tại thời điểm cuối năm nay. Vậy quan điểm của người này liệu có đúng?
Sự biến động thị trường không làm chúng tôi quá ngạc nhiên. Theo kịch bản cơ sở của chúng tôi, thị trường sẽ điều chỉnh về ngưỡng 2000-2200. Điều này được thể hiện tại biểu đồ phía dưới, đã được chúng tôi chia sẻ vào tháng 1/2020. Biểu đồ này vẫn tiếp tục phản ánh đúng đối với thị trường tại thời điểm hiện tại. Nó đã cảnh báo rằng thị trường sẽ có một đợt bán tháo và suy giảm nặng nề vào tháng 2/2020. Thậm chí bùng nổ dịch Covid-19 tại Trung Quốc đã làm đảo chiều xu hướng tăng giá của các cổ phiếu Mỹ. Thêm vào đó, một số nhà hoạch định chính sách trên toàn cầu đã có các chuyên đề thảo luận về dịch bệnh. Hầu như các biện pháp chống lại dịch bệnh diễn ra khá thuận lợi. Do đó, chúng tôi đã đưa ra khuyến nghị mua vào từ khoảng thời gian giữa tháng 3 đến giữa tháng 4 năm 2020.
Tuy nhiên, phân tích và đầu tư là hai việc hoàn toàn khác nhau. Các dữ liệu ghi nhận đã ráng một đòn vào những kỳ vọng của chúng ta. Bằng chứng là trong dài hạn, thị trường trong sẽ rất khó tăng giá vào khoảng thời gian giữa năm. Tuy nhiên, thật sai lầm khi liên tục cố gắng làm mờ sự hồi phục của thị trường dựa trên lý do đó. Bởi cuối cùng, thị trường chứng khoán khả năng cao sẽ tiếp tục tăng vào thời điểm cuối năm.
Kỳ nghỉ lễ
Chúng ta sắp bước sang năm 2021 và thị trường chứng khoán dường như đã vượt qua cuộc suy thoái kinh tế nặng nề do đại dịch toàn cầu gây ra. Gần đây đã có một số người được tiêm vắc xin phòng bệnh. Vậy điều này liệu có thể không diễn ra như kỳ vọng? Có thể sẽ không nhiều vào tháng 1 nhưng sẽ nhiều hơn vào khoảng thời gian sau đó. Hầu hết cư dân đang trong tình trạng giãn cách xã hội. Họ chủ quan hơn vì nghĩ rằng khả năng cao sẽ sớm có vắc xin. Hơn nữa, kỳ nghỉ lễ đang ở ngay trước mắt. Đây là dịp lễ lớn nhất đối với những người theo Kitô giáo, bên cạnh Lễ Phục sinh. Các hoạt động du lịch thường sẽ được đẩy mạnh trong những tuần tiếp theo đó. Tuy nhiên kỳ nghỉ lễ năm nay thì lại hoàn toàn khác, do giãn cách xã hội nên thay vào đó chúng ta sẽ dành thời cho bạn bè và gia đình nhiều hơn. Vì vậy khả năng trong ngắn hạn việc lây bệnh sẽ gia tăng nhiều hơn.
Công tác đối phó với Covid-19 không hiệu quả
Trong khi đó, đại dịch đã lây lan mạnh Mỹ và châu Âu. Tỷ lệ nhiễm bệnh và tử vong đã tăng vọt trong những tuần qua. Theo đó, một số bệnh viện đã chạm ngưỡng giới hạn công suất ICU. Tuy nhiên, các công tác đối phó với Covid-19 của các nước phương Tây dường như không hiệu quả. Họ không áp dụng các chính sách của các quốc gia đã thành công trong việc phòng ngừa dịch bệnh. Singapore, Hàn Quốc và Đài Loan đã thành công khi tập trung theo dõi và truy tìm các nguồn lây bệnh. Mặc dù có tương đối nhiều thời gian trong mùa hè nhưng không có bất cứ quốc gia phương Tây nào nâng cao công suất hệ thống chữa trị.
Do đó, chúng ta đang bước vào cuộc chạy đua trong suốt mùa Đông. Miễn dịch cộng đồng trong nhóm nguy cơ cao khó có thể xảy ra trong vòng 6-8 tuần tới. Vì vậy, hệ thống chăm sóc sức khỏe quá tải hoặc nhiều đợt giãn cách xã hội mới có thể xuất hiện trong ngắn hạn tại các nền kinh tế phương Tây.
Tất cả mọi người đều bullish
Các đợt giãn cách xã hội mới là tất yếu. Do đó, các tác động kinh tế xấu có thể xảy ra trong quý đầu tiên của năm 2021. Hơn nữa, tác động chính sách tiền tệ và tài khóa đã không ảnh hưởng đến khu vực tư nhân. Các chỉ số ban đầu, chẳng hạn như nhu cầu vốn vay, đang giảm. Tuy nhiên, cổ phiếu Mỹ được định giá trong kịch bản lý tưởng và những người tham gia thị trường cực kỳ lạc quan. Các chỉ số tâm lý đều ghi nhận cực kỳ lạc quan, tỷ lệ tiền mặt thấp và equity exposure cao. Tâm lý phổ biến là nếu đại dịch và cuộc suy thoái nghiêm trọng nhất từ cuộc Đại suy thoái không hạ gục được thị trường chứng khoán thì không gì có thể hạ gục được. Tuy nhiên, bằng chứng thực tế cho thấy rằng các kỳ vọng cực đoan của số đông thường không chính xác. Hơn nữa, thống kê chu kỳ lịch sử cho thấy điều ngược lại. 170 năm qua chưa bao giờ ghi nhận một đợt điều chỉnh ngắn như vậy của thị trường chứng khoán trong 1 kỳ suy thoái. Chưa bao giờ có một sự phục hồi nhanh chóng như vậy. Thay vào đó, các lực suy thoái rất có thể còn tồn tại. Kết hợp với một bức tranh tâm lý sôi nổi và sự leo thang của Covid-19 cho thấy có thể sẽ có một đợt điều chỉnh mạnh vào đầu năm 2021.
Phân tích kỹ thuật
Phân tích sóng Elliott phù hợp với kịch bản một đợt bán tháo mạnh vào đầu năm 2021. Cấu trúc sóng của S&P 500 chỉ ra giai đoạn điều chỉnh và đi ngang. Sóng tăng trong năm 2020 gồm ba sóng và có thể là dấu hiệu của đợt tăng giá cuối cùng trong mô hình. Chu kỳ tăng này có thể chưa kết thúc và có thể vượt trên mốc 3888 vào đầu tháng 1. Sau đó, xu hướng này kết thúc với một đợt bán tháo mạnh và chạm mức thấp nhất như hồi tháng 3/2020. Lịch sử đã chứng kiến vào năm 2020 có lẽ sẽ không thay đổi từ góc độ chính sách. Các nhà hoạch định chính sách sẽ giữ lập trường cứu trợ nền kinh tế và thị trường. Đó chính xác là những gì họ tin là đã hiệu quả trong 12 năm qua ở châu Âu và Mỹ.
Kết luận
Điểm mấu chốt là cuộc suy thoái có lẽ vẫn chưa kết thúc. Thị trường cổ phiếu xa rời nền kinh tế trong cuộc đua thanh khoản. Tuy nhiên, tín hiệu tích cực có thể sẽ giúp S&P 500 cao hơn một chút trong vài tuần tới. Tuy nhiên, các chỉ báo cơ bản, chỉ báo hành vi và kỹ thuật báo hiệu một xu hướng tương tự như đầu năm 2020. Sự bất đối xứng rủi ro – lợi nhuận ngày một rõ và báo hiệu rằng những xu hướng tăng có thể sẽ giảm vào đầu năm 2021. Do đó, bán quanh ngưỡng 3900 có lẽ là chiến lược phù hợp.