Kể từ ngày Tổng thống Mỹ Donald Trump nhậm chức, hàng loạt thông báo chính sách đã được ban hành, bao gồm một loạt các tuyên bố về thuế quan. Bất ổn chính sách gia tăng, cùng với sự suy giảm của niềm tin kinh doanh và tiêu dùng gần đây, đã làm dấy lên lo ngại trong giới đầu tư về nguy cơ suy thoái kinh tế. Vậy chiến lược đầu tư nào là phù hợp giữa cơn bão thương mại này? Các nhà đầu tư nên đảm bảo rằng họ sở hữu: một danh mục đầu tư đa dạng có khả năng chống đỡ trước nhiều loại rủi ro, ưu tiên các tài sản rủi ro chất lượng, đồng thời, đặc biệt chú trọng vào việc định giá và quản lý một cách chủ động.

Diễn biến thuế quan gần đây

Hiện tại, mức thuế 25% đang được áp dụng cho hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada (10% đối với năng lượng của Canada) và mức tăng thuế tích lũy 20% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Những thông báo gần đây về thuế quan đã đẩy mức thuế suất trung bình thực tế áp dụng lên hàng nhập khẩu vào Mỹ tăng thêm 7 điểm phần trăm, lên 10.1%, mức cao nhất kể từ năm 1946.

Canada, Trung Quốc và Mexico đã phát đi tín hiệu trả đũa bằng cả thuế quan lẫn các biện pháp phi thuế quan, đặc biệt nhắm vào các lĩnh vực nông nghiệp và năng lượng. Những lo ngại về việc siết chặt hơn nữa hoạt động xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc cũng đang gia tăng. Cùng với xu hướng thoái trào thương mại đang diễn ra, nhóm cổ phiếu công nghệ hàng đầu (“Mag 7”) đã giảm tổng cộng 13% so với đỉnh điểm vào tháng 12.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

• Vẫn còn nhiều câu hỏi thực tế cần được giải đáp, chủ yếu xoay quanh: thời hạn áp dụng của các mức thuế này; việc triển khai thực tế tại các cửa khẩu; những mức thuế bổ sung có thể được công bố; bất kỳ trường hợp miễn trừ nào đối với các mức thuế đã đưa ra và những biện pháp trả đũa bổ sung từ các đối tác thương mại.
• Về ngắn hạn, tác động kinh tế của thuế quan thường dẫn đến lạm phát đình trệ: kìm hãm tăng trưởng và đẩy giá cả leo thang. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng đến tăng trưởng và lạm phát còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố: các phản ứng chính sách khác; khả năng thay thế hàng nhập khẩu; mức độ hấp thụ chi phí dọc theo chuỗi giá trị; biến động tỷ giá hối đoái; bất ổn chính sách tác động đến hoạt động kinh tế và hiệu ứng domino từ sự suy giảm tăng trưởng toàn cầu.
• Mặc dù tăng trưởng có dấu hiệu hạ nhiệt nhưng chưa đến mức đóng băng: tăng trưởng nhu cầu cơ bản dao động quanh mức 1.5-2.0%, khi chi tiêu tiêu dùng giảm tốc sau một Q4 sôi động. Mức độ hạ nhiệt tiếp theo sẽ phụ thuộc vào tác động lên thị trường lao động, biên lợi nhuận và chi tiêu vốn. Tuy nhiên, vẫn có những điểm sáng đến từ khả năng phục hồi của nền kinh tế và thu nhập, với mức tăng trưởng cơ bản 3.1% của tổng cầu nội địa thực tế (đã điều chỉnh theo lạm phát) và tăng trưởng thu nhập 18% trong Q4.

Chiến lược đầu tư tối ưu giữa cơn bão thương mại là gì?

• Những đợt điều chỉnh là một phần không thể tránh khỏi, chứ không phải là một lỗ hổng, của việc đầu tư vào tài sản rủi ro: Nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn của Mỹ đã giảm 6% so với mức đỉnh, một hiện tượng xảy ra trung bình bốn lần mỗi năm. Khi mà các nhà đầu tư vẫn đang loay hoay trong “màn sương” chính sách, thì cuộc giằng co giữa những lo ngại về tăng trưởng, lạm phát và vấn đề tài khóa được dự báo sẽ còn tiếp diễn.
• Nhắc lại rằng cần đa dạng hóa danh mục đầu tư để phòng thủ:
  • Core bond (trái phiếu cốt lõi) đã chứng minh giá trị của mình trong bối cảnh lo ngại về cú sốc tăng trưởng, với chỉ số trái phiếu tổng hợp của Mỹ tăng 2.4% kể từ cuối tháng 1.
  • Cần có các công cụ đa dạng hóa khác khi lạm phát và những vấn đề tài khóa nóng lên trở lại, với tài sản thực, vàng, quỹ đầu cơ và các chiến lược phòng ngừa rủi ro là những lựa chọn hàng đầu.
• Để đạt được hiệu quả đầu tư trong bối cảnh này, định giá và chất lượng là chìa khóa then chốt: Mở rộng tăng trưởng thu nhập, kỳ vọng cao và dòng tiền tập trung vào một số cổ phiếu nhất định đã dẫn đến sự phân hóa rõ rệt về hiệu suất đầu trên thị trường chứng khoán Mỹ cũng như toàn cầu (tính đến thời điểm hiện tại, trong khi nhóm “Mag 7” giảm 9.0%, thì nhóm 493 cổ phiếu còn lại của S&P 500 lại tăng 1.3%). Mặc dù kỳ vọng về thu nhập của các công ty vốn hóa nhỏ của Mỹ vẫn cao, nhưng việc tập trung vào chất lượng là cần thiết khi tăng trưởng đang hạ nhiệt, cho thấy nên ưu tiên cổ phiếu vốn hóa lớn/vừa và những yếu tố nền tảng.
• Quản lý chủ động để phân định thắng bại: Tác động của chính sách hiếm khi đồng đều trên toàn bộ thị trường. Với các mức thuế quan gần đây của Mỹ và những biện pháp trả đũa, một số ngành công nghiệp đang nằm trong tâm bão: ô tô và phụ tùng, bán lẻ, thực phẩm và xây dựng, nhưng không phải công ty nào cũng có đủ sức chống chọi với cơn bão này.

Mức độ phơi nhiễm với thuế quan khác nhau tùy theo đối tác thương mại và sản phẩm.

Cán cân thương mại của Mỹ theo đối tác thương mại và sản phẩm, tính bằng tỷ USD, phân loại SITC-1, xếp hạng theo mức độ thâm hụt, cả năm 2023. Nguồn: UN COMTRADE, J.P. Morgan Asset Management. Nhóm thực phẩm & đồ uống bao gồm: thực phẩm, động vật sống, đồ uống, thuốc lá, dầu động vật và thực vật, chất béo và sáp. Hàng hóa bao gồm nhiên liệu khoáng sản và vật liệu liên quan, nguyên liệu thô và hàng hóa và các giao dịch hàng hóa. Dữ liệu tính đến ngày 04/03/2025.