Sự thống trị của các "ông lớn" công nghệ trong lĩnh vực dịch vụ kỹ thuật số đã cho phép họ mở rộng quy mô và phát triển với tốc độ chưa từng có, nhưng đồng thời cũng làm dấy lên những lo ngại về quyền lực ngày càng bành trướng của họ. Khi thế giới ngày càng phụ thuộc vào một nhóm nhỏ những tập đoàn công nghệ khổng lồ này và công nghệ AI phát triển nhanh chóng mặt, các chính phủ trên toàn cầu đang đẩy mạnh những nỗ lực quản lý.

Với vị thế vững chắc này, những "ông lớn" công nghệ nắm giữ ảnh hưởng đáng kể trong việc thiết lập các tiêu chuẩn ngành, định hình hành vi tiêu dùng và gây tác động đến dư luận xã hội.

Để ứng phó, nhiều đề xuất đã được đưa ra, bao gồm các biện pháp chống độc quyền, luật bảo vệ dữ liệu chặt chẽ hơn và những yêu cầu minh bạch cao hơn. Vụ kiện chống độc quyền gần đây của Bộ Tư pháp Mỹ nhắm vào Google đánh dấu một bước đi lịch sử chống lại độc quyền công nghệ. Sau phán quyết mang tính bước ngoặt của tòa án kết luận công ty này độc quyền thị trường tìm kiếm, vụ kiện có thể buộc Google phải thoái vốn một phần hoạt động kinh doanh. Các cơ quan quản lý cũng đã xem xét kỹ lưỡng những công ty như Apple và Nvidia, trong khi nhiều chính phủ nước ngoài đang nhắm vào sự thống trị của Mỹ trên thị trường kỹ thuật số.

Chính quyền Trump 2.0 sắp tới sẽ đóng một vai trò then chốt trong việc định hình luật lệ quản lý công nghệ. Mặc dù vẫn còn nhiều bất định, nhưng những dấu hiệu ban đầu cho thấy:

• Ưu tiên đổi mới AI hơn là quản lý: Cách tiếp cận của ông Trump có thể sẽ chịu ảnh hưởng bởi những nhân vật như Elon Musk, người nhấn mạnh sự cần thiết của một môi trường tự do hơn cho sự phát triển AI, giúp Mỹ duy trì lợi thế cạnh tranh. Điều này có thể bao gồm việc bãi bỏ sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Biden về AI để hướng tới một cách tiếp cận ít can thiệp hơn đối với việc quản lý.
• Hướng tập trung của việc chống độc quyền đang chuyển dịch: Việc giám sát sự thống trị thị trường của các "ông lớn" công nghệ sẽ tiếp tục, nhưng trọng tâm có thể chuyển sang các vấn đề như tự do ngôn luận và năng lực cạnh tranh hơn là việc chia tách hoàn toàn các công ty công nghệ. Ủy viên FTC Lina Khan có thể sẽ bị thay thế bởi một người có quan điểm theo hướng ít can thiệp hơn, qua đó hạn chế phần nào các hành động chống lại những tập đoàn công nghệ lớn.
• Độc lập bán dẫn khỏi Trung Quốc: Ông Trump có thể mở rộng các hạn chế xuất khẩu bán dẫn được áp dụng dưới thời chính quyền Biden và tăng cường những ưu đãi cho sản xuất chip trong nước.
• Nới lỏng các rào cản đối với tiền điện tử: Một lập trường thân thiện hơn với blockchain và tiền kỹ thuật số có thể làm giảm các hoạt động thực thi của SEC và định hình lại khuôn khổ pháp lý cho tài sản kỹ thuật số. Những nỗ lực này có thể thu hút đầu tư và thúc đẩy tiến bộ, khuyến khích ứng dụng blockchain trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Đối với các nhà đầu tư, thông điệp rất rõ ràng: Bối cảnh pháp lý cho các "ông lớn" công nghệ sẽ thay đổi, nhưng những thách thức tiềm tàng từ việc thực thi chống độc quyền và quy định AI có thể sẽ ít nghiêm trọng hơn dưới thời ông Trump. Việc tập trung vào độc lập bán dẫn, tiến bộ công nghệ và chủ nghĩa ngoại lệ của Mỹ (chính sách “Nước Mỹ trên hết” của Trump – theo Giáo sư Jeffrey D. Sachs – chính là một biến thể mới của học thuyết ngoại lệ truyền thống) có thể tạo ra những người chiến thắng và kẻ thua cuộc mới, nhưng các thay đổi này sẽ rất nhạy cảm với các diễn biến và việc thực thi chính sách. Khi công nghệ tiếp tục phát triển, các nhà đầu tư nên thận trọng để tận dụng các xu hướng mới nổi, đồng thời giảm thiểu rủi ro tập trung vào những công ty đang bị giám sát chặt chẽ nhất.

Sự thống trị của các công ty công nghệ Mỹ trên thị trường kỹ thuật số sẽ tiếp tục chịu sự giám sát

Phần trăm (%) thị phần của các ông lớn công nghệ theo từng thị trường (Nguồn: Statcounter Global Stats, Statista, J.P. Morgan Asset Management. Dữ liệu được lấy từ Statcounter, cập nhật đến tháng 10/2024, ngoại trừ thương mại điện tử, cập nhật đến năm 2023 từ Statista. Lưu ý rằng thị phần mạng xã hội của Facebook bao gồm cả Instagram.)