JPMorgan Research: Chênh lệch lạm phát các nhóm ngành có sự thu hẹp, nhưng còn nhiều điều phải làm
Như Quỳnh
Junior Analyst
Nhận định của JPMorgan New York và London.
- CPI toàn phần và lõi đều tăng 0.2% so với tháng trước trong tháng 11. Lạm phát lõi theo năm duy trì ở mức 3.1% trong tháng thứ năm liên tiếp, trong khi lạm phát toàn phần tăng nhẹ tháng thứ hai liên tiếp, đạt 3%. Tỷ lệ lạm phát lõi hàng năm trong ba tháng cũng giữ gần mức 3%, trong khi sự phục hồi của giá lương thực và năng lượng đã đẩy tỷ lệ CPI toàn phần lên 2.8% hàng năm. So với tổng thể lạm phát toàn cầu vẫn dai dẳng, hiệu suất lạm phát đang trở nên đa dạng hơn giữa các quốc gia. Sự chuyển dịch theo ngành (lạm phát hàng hóa tăng và lạm phát dịch vụ giảm) cũng đang diễn ra, dù các số liệu gần đây có thể phóng đại mức độ thu hẹp khoảng cách này. JPMorgan dự báo lạm phát lõi toàn cầu sẽ giảm xuống mức 2.8% trên cơ sở 4q/4q vào năm tới, nhưng những thay đổi chính sách thương mại và nhập cư cực đoan hơn của Mỹ có thể tạo ra rủi ro tăng và làm gia tăng sự biến động đã thấy ở các quốc gia.
- Tháng vừa qua đã chứng kiến sự thu hẹp thêm khoảng cách giữa lạm phát hàng hóa và dịch vụ cốt lõi, do cả sự giảm tốc của lạm phát dịch vụ và sự phục hồi của lạm phát hàng hóa. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi về tính bền vững của cả hai xu hướng này. Lạm phát dịch vụ toàn cầu (không tính Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ) giảm xuống 3.3%ar trong ba tháng tính đến tháng 11, trong khi lạm phát hàng hóa lõi phục hồi lên 1.4%. Mặc dù xu hướng giảm của lạm phát dịch vụ dường như đã tiếp tục sau khi bị gián đoạn trong nửa đầu năm 2024, mức này vẫn cao hơn so với trước đại dịch. Hơn nữa, sự giảm tốc trong vài tháng qua bị bù đắp bởi sự phục hồi của lạm phát hàng hóa lõi, đã tăng lên 1.4% hàng năm trên cơ sở 3 tháng sau khi dao động gần 0% trong phần lớn năm qua.
- Sự tăng vọt của lạm phát hàng hóa lõi có thể phóng đại xu hướng cơ bản, khi gần như hoàn toàn bị chi phối bởi giá xe hơi tại Mỹ. CPI hàng hóa lõi của Mỹ đã chuyển sang +2.1%ar từ mức -2.4% trong ba tháng tính đến tháng 8, nhưng nếu loại trừ ô tô, CPI hàng hóa lõi tại Mỹ vẫn ở mức giảm phát. Ngoài ra, lạm phát hàng hóa lõi toàn cầu (không tính Mỹ) đã giảm nhẹ từ 1.4%ar trong tháng 8 xuống 0.8%ar trong tháng 11. Nhìn chung, JPMorgan xem động thái gần đây là phù hợp với dự báo lâu nay rằng lạm phát hàng hóa lõi sẽ duy trì trong khoảng 0.5-1%ar thay vì tăng cao hơn. JPMorgan kỳ vọng các đợt tăng thuế nhập khẩu của Mỹ cao hơn nhưng có thể dựa trên cơ sở hẹp và sự suy yếu của các đồng tiền ngoài Mỹ sẽ tạo áp lực tăng nhẹ lên lạm phát hàng hóa lõi toàn cầu trong các quý giữa năm sau. Tuy nhiên, sự giảm phát giá xuất khẩu từ Trung Quốc được dự báo sẽ tiếp tục là một lực cản đối trọng và gần đây dường như đã gia tăng.
- Lạm phát giá dịch vụ toàn cầu đã giảm xuống mức 3.3% hàng năm trong ba tháng đến tháng 11 - mức thấp nhất trong ba năm qua nhưng vẫn cao hơn 1 điểm phần trăm so với mức trước đại dịch. Sự giảm tốc của tháng trước liên quan đến sự sụt giảm mạnh trong lạm phát dịch vụ ở Eurozone từ mức 3.3% xuống còn 1.4%, một phần có thể do biến động theo trọng số/mùa vụ và phóng đại xu hướng yếu hơn. Một nửa số quốc gia mà JPMorgan theo dõi vẫn có lạm phát giá dịch vụ cao hơn mức trước đại dịch (trên cơ sở %3 tháng). Các khác biệt này chủ yếu phản ánh điều kiện kinh tế vĩ mô trong nước: những quốc gia có nhu cầu trong nước yếu hơn và tỷ lệ thất nghiệp tăng đang chứng kiến lạm phát dịch vụ giảm mạnh hơn. Trong khi đó, lạm phát dịch vụ vẫn cao ở những quốc gia có sự kết hợp giữa nhu cầu nội địa mạnh, thị trường lao động thắt chặt và lạm phát tiền lương dai dẳng (ví dụ: Mỹ, các nước Trung và Đông Âu, Brazil, Colombia, Mexico và Nhật Bản).
- Nhìn vào tỷ lệ hàng năm sáu tháng ít biến động hơn, lạm phát lõi ở cả Mỹ và Anh vẫn duy trì trên mức 3% (dù PCE lõi của Mỹ có mức thấp hơn là 2.4%), trong khi lạm phát khu vực Eurozone đã trở lại mức 2%, Canada ở mức 1.7% và Thụy Điển ở mức 2.3%. Lạm phát tại các thị trường mới nổi (EM) không tính Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã ổn định trong khoảng 3.5-4%ar nhưng tiếp tục có sự khác biệt quan trọng giữa các khu vực. Khu vực châu Á có mức lạm phát thấp nhất, trong khi lạm phát tại hầu hết các quốc gia LatAm và EMEA vẫn dai dẳng trên mục tiêu của ngân hàng trung ương; các ngoại lệ chính là Nam Phi, Cộng hòa Séc và Peru, nơi lạm phát CPI lõi gần với mục tiêu.
- Sự giảm giá dầu trong quý trước đã dẫn đến pha giảm mạnh trong giá năng lượng tiêu dùng toàn cầu, nhưng lợi ích cho sức mua của người tiêu dùng đang dần phai nhạt. Sau mức giảm 2.4% trong tháng 8-9, giá năng lượng tiêu dùng tăng 1.1% trong tháng 10-11 và tỷ lệ giảm phát hàng năm hóa ba tháng giảm từ -7.6% xuống -2.5%. Giả định giá dầu Brent trung bình ở mức 74 USD/thùng trong quý I/2025 và 77 USD/thùng trong quý II/2025 theo dự báo của JPMorgan, tỷ lệ hàng năm hóa ba tháng trên CPI năng lượng sẽ chuyển sang mức dương, cũng được thúc đẩy bởi giá khí đốt tự nhiên và điện tăng. Sự gia tăng CPI năng lượng trong tháng 11 một lần nữa tập trung ở các nước phát triển (DM) với mức tăng hai con số ở Na Uy và Thụy Điển. Sự chuyển giao giá năng lượng sang lạm phát khác nhau mạnh mẽ giữa các quốc gia và chậm hơn, gián tiếp hơn ở các thị trường mới nổi do việc sử dụng rộng rãi hơn các khoản trợ cấp và kiểm soát giá của chính phủ.
- Lạm phát giá thực phẩm toàn cầu (không tính Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ) tiếp tục tăng lên mức 5.4% hàng năm trên cơ sở %3 tháng vào tháng 11 - gấp đôi mức trung bình trước đại dịch; bao gồm cả Trung Quốc, nơi giá thực phẩm giảm mạnh trong ba tháng qua, lạm phát thực phẩm ở mức khiêm tốn hơn là 2.7%ar. Các cú sốc thời tiết bất lợi tiếp tục đẩy giá thực phẩm tăng cục bộ ở một số quốc gia có trọng số lớn trong chỉ số toàn cầu (ví dụ: Ấn Độ, Brazil, Nga và Nhật Bản). Mặc dù JPMorgan nhận thấy khả năng một số áp lực này sẽ giảm do tính chất tạm thời, mức tăng 6% của chỉ số giá thực phẩm FAO trong bốn tháng qua cho thấy áp lực tăng đối với giá thực phẩm toàn cầu.
JPMorgan
