Một cuộc chiến tranh khu vực toàn diện sẽ “bùng nổ” nếu căng thẳng giữa Israel và Iran tiếp tục leo thang?

Một cuộc chiến tranh khu vực toàn diện sẽ “bùng nổ” nếu căng thẳng giữa Israel và Iran tiếp tục leo thang?

Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

14:35 04/10/2024

Một cuộc chiến tranh khu vực thực sự ở Trung Đông sẽ như thế nào? Sẽ diễn ra cụ thể như thế nào - trên không, trên biển và trên bộ? Và liệu Hoa Kỳ có chắc chắn bị lôi kéo vào cuộc xung đột không?

Trung Đông đang trên “bờ vực” nguy hiểm. Richard Haass, cựu chủ tịch Hội đồng quan hệ đối ngoại, đã nói vào thứ Tư rằng “Chúng tôi cảm thấy như đang có một "bước ngoặt" trong khu vực”. Thomas L. Friedman của tờ New York Times thì lo ngại hơn: “Đây là thời điểm “báo động đỏ".

Nhưng ngay cả trước chiến dịch của Israel chống lại Hezbollah và cuộc trả đũa bằng tên lửa đạn đạo quy mô lớn của Iran, đã có nhiều câu hỏi rằng khả năng Trung Đông sẽ rơi vào một cuộc chiến tranh khu vực là bao nhiêu. Câu trả lời ngắn gọn là không ai biết. Nhưng khả năng xảy ra một cuộc xung đột toàn diện chưa bao giờ lớn đến thế.

Trong năm kể từ các cuộc tấn công khủng bố kinh hoàng của Hamas vào Israel, Trung Đông đã ở trong một chu kỳ bạo lực và leo thang quân sự khó giải quyết giữa Israel và Iran (và các lực lượng ủy nhiệm của nước này). Động thái tiếp theo trong loạt động thái chết chóc này có thể sẽ là phản ứng mạnh mẽ của Israel đối với cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran trong tuần này - một cách “kỳ diệu” là không giết chết bất kỳ thường dân nào.

Mặc dù không có thương vong, nhiều nhà lãnh đạo cấp cao của Israel vẫn thề - theo lời của Thủ tướng Benjamin Netanyahu - sẽ khiến Iran "trả giá". Điều này có thể bao gồm các cuộc không kích tầm xa, trên khoảng 1,000 dặm không phận tranh chấp, nhằm vào các yếu tố dễ bị tổn thương nhất của chương trình hạt nhân Iran (được cố tình phân tán khắp quốc gia rộng lớn đó).

Để làm như vậy, cần phải thực hiện một loạt hành động phức tạp khi đưa bom GBU-57 lên máy bay F-15 Strike Eagle đã được cải tiến và phải tiếp nhiên liệu trên không một cách khó khăn. Người Israel sẽ phải tấn công nhiều địa điểm; 21 địa điểm đã được tiết lộ cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, bao gồm Natanz, Fordow, Arak và Parchin. Và chắc chắn có những địa điểm không được tiết lộ. Một cuộc tấn công trên không như vậy sẽ cần đến hàng chục, nếu không muốn nói là vài trăm máy bay. Một số cơ sở hạt nhân nằm sâu hơn 300 feet dưới lòng đất.

Không quân cũng sẽ cần máy bay chiến đấu chuyên dụng như F-35 và máy bay phản lực tác chiến điện tử. Sẽ không có sự cho phép bay qua các quốc gia trong khu vực, nghĩa là Lực lượng Phòng vệ Israel có thể phải đối phó với sự can thiệp của bên thứ ba từ Syria, Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq hoặc Azerbaijan. Hệ thống phòng không S-300 do Nga cung cấp cho Iran và các máy bay chiến đấu MiG-29 và F-14 thời Chiến tranh Lạnh của nước này không đáng gờm nhưng sẽ làm phức tạp hơn bất kỳ cuộc tấn công nào.

Nếu Israel tiến hành các cuộc không kích, phản ứng của Iran sẽ rất đáng kể. Hezbollah chắc chắn sẽ được lệnh phóng càng nhiều tên lửa càng tốt. Có lẽ một phần ba trong số 130,000 tên lửa trước xung đột đã bị Israel bắn hoặc phá hủy trong những tuần gần đây. Nhưng nếu chỉ một nửa số tên lửa còn lại được bắn theo từng đợt về phía Tel Aviv, Haifa, các cơ sở quân sự, cơ sở Mossad và các trung tâm chính trị ở Jerusalem, thì thiệt hại và thương vong của dân thường sẽ rất lớn - ngay cả khi xét đến hệ thống phòng không mạnh mẽ của Israel.

Ngoài ra, một cuộc tấn công của Israel vào Iran có thể khiến Hamas hành quyết những con tin còn lại mà họ bắt giữ từ cuộc tấn công ngày 7 tháng 10. Những kẻ khủng bố cũng có thể cố gắng thực hiện nhiều cuộc tấn công riêng lẻ bên trong Israel, như giết chết bảy người và làm bị thương hơn một chục thường dân Israel vào đầu tuần này tại Jaffa. Người Houthi ở Yemen cũng có thể tăng cường các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa của họ.

Nhưng mối đe dọa chính là một cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo đáp trả của Iran vào Israel mạnh mẽ hơn nhiều so với cuộc tấn công hôm thứ Ba. Một cuộc tấn công bằng phần lớn trong số 3,000 tên lửa đạn đạo trong kho vũ khí của Iran sẽ áp đảo hệ thống phòng không của Israel; các bệnh viện của quốc gia này sẽ tràn ngập những người bị thương. Mặc dù chất lượng bảo trì và nhắm mục tiêu của Iran còn đáng ngờ, nhưng số lượng có thể bù đắp cho rất nhiều lần bắn trượt và khiếm khuyết.

Đồng thời, Iran có khả năng sẽ tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái - do lực lượng dân quân Shiite Iran ở Syria hoặc miền tây Iraq chuẩn bị - vào các cơ sở hạt nhân bí mật của Israel và lực lượng không quân của IDF. Những cuộc tấn công này có khả năng kết hợp với các cuộc tấn công mạng đáng kể.

Hải quân Iran, mặc dù không phải là một thế lực hùng mạnh, có thể tấn công tàu thuyền phương Tây và trên hết là tìm cách đóng cửa Eo biển Hormuz. Điều này đòi hỏi phải sử dụng mìn, tàu cao tốc nhỏ và tàu ngầm: Iran có thiết bị đó và thường xuyên huấn luyện cho nhiệm vụ này. Sự gián đoạn trong nguồn cung dầu khí có thể tàn phá nền kinh tế toàn cầu.

Các hoạt động trên bộ đáng kể là không có khả năng xảy ra - ít nhất là ban đầu. Iran có một triệu quân nhân, khoảng hai phần ba đang trong thời gian phục vụ. Nước này có dân số trẻ gần 90 triệu người để có thể huy động thêm quân và có thể trông cậy vào một số đồng minh dân quân ở Syria và Lebanon. Họ có thể tiến hành một cuộc tấn công trên bộ vào Israel, có thể là thông qua miền nam Iraq và Syria không? Khó thực hiện, nhưng không phải là không thể.

Hoa Kỳ gần như chắc chắn sẽ bị kéo vào một cuộc chiến toàn diện giữa Israel và Iran. Người Israel sẽ muốn có sự hỗ trợ chiến đấu đáng kể: tình báo cấp cao nhất từ ​​máy bay giám sát và vệ tinh; hỗ trợ chiến tranh mạng; đạn dược tiên tiến; tiếp nhiên liệu trên không.

Các quốc gia Ả Rập sẽ cố gắng duy trì sự trung lập - mặc dù tất nhiên họ sẽ hoan nghênh sự suy yếu của các lực lượng ủy nhiệm và năng lực quân sự của Iran. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là một quân bài chiến lược, nhưng có lẽ sẽ không cho phép bất kỳ bên nào quá cảnh hoặc tiếp cận các căn cứ của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tóm lại, một cuộc chiến tranh khu vực thực sự giữa Israel và Iran có thể làm rạn nứt nền kinh tế toàn cầu, giết chết hàng chục nghìn binh lính và thường dân, gây ra hỗn loạn ngoại giao và kéo Washington vào một điều mà họ rất muốn tránh.

Israel hoàn toàn có lý khi muốn trả đũa Iran. Nhưng “hận thù” có thể làm “lu mờ” phán đoán. Thay vì tìm kiếm một cuộc chiến tranh khu vực, Israel nên tập trung vào việc tiêu diệt tận gốc Hezbollah; nỗ lực thành lập lực lượng gìn giữ hòa bình, ngừng bắn và thả con tin ở Gaza; và tiếp tục thể hiện sức mạnh có thể ngăn Iran đẩy căng thẳng leo thang thêm nữa. Trung Đông đang nằm trong “báo động đỏ”.

Bloomberg

Broker listing

Cùng chuyên mục

Xung đột với Israel đang đưa một "Iran hạt nhân" tới gần hơn
Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

Xung đột với Israel đang đưa một "Iran hạt nhân" tới gần hơn

Có nhiều lý do chính đáng để Israel không tấn công chương trình hạt nhân của Iran trong đợt trả đũa sắp tới của nước này đối với Cộng hòa Hồi giáo. Tuy nhiên, logic cho một cuộc tấn công phủ đầu chưa bao giờ hấp dẫn đến vậy, chính xác là vì lý lẽ của Tehran về việc xây dựng kho vũ khí hạt nhân cũng chưa bao giờ mạnh mẽ đến vậy. Điều này vốn không ổn định và nguy hiểm.
Thị trường lao động châu Âu chững lại, triển vọng việc làm không mấy lạc quan
Đặng Thùy Linh

Đặng Thùy Linh

Junior Analyst

Thị trường lao động châu Âu chững lại, triển vọng việc làm không mấy lạc quan

Thị trường lao động khu vực đồng Euro hiện tại đang khá mạnh mẽ dựa trên dữ liệu về tỷ lệ thất nghiệp và báo cáo việc làm mới nhất. Tuy nhiên, các chỉ số khảo sát vào quý 3 năm 2024 cho thấy tăng trưởng việc làm gần đây đã chững lại. Dữ liệu nhìn chung chỉ ra rằng có nhiều rủi ro đối với triển vọng của thị trường lao động.
Nếu Trump đắc cử tổng thống, ngân sách các nước châu Âu sẽ rơi vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”?
Trần Quốc Khải

Trần Quốc Khải

Junior Editor

Nếu Trump đắc cử tổng thống, ngân sách các nước châu Âu sẽ rơi vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”?

Bất chấp tất cả nỗ lực, việc bảo vệ châu Âu khỏi những tác động tiềm tàng từ sự trở lại của Donald Trump trên chính trường Mỹ dường như là điều không thể. Trong khi các quốc gia như Pháp và Ý đang siết chặt chính sách tài chính và gia tăng thuế nhằm khắc phục thâm hụt ngân sách, các căng thẳng về địa chính trị và chiến tranh thương mại đang ngày càng gia tăng. Nếu Trump thắng cử, loạt thuế quan mới có thể làm rung chuyển nền kinh tế châu Âu vốn phụ thuộc nhiều vào thương mại, tạo ra thách thức lớn đối với sự ổn định và tăng trưởng.
Thị trường Mỹ "nín thở", chờ đợi những bất ngờ để chấm dứt sự bế tắc (Phần 2)
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Thị trường Mỹ "nín thở", chờ đợi những bất ngờ để chấm dứt sự bế tắc (Phần 2)

Trong bối cảnh kinh tế biến động và bất ổn chính trị, tín dụng tư nhân đã nổi lên như một lựa chọn hấp dẫn cho nhà đầu tư và doanh nghiệp. Phần này sẽ khám phá sự gia tăng phổ biến của tín dụng tư nhân, những thách thức và cơ hội mà các nhà cho vay phải đối mặt, cùng cách họ điều chỉnh chiến lược để duy trì lợi nhuận trong môi trường cạnh tranh hiện nay.
Thị trường Mỹ "nín thở", chờ đợi những bất ngờ để chấm dứt sự bế tắc (Phần 1)
Nguyễn Tuấn Đạt

Nguyễn Tuấn Đạt

Junior Analyst

Thị trường Mỹ "nín thở", chờ đợi những bất ngờ để chấm dứt sự bế tắc (Phần 1)

Thị trường Mỹ đang rơi vào thế bế tắc khi cả nền kinh tế và cuộc bầu cử tổng thống đều chưa có sự đột phá rõ ràng. Với kỳ vọng cắt giảm lãi suất từ Fed và kết quả bầu cử sắp tới, giới đầu tư đang đặt nhiều kỳ vọng vào một sự đột phá để chấm dứt tình trạng này. Tuy nhiên, mọi sự vẫn chưa chắc chắn.
Kinh tế thời Biden: Kích thích quá mức hay bài học từ kỷ nguyên Trump?
Ngọc Lan

Ngọc Lan

Junior Editor

Kinh tế thời Biden: Kích thích quá mức hay bài học từ kỷ nguyên Trump?

Nhìn vào bức tranh kinh tế Hoa Kỳ gần đây, ta không khỏi ngạc nhiên trước sự tăng trưởng vượt bậc dưới thời Tổng thống Joe Biden so với người tiền nhiệm Donald Trump. Cụ thể, GDP thực tế đã bứt phá với tốc độ ấn tượng 3.1% mỗi năm kể từ quý đầu tiên Biden cầm quyền, vượt xa con số 2.1% dưới thời Trump. Đây là một sự thật không thể chối cãi, dù rằng những con số này vẫn có thể thay đổi theo thời gian, khi Cục Phân tích Kinh tế Hoa Kỳ tiếp tục điều chỉnh và cập nhật Báo cáo Thu nhập và Sản phẩm Quốc gia.
Forex Forecast - Diễn đàn dự báo tiền tệ