MUFG Research: Căng thẳng song hành - Chính trường Tokyo bất ổn, Trung Đông đứng trên bờ vực leo thang
Phạm Phương Anh
Junior Editor
Nhận định từ bộ phận Research của Ngân hàng MUFG.
JPY: Đảng LDP mất đa số ghế, làm gia tăng bất ổn chính trị
Đồng Yên đang chịu áp lực bán mạnh khi các nhà giao dịch London phản ứng trước tin liên minh do LDP dẫn đầu đã mất đa số ghế trong cuộc tổng tuyển cử hôm qua, mở ra một giai đoạn bất ổn chính trị. Đảng LDP đang vướng vào bê bối tài chính, khiến cử tri vô cùng bất bình. Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Ishiba vẫn quyết định tổ chức tổng tuyển cử ngay lập tức. Kết quả là quyết định này đã phản tác dụng và hiện ghế Thủ tướng của ông đang lung lay. LDP mất tới 70 ghế và trong Quốc hội mới sẽ có 191 ghế. Đối tác liên minh lâu năm New Komeito mất 8 ghế, còn giữ 24 ghế. Điều đó có nghĩa liên minh LDP giành được 215 ghế, thấp hơn nhiều so với 233 ghế cần thiết để nắm quyền kiểm soát Quốc hội. Phần còn lại của Quốc hội, bao gồm 7 đảng phái chính trị khác và các thành viên độc lập đang nắm giữ tổng 250 ghế. Đảng Dân chủ Lập hiến (CDP) - đảng đối lập lớn nhất đã tăng thêm 52 ghế lên tổng số 148 ghế, trong khi Nippon Ishin giữ vị trí thứ hai với 38 ghế dù bị mất 3 ghế. Đảng Dân chủ vì Nhân dân (DPP) ghi dấu ấn khi giành thêm 17 ghế nâng tổng số lên 28 ghế, còn khối nghị sĩ độc lập cũng tăng 5 ghế lên thành 15 ghế trong Quốc hội mới.
Vậy đâu là hướng đi tiếp theo cho LDP và Thủ tướng Ishiba? Trước hết, vị thế của Thủ tướng Ishiba dù mong manh nhưng sẽ phụ thuộc vào khả năng đạt được đàm phán để cầm quyền. Lãnh đạo CDP Yoshihiko Noda đã tuyên bố ông sẽ cố gắng thành lập chính phủ vì đảng của ông là đảng lớn nhất ngoài liên minh do LDP dẫn đầu, nhưng trên thực tế liên minh LDP-New Komeito vẫn giữ vị thế mạnh nhất để đạt được đàm phán vì chỉ thiếu 18 ghế để đạt đa số cần thiết.
DPP trên lý thuyết có vẻ là triển vọng tốt nhất để liên minh LDP đạt được thỏa thuận cho một chính phủ liên minh ổn định. Lãnh đạo DPP Yuichiro Tamaki phủ nhận đồn đoán về đám phán với LDP nhưng sau đó đã bổ sung rằng đảng sẽ xem xét làm việc với các bên khác để đạt được các mục tiêu chính sách của DPP. Nguồn gốc của DPP, giống như CDP, là từ sự chia tách trong đảng đối lập chính trước đây, Đảng Dân chủ Nhật Bản, với DPP được coi là bảo thủ hơn và do đó có thể phù hợp hơn với LDP. Một chính sách quan trọng của DPP là đề xuất giảm thuế thu nhập cho người dân. Điều này tương đồng với kế hoạch của Thủ tướng Ishiba nhằm giúp các gia đình đối phó với chi phí sinh hoạt tăng cao. Tuy nhiên, lập trường chính của Ishiba vốn là thắt chặt chi tiêu ngân sách, sự mâu thuẫn này đang khiến vị thế Thủ tướng của ông thêm bấp bênh.
Biến động chính trị bất ngờ này có nhiều khả năng sẽ khiến Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) duy trì chính sách tiền tệ hiện tại lâu hơn dự kiến. Tuy nhiên, việc đồng Yên tiếp tục sụt giảm và khả năng liên minh với đảng DPP (có thể dẫn đến chi tiêu nhiều hơn cho các gói kích thích kinh tế) điều này có khả năng buộc BoJ phải hành động sớm hơn dự định. Trong ngắn hạn, biến động của đồng Yên sẽ đóng vai trò quan trọng nếu USD/JPY tăng trở lại mức 160 như đầu năm, khả năng cao BoJ sẽ nâng lãi suất vào tháng 12.
USD: Các cuộc tấn công trả đũa của Israel tránh các cơ sở hạt nhân & sản xuất năng lượng
Diễn biến chính khác trong cuối tuần trước là quyết định của trả đũa Iran của Israel. Theo các báo cáo truyền thông, Israel đã thực hiện ba đợt tấn công vào Iran, nhắm vào các địa điểm - được cho là cơ sở sản xuất tên lửa mà Iran đã sử dụng trong cuộc tấn công ngày 1 tháng 10. Theo DF, quân đội Israel xác nhận đã hoàn thành tấn công các mục tiêu không quân của Iran nhằm hạn chế khả năng kiểm soát không phận của Israel. Việc Israel tránh tấn công các cơ sở hạt nhân và năng lượng của Iran sẽ giúp giảm thiểu tác động lên thị trường tài chính đầu tuần. Giá dầu Brent đã mở đầu tuần với mức giảm 4.0%, thấp nhất kể từ vụ Iran tấn công Israel ngày 1/10. Tổng thống Biden đã cảnh báo Israel rằng ông không ủng hộ tấn công các cơ sở hạt nhân Iran và khuyên nên cân nhắc phương án khác thay vì tấn công các mỏ dầu của Iran.
Phản ứng từ phía Iran, họ tuyên bố thiệt hại chỉ ở mức "hạn chế" và hệ thống phòng không của họ đã đánh chặn thành công các cuộc tấn công. Bộ Tư lệnh Phòng không Quốc gia Iran gọi đây là "cuộc tấn công khiêu khích" nhưng không đề cập đến kế hoạch đáp trả. Các nhà đầu tư đang theo dõi xem liệu xung đột có leo thang nếu Iran quyết định trả đũa. Hiện tại, tính chất của các cuộc tấn công cho thấy dấu hiệu tích cực rằng căng thẳng ở Trung Đông khó có khả năng gia tăng trong ngắn hạn. Điều này sẽ tạo áp lực lên USD tuy nhiên chưa đủ để đảo ngược đà tăng mạnh gần đây do kỳ vọng về chiến thắng của Trump và Làn sóng Đỏ trong cuộc bầu cử Mỹ.
MUFG Research