MUFG Research: Trump hạ nhiệt căng thẳng thương mại - Canada và Mexico thở phào, Trung Quốc chịu đòn
Phạm Phương Anh
Junior Editor
Nhận định từ Bộ phận Research từ ngân hàng MUFG.
Tuần này, thị trường tiền tệ có nhiều biến động sau khi Tổng thống Trump bất ngờ quyết định hoãn tăng 25% thuế quan với Canada và Mexico thêm một tháng. Tuy nhiên, Trung Quốc lại không được ưu đãi tương tự khi mức thuế tăng thêm 10% đã được áp dụng ngay trong đêm. Nhờ quyết định hoãn thuế, đồng tiền của Canada và Mexico đã hồi phục mạnh. Tỷ giá USD/CAD giảm từ đỉnh 1.4793 xuống 1.4400 - ngang với mức cuối tuần trước. Tương tự, tỷ giá USD/MXN cũng giảm về vùng 20.000-20.500, sau khi đạt đỉnh 21.293. Đồng nhân dân tệ của Trung Quốc cũng phục hồi nhẹ dù đã bị áp thuế. Tỷ giá USD/CNH giảm từ mức cao 7.3734 nhưng vẫn duy trì trên ngưỡng 7.3000. Đồng USD nói chung cũng suy yếu trên diện rộng, cho thấy thị trường đã bớt lo ngại về một cuộc chiến thương mại quy mô lớn. Điều này dường như đã trở thành một khuôn mẫu rõ ràng "Tổng thống Trump thường đe dọa áp thuế với các nước như Colombia, Canada và Mexico vào đầu nhiệm kỳ 2, nhưng cuối cùng lại không thực hiện".
Điều này cho thấy việc đe dọa áp thuế quan đang được sử dụng nhiều hơn như một công cụ đàm phán để giành lợi thế đối với các đối tác thương mại thay vì một mục tiêu cuối cùng, có lẽ ngoại trừ Trung Quốc - nơi ông đã có thành tích rõ ràng về việc thực hiện tăng thuế quan trong nhiệm kỳ đầu tiên với tư cách tổng thống. Tổng thống Trump tuyên bố rằng những đe dọa tăng thuế quan đã thành công trong việc giúp thắt chặt kiểm soát biên giới ở phía bắc và phía nam. Sau cuộc gọi với Thủ tướng Canada Trudeau, ông đã đăng rằng Canada sẽ thực hiện Kế hoạch Biên giới trị giá 1.3 tỷ CAD bao gồm tăng cường biên giới với "máy bay trực thăng, công nghệ và nhân sự, tăng cường phối hợp với Hoa Kỳ và tăng nguồn lực để ngăn chặn dòng chảy fentanyl. Gần 100,000 nhân viên tuyến đầu đang và sẽ làm việc để bảo vệ Biên giới. Ngoài ra, Canada đang cam kết mới để bổ nhiệm một Người phụ trách về Fentanyl". Không rõ chính xác điều gì đã thay đổi quyết định của ông để tạm dừng tăng thuế quan trong 30 ngày vì chính phủ Canada trước đó đã công bố kế hoạch Biên giới 1.3 tỷ CAD vào tháng 12. Việc trì hoãn thực hiện thuế quan 30 ngày sẽ cho phép Tổng thống Trump "xem liệu một thỏa thuận Kinh tế cuối cùng với Canada có thể được cấu trúc hay không". Điều này cho thấy giai đoạn đàm phán tiếp theo sẽ tập trung nhiều hơn vào việc giải quyết mối quan hệ thương mại của Canada với Hoa Kỳ.
Tương tự, Tổng thống Trump đồng ý tạm dừng tăng thuế quan đối với Mexico sau khi thảo luận với Tổng thống Sheinbaum, người "đồng ý ngay lập tức cung cấp 10,000 binh sĩ Mexico tại Biên giới. Những binh sĩ này sẽ được chỉ định cụ thể để ngăn chặn dòng chảy fentanyl và người di cư bất hợp pháp vào đất nước chúng ta". Ông tuyên bố rằng các cuộc đàm phán sẽ diễn ra trong 30 ngày tới do Ngoại trưởng Macro Rubio, Ngoại trưởng Scott Bessent, và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, cùng với đại diện cấp cao của Mexico dẫn đầu để đạt được một "thỏa thuận" giữa các quốc gia, điều này có thể sẽ tập trung nhiều hơn vào mối quan hệ thương mại giữa Hoa Kỳ và Mexico.
Ngược lại, Trung Quốc đã phản ứng ngay lập tức bằng cách áp thuế quan đối với một loạt hàng nhập khẩu của Mỹ và công bố một cuộc điều tra về Google sau khi Tổng thống Trump áp dụng mức tăng thuế quan thêm 10% qua đêm. Phản ứng có tính toán từ Trung Quốc bao gồm thuế quan đối với dầu, LNG và máy móc nông nghiệp của Mỹ, kiểm soát xuất khẩu đối với khoáng sản đất hiếm và một danh sách thực thể mở rộng. Thuế 15% đã được áp dụng đối với than và khí tự nhiên hóa lỏng của Mỹ và thuế 10% đối với dầu và thiết bị nông nghiệp. Nhìn chung, các biện pháp này tương đối khiêm tốn. Bloomberg đã nhấn mạnh rằng xuất khẩu dầu của Mỹ sang Trung Quốc chỉ chiếm khoảng 6 tỷ USD trong năm 2024, so với 525 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi mức tăng thuế quan 10% do Mỹ áp đặt. Điều này cho thấy Trung Quốc đang thận trọng trong việc đẩy lùi thuế quan mới nhất của Trump và đang để ngỏ cánh cửa cho các cuộc đàm phán trong tương lai. Như chúng tôi đã nhấn mạnh trước đó, mức tăng thuế quan 10% có thể chỉ là bước đầu tiên trong một loạt các đợt tăng thuế quan đối với Trung Quốc sau khi Tổng thống Trump đe dọa sẽ tăng thuế quan lên tới 60%. Rủi ro về sự gián đoạn thêm trong thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục hỗ trợ triển vọng của chúng tôi về một đồng nhân dân tệ yếu hơn trong năm tới và những tác động tiêu cực lan tỏa đến các đồng tiền châu Á khác và các đồng tiền liên quan đến hàng hóa.
Mặt khác, các quyết định trì hoãn tăng thuế quan đối với Canada và Mexico khiến chúng tôi lạc quan thận trọng hơn rằng Tổng thống Trump cuối cùng sẽ dừng lại trước khi thực hiện tăng thuế quan mạnh đối với các đồng minh của Mỹ. Các ngành công nghiệp ô tô của Mỹ, Canada và Mexico có mối liên kết chặt chẽ và việc tăng thuế quan sẽ gây gián đoạn nghiêm trọng cho cả Mỹ. Tuy nhiên, sự không chắc chắn liên tục về chính sách thương mại, ngay cả khi không thực hiện tăng thuế quan, vẫn là một trở ngại đối với thương mại và đầu tư trong khu vực. Tổng thống Trump cũng đe dọa áp thuế quan đối với EU "khá sớm". Mặc dù hiện nay có nhiều lạc quan hơn rằng ông sẽ không biến lời nói thành hành động, nhưng vẫn còn phải xem xét các cuộc đàm phán giữa EU và Trump diễn ra như thế nào. Sự không chắc chắn kéo dài có thể góp phần khiến đồng euro tiếp tục hoạt động kém hiệu quả trong ngắn hạn. Ngược lại, Tổng thống Trump đã bày tỏ sự lạc quan hơn rằng một thỏa thuận có thể được "giải quyết" với Vương quốc Anh để tránh thuế quan. Cùng với tỷ trọng xuất khẩu dịch vụ cao hơn của Vương quốc Anh sang Mỹ, nhận xét của Tổng thống Trump đã giúp kéo tỷ giá EUR/GBP trở lại gần mức thấp năm ngoái giữa 0.82000 và 0.8300.
TĂNG THUẾ QUAN ĐỐI VỚI TRUNG QUỐC CỦNG CỐ XU HƯỚNG SUY GIẢM CỦA CNY
Nguồn: Bloomberg, Macrobond & MUFG GMR
MUFG Research