Mục lục

• Phần I – Giới thiệu
• Phần II – Tăng trưởng Lực lượng Lao động
• Phần III – Sự tích lũy tư bản
• Phần IV – Tốc độ tăng năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP)
• Phần V – Kết luận

Phần I

Mức tăng trưởng tiềm năng của nền kinh tế Hoa Kỳ đã có xu hướng thấp hơn trong những thập kỷ gần đây do tăng trưởng năng suất lao động và tăng trưởng lực lượng lao động đều chậm lại. Trong thập kỷ qua, lực lượng lao động đã giảm tốc do tăng trưởng dân số chậm hơn. Năng suất lao động - được xác định bởi tăng trưởng vốn cổ phần, thay đổi trong cơ cấu lao động và Tốc độ tăng năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) - cũng đã giảm. Mặc dù sự tích lũy về vốn đã tăng tốc trong thập kỷ qua, nhưng tăng trưởng TFP yếu đã làm giảm đáng kể tăng trưởng năng suất lao động.

Hơn nữa, sự khác biệt về tăng trưởng GDP tiềm năng sẽ tích lũy dần theo thời gian, ảnh hưởng đến khả năng thể hiện sức mạnh kinh tế và quân sự của một quốc gia.

Mức Tăng trưởng Kinh tế Tiềm năng

Nền kinh tế Hoa Kỳ đã tăng trưởng với tốc độ vững chắc trong vài năm qua. GDP thực ở Hoa Kỳ đã tăng gần 6% vào năm 2021, tốc độ mạnh nhất kể từ năm 1984. Tuy nhiên, mức tăng mạnh mẽ này một phần đến từ sự yếu kém của nền kinh tế do đại dịch vào năm 2020. Do vậy, tốc độ tăng trưởng 2.5% mà nền kinh tế đạt được vào năm 2023 phù hợp hơn với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm (2.4%) mà nền kinh tế Hoa Kỳ đã ghi nhận trong giai đoạn hưng thịnh của nền kinh tế từ năm 2010 đến 2019.

Tăng trưởng GDP thực của nền kinh tế Hoa Kỳ

Có thể thấy, GDP thực tế có thể biến động mạnh giữa các năm do sự thay đổi chính sách kinh tế và cú sốc (ví dụ: đại dịch, thiên tai, chiến tranh, v.v.). Nhưng tốc độ tăng trưởng kinh tế một cách bền vững trong dài hạn của một nền kinh tế - tốc độ mà nó có thể tăng trưởng trong một thời gian dài với tỷ lệ lạm phát không đổi - được xác định bởi các yếu tố cơ bản. Thuật ngữ cho dữ liệu này, “tốc độ tăng trưởng kinh tế tiềm năng”, được xác định bởi tăng trưởng lực lượng lao động của một nền kinh tế và tốc độ tăng trưởng năng suất cơ bản của nó. Điều này tức là một nền kinh tế có khả năng sản xuất nhiều hàng hóa và dịch vụ hơn nếu nó có nhiều công nhân hoặc nếu mỗi lao động có thể sản xuất nhiều hơn (năng suất cao hơn). Điều quan trọng cần lưu ý là tốc độ tăng trưởng kinh tế tiềm năng của một nền kinh tế không thể quan sát trực tiếp và theo dõi theo quý như tốc độ tăng trưởng GDP. Mặc dù tăng trưởng lực lượng lao động có thể dễ dàng quan sát được, nhưng tăng trưởng năng suất thường sẽ được ước tính bằng mức chênh lệch giữa tăng trưởng sản lượng và tăng trưởng tổng số giờ làm việc.

Tốc độ tăng trưởng của lực lượng lao động (màu đỏ) và năng suất lao động tại Mỹ

Mức Tăng trưởng tiềm năng của Hoa Kỳ giảm dần trong các thập kỷ gần đây

Tỷ lệ tăng trưởng tiềm năng của nền kinh tế Hoa Kỳ có xu hướng thấp hơn từ cuối những năm 1960 cho đến giữa những năm 1990 khi tăng trưởng năng suất lao động và tăng trưởng lực lượng lao động đều chậm lại. Mặc dù tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của phụ nữ tiếp tục tăng trong giai đoạn này, nhưng sự gia tăng nhân khẩu học do làn sóng Baby Boomers gia nhập lực lượng lao động bắt đầu suy yếu vào giữa những năm 1970. Do đó, tăng trưởng lực lượng lao động Mỹ, ở mức 3% mỗi năm vào đầu những năm 1970, đã giảm xuống chỉ còn 1% mỗi năm vào giữa những năm 1990.

Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động kể từ năm 1950 của nền kinh tế Mỹ

Mức tăng trưởng kinh tế tiềm năng sau đó đã phục hồi vào cuối những năm 1990 khi tăng trưởng lực lượng lao động tăng lên một chút. Ngoài ra, sự xuất hiện của internet và kết nối mạng máy tính đã có ảnh hưởng sâu sắc đến tỷ lệ tăng trưởng năng suất của Hoa Kỳ. Tỷ lệ tăng trưởng kinh tế tiềm năng đã giảm xuống một lần nữa vào đầu thế kỷ 21 do năng suất giảm tốc và tăng trưởng lực lượng lao động chậm lại. Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) ước tính rằng tỷ lệ tăng trưởng tiềm năng của nền kinh tế Hoa Kỳ hiện chỉ là 2.2% mỗi năm.

Ước tính mức tăng trưởng kinh tế tiềm năng của Mỹ (Nguồn: CBO)

Tăng trưởng kinh tế tiềm năng có thể có những tác động quan trọng. Một nền kinh tế tăng trưởng vượt quá tốc độ tăng trưởng tiềm năng của nó trong một khoảng thời gian đủ dài có thể sẽ đối mặt với sự gia tăng của lạm phát. Hiện tượng này xảy ra vào giữa đến cuối những năm 1960 khi chi tiêu liên bang cho các chương trình Xã hội Vĩ đại và Chiến tranh Việt Nam đã thúc đẩy tăng trưởng GDP thực vượt mức tiềm năng. Ngược lại, một nền kinh tế liên tục không đạt được tăng trưởng kinh tế tiềm năng có thể trải qua vòng xoáy giảm phát và rủi ro vỡ nợ gia tăng giữa những người đi vay. GDP thực tế của Hoa Kỳ giảm 26% từ năm 1929 đến năm 1933 có liên quan đến việc giá tiêu dùng của Hoa Kỳ giảm 25% trong giai đoạn đó.

Sức mạnh của Lãi kép

Hơn nữa, sự khác biệt về tăng trưởng GDP tiềm năng sẽ tích lũy theo thời gian với sức mạnh của lãi kép. Như đã lưu ý ở trên, CBO ước tính rằng tỷ lệ tăng trưởng tiềm năng của nền kinh tế Hoa Kỳ hiện là 2.2% mỗi năm. Nếu nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng với tốc độ này từ năm 2024 đến năm 2050, thì nền kinh tế Mỹ vào giữa thế kỷ 21 sẽ lớn hơn 80% so với hiện nay. Tuy nhiên, với mức tăng trưởng 3.0% mỗi năm, tốc độ tăng trưởng kinh tế tiềm năng trung bình trong giai đoạn từ năm 1981 đến năm 2007, thì nền kinh tế Mỹ năm 2050 sẽ có quy mô ở mức 120% so với thời điểm hiện tại, lớn hơn 23% so với mức dự phóng 2.2% ở trên. Về mặt địa chính trị, một nền kinh tế tăng trưởng nhanh hơn sẽ có khả năng thể hiện sức mạnh kinh tế và quân sự tốt hơn, nếu tất cả các yếu tố khác bình đẳng.

Tuy nhiên, CBO dự báo rằng tốc độ tăng trưởng kinh tế tiềm năng ở Hoa Kỳ sẽ giảm từ mức 2.2% mỗi năm xuống chỉ còn 1.8% vào năm 2034. Liệu nền kinh tế Hoa Kỳ có thoát khỏi viễn cảnh tăng trưởng chậm sẽ xuất hiện hay không? Chúng tôi sẽ phân tích sâu hơn các yếu tố liên quan tới triển vọng tăng trưởng lực lượng lao động và tăng trưởng năng suất của Hoa Kỳ trong các phần sau nhằm tìm ra lời giải đáp.

Theo tài liệu từ các chuyên gia, tăng trưởng năng suất lao động có thể được chia nhỏ hơn nữa thành ba thành phần: tăng trưởng khối lượng tư bản, thay đổi “thành phần” lao động (tức là chất lượng lao động) và Tốc độ tăng trưởng của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP, đặc trưng cho các thay đổi về công nghệ và các quy trình khác). Tăng trưởng khối lượng tư bản và TFP đã chiếm phần lớn tổng mức tăng năng suất lao động của Hoa Kỳ trong thời kỳ hậu Thế chiến II. Do đó, chúng tôi sẽ tránh thảo luận về những thay đổi trong "thành phần" lao động, thao vào đó sẽ phân tích tiềm năng trong việc tích lũy khối lượng tư bản ở Phần III và triển vọng năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) ở Phần IV.